روابط اقتصادی و تجاری چین-آمریکا در سال ۲۰۲۵؛ مسیر همکاری برد-برد به جای بازی حاصل جمع صفر
«اگر قصد دارید خانه خود را برای تعطیلات تزئین کنید، از درخت کریسمس مصنوعی گرفته تا چراغها، حلقههای تزئینی و حلقهها، بهتر است زودتر شروع کنید.» رسانههای آمریکایی اخیراً گزارش دادهاند که به دلیل جنگ تجاری و اعمال تعرفهها، کالاهای کریسمس کمیاب شدهاند و قیمتها در بازار ایالات متحده در حال افزایش است و بسیاری از آمریکاییها را مجبور کرده تا بودجه تعطیلات خود را دوباره تنظیم کنند.
طی سال ۲۰۲۵، سونامی تعرفهها از سواحل شرقی اقیانوس آرام به راه افتاد و خسارات شدیدی به رفاه مردم در سراسر جهان، از جمله آمریکاییها، وارد کرد. این بار به روشنی نشان داد که در دنیای امروز، جایی که منافع ملی به شدت در هم تنیده شدهاند، بازیهای حاصل جمع صفر دیگر قابل دفاع نیستند، در حالی که منافع متقابل و همکاری برد-برد مسیر درست توسعه انسانی را نمایان میسازد.
اشتیاق برخی در ایالات متحده به تفکر حاصل جمع صفر، علت اصلی آشفتگی مداوم در روابط اقتصادی و تجاری چین و آمریکاست. از نادیده گرفتن قوانین تجارت بینالملل گرفته تا اعمال خودسرانه تعرفهها و تحریک یکجانبه اختلافات تجاری و از تعمیم بیش از حد مفهوم امنیت ملی گرفته تا اعمال اقدامات نظارتی سختگیرانه در بخش فناوری، همه این شیوهها که همکاری اقتصادی عادی را مختل میکنند، ناشی از منطق منسوخ «ضرر تو، سود من است» و «صعود تو، سقوط من است» هستند.
در این عصر دهکده جهانی، خاموش کردن چراغ دیگران، چراغ خود را روشنتر نمیکند؛ مسدود کردن راه دیگران، سفر خود را هموارتر نمیسازد. انجام بازیهای حاصل جمع صفر تحت پوشش «مقابله به مثل» و «انصاف» در نهایت به دیگران آسیب میرساند، بدون اینکه خود فرد سود واقعی ببرد. اعمال تعرفههای ایالات متحده نه تنها کسری تجاری و مسائل رقابتپذیری صنعتی خود را حل نکرده، بلکه هزینههای سنگینی بر مشاغل و مصرفکنندگان آمریکایی تحمیل کرده است. از ازدحام بنادر ناشی از سیاستهای تعرفهای متغیر گرفته تا ضررهای هنگفت شرکتهای فناوری آمریکایی به دلیل از دست دادن بازار چین، درسهای واقعی فراوان است. رهبران صنعتی و تجاری آمریکایی در خط مقدم تجارت بارها خواستار حذف تعرفهها برای حفظ ثبات زنجیرههای صنعتی و تأمین کالا شدهاند.
امسال، وقتی روز پدر نزدیک شد، یک سازنده آمریکایی ویدئویی در تیکتاک منتشر کرد که در آن یک کلاه بادبزنی خورشیدی از شهر ییوو چین، به عنوان هدیه مناسب این مناسبت توصیه شده بود. این ویدئو بیش از ۹ میلیون بازدید داشت و شور و شوق خرید زیادی ایجاد کرد. این نمونه کوچک نشان میدهد که همکاری تجاری چین و آمریکا چگونه میتواند رفاه مردم را به طور چشمگیر افزایش دهد. جوهره روابط اقتصادی و تجاری چین و آمریکا، سود متقابل و همکاری برد-برد است، نه رقابت حاصل جمع صفر.
پس از بیش از ۴۰ سال توسعه، این دو اقتصاد با منافع عمیقاً در هم تنیده، به شدت مکمل یکدیگر شدهاند. حجم تجارت دوجانبه حدود یک پنجم تجارت جهانی را تشکیل میدهد و زنجیرههای صنعتی و تأمین مدتهاست الگویی جداییناپذیر ایجاد کردهاند که در آن همه در آینده یکدیگر سهم دارند.
در هشتمین نمایشگاه بینالمللی واردات چین، شرکتهای آمریکایی برای هفتمین سال متوالی بزرگترین فضای نمایشگاهی را به خود اختصاص دادند و با اقدامات مشخص، اعتماد جامعه تجاری آمریکا به بازار چین را نشان دادند. تلاش برای قطع این رابطه سودمند متقابل، هم غیرممکن و هم نامطلوب است و تنها به ضررهای متقابل منجر میشود.
«دام توسیدید» یک جبر تاریخی نیست. اینکه چین و ایالات متحده به طور مشترک راهی بیسابقه برای کنار آمدن با یکدیگر به عنوان قدرتهای بزرگ پیدا کنند، یکی از مهمترین مسائل دوران ماست. کلید حل این چالش در ایجاد درک راهبردی صحیح و کنار گذاشتن تفکر منسوخ حاصل جمع صفر نهفته است.
در ماههای اخیر، با هدایت اجماع رؤسای دولت، تیمهای اقتصادی و تجاری دو کشور پنج دور مشاوره برگزار کرده و به تدریج رویکردهایی برای رسیدگی به نگرانیهای یکدیگر روشن کردهاند. این امر به روشنی نشان میدهد که تا زمانی که تفکر حاصل جمع صفر کنار گذاشته شود و مشورت برابر رعایت گردد، چین و ایالات متحده میتوانند راههایی برای حل صحیح اختلافات و افزایش همکاری پیدا کنند.
رویکرد «برنده همه چیز را میبرد» و حاصل جمع صفر، مسیر توسعه انسانی نیست. با گسترش افقها، میتوان فرصتهای گستردهای برای همکاری دید. چین و ایالات متحده باید قاطعانه گفتگو را به جای رویارویی انتخاب کنند، به جای بازیهای حاصل جمع صفر، همکاریهای سودمند متقابل را دنبال کرده و اطمینان حاصل کنند که همکاری اقتصادی و تجاری چین و ایالات متحده به عنوان «سنگینکننده» روابط دوجانبه عمل کند، نه «مانع».
