آمریکا کدام ذهنیت را در قبال محصولات سبز چین باید کنار بگذارد؟

وقتی از لنز تعرفه‌های اضافی آمریکا روی محصولات سبز چین شامل خودروهای برقی (EV)، صفحات خورشیدی و اتهامات «مازاد تولید» در این بخش‌ها نگاه کنیم، توهم ذهنی «بهانه آوری و عیب گذاری» بسیار بزرگ دیده می‌شود.

درخواست طرف آمریکایی از چین برای مهار صنایع پر رونق خود نگاه موشکافانه به این موضوع را برانگیخته است. اگر به صادرات ۱۲ درصد خودروهای برقی ساخت چین برچسب مازاد ظرفیت بزنیم، پس آلمان، ژاپن و ایالات متحده که به ترتیب ۸۰، ۵۰ و ۲۵ درصد از خودروهای خود را صادر می‌کنند، را چگونه باید ارزیابی کنیم؟

بر خلاف ادعاهای مازاد ظرفیت، واقعیت موجود در صنعت خودروهای انرژی جدید نشان دهنده کمبود ظرفیت است. پیش بینی‌های «آژانس بین‌المللی انرژی» (IEA) حاکی از آن است که تا سال ۲۰۳۰ نیاز جهانی برای خودروهای انرژی جدید، سه برابر رقم سال گذشته خواهد  بود و به ۴۵ میلیون دستگاه می‌رسد. همچنین نیاز به باتری‌های برقی نیز بشدت افزایش خواهد یافت و به ۳۵۰۰ گیگاوات ساعت خواهد رسید.

ادعای «مازاد ظرفیت» به شکلی فزاینده غیرقابل توجیه به نظر می‌رسد و شاید بهانه‌ای پنهان برای لاپوشانی حوزه‌هایی باشد که آمریکا در آنها عقب افتاده است.

شرکت‌های انرژی جدید چین مزیت رقابتی خود را با سال‌ها نوآوری و رقابت، تقویت کرده و برجسته ساخته‌اند. در عین حال، آمریکا سالانه مقادیر فراوانی هواپیماهای مسافربری بزرگ، محصولات کشاورزی، کالاهای فناوری پیشرفته و خدمات مالی صادر می‌کند که بسیار بیشتر از تقاضای داخلی این کشور است.

با این حال آمریکا از زدن برچسب «مازاد ظرفیت» مشابه به خود احتراز می‌کند و این بخش‌ها را به عنوان حوزه‌های مزیت رقابتی که برای تقویت توازن تجاری آن ضروری است، قلمداد می‌کند.

ایالات متحده از لحاظ تاریخی یک صادرکننده قابل توجه کالا و خدمات بوده که سهم قابل توجهی از صادرات جهانی را به خود اختصاص داده است.

بنابراین، استدلال آمریکا در خصوص «مازاد ظرفیت» مردود است. در واقع ادعای مازاد ظرفیت، تجسم منافع شخصی است و احساسات حسادت، اضطراب و هژمونی را فاش می‌سازد به گونه‌ای که با اصول اقتصادی و منافع جهانی در تضاد است.

این ذهنیت «بهانه آوردن و عیب گذاری» می‌تواند برای خود ایالات متحده هم مضر باشد. پذیرفتن نقاط قوت صنعتی چین، به جای رد کردن آن به عنوان یک منفعت متقابل، رویکردی سازنده‌تر خواهد بود امری که همکاری و رفاه را در مقیاسی گسترده‌تر تقویت می‌بخشد.

موفقیت چین در محصولات سبز از توانمندی‌های قدرتمند آن نشأت می‌گیرد که ویژگی‌هایی چون قابلیت اطمینان، مقرون به صرفه بودن، نوآوری مستقل، رقابت در بازار و پیشرفت سریع فناوری در بازار وسیع، به جای اتکا به یارانه‌ها دارد.

بدون هیچ تردیدی مصرف ‌کنندگان و شرکت‌های جهانی از تفوق مهارت تولیدی چینی بهره‌مند می‌شوند.

شرکت‌های چینی محصولات قابل اتکا و مقرون به صرفه‌ای عرضه می‌کنند که زنجیره تامین جهانی را غنی ساخته و سرمایه گذاری را در کشورهای مختلف بر می‌انگیزند و بنا بر این باعث تحریک رشد اقتصادی، کاهش تورم و پیشبرد تلاش‌های فناوری و تاب‌ آوری می‌شوند.

پافشاری بر ذهنیت «بهانه آوردن و عیب گذاری» ممکن است پیامدهای وخیمی به همراه داشته باشد. گزارش «بانک فدرال رزرو نیویورک» در ماه آوریل نشان داد چگونه کنترل‌های صادراتی آمریکا به جدایی گسترده میان عرضه کنندگان آمریکایی و شرکای چینی آنها منتهی و به زیان‌های مالی چشمگیر، کاهش سودآوری و کاهش نیروی کار برای شرکت‌های آمریکایی آسیب‌دیده منجر شده است.

کنار گذاشتن تصور تسلط خلل ناپذیر در همه بخش‌ها ضروری است. ایالات متحده باید یک چشم انداز عینی، منطقی و مبتنی بر همکاری در قبال برتری چین در حوزه‌های مشخص را در پیش بگیرد و بپذیرد که آینده مشترک برای بشریت بر نوآوری  و همکاری تکیه دارد نه تحریم و سرکوب.