دبیرکل سازمان همکاری شانگهای: چین سهمی بزرگ در تعمیق همکاری‌ها و تقویت اعتماد میان اعضا داشته است
نشست سران سازمان همکاری شانگهای (SCO) قرار است از ۳۱ آگوست (۹ شهریور) تا اول اکتبر (۱۰ شهریور) در کلانشهر زیبای تیانجین واقع در شمال چین برگزار شود.
خبرنگار رادیو و تلویزیون مرکزی چین به همین بهانه مصاحبه‌ای اختصاصی با نورلان یرمیکبایف دبیرکل سازمان همکاری شانگهای ترتیب داده و در آن دیدگاه وی در خصوص رویداد پیشِ رو را جویا شده است.
وی گفت اجلاس آتی این سازمان همزمان با هشتادمین سالگرد پیروزی در جنگ جهانی دوم و تأسیس سازمان ملل برگزار می‌شود و قرار است اسناد مهمی از جمله «اعلامیه تیانجین» و «راهبرد توسعه ۱۰ ساله سازمان همکاری شانگهای» در آن تصویب شود.
یرمیکبایف با اشاره به نقش فعال چین در دوره ریاست دوره‌ای و برگزاری بیش از ۱۰۰ رویداد در حوزه‌های مختلف، تأکید کرد چین سهم بزرگی در تعمیق همکاری‌ها و تقویت اعتماد میان اعضا داشته است.
دبیرکل SCO راز جذابیت این سازمان را پایبندی به «روحیه شانگهای»، اصل برابری اعضا و تصمیم‌گیری بر اساس اجماع دانست و تأکید کرد سازمان همکاری شانگهای نهادی صلح‌آمیز و سازنده است که هدف آن توسعه، حفظ صلح و افزایش اعتماد متقابل میان کشورهاست.
در ادامه، گزیده‌ای از این گفت‌وگوی اختصاصی را می‌خوانید:
خبرنگار: اجلاس سران سازمان همکاری شانگهای به زودی در کلانشهر تیانجین برگزار می‌شود. این اجلاس به‌عنوان بزرگ‌ترین نشست تاریخ این سازمان شناخته خواهد شد و توجه جامعه بین‌المللی به نتایج آن جلب شده است. از دیدگاه شما کدام نتایج این اجلاس اهمیت ویژه دارند؟
یرمیکبایف: این نشست همزمان با دو رویداد مهم تاریخی برگزار می‌شود: هشتادمین سالگرد پیروزی مردم چین در جنگ مقاومت علیه تجاوز ژاپن و جنگ جهانی ضد فاشیستی و هشتادمین سالگرد تأسیس سازمان ملل متحد. پیش‌بینی می‌شود اجلاس پیشِ رو به تصویب مجموعه‌ای از اسناد مهم سیاسی و اقتصادی منجر شود. مهم‌ترین این اسناد «اعلامیه تیانجین» است که دیدگاه و مواضع رهبران کشورهای عضو را در زمینه تحولات و مسائل بین‌المللی در حوزه‌های سیاست، امنیت و اقتصاد منعکس خواهد کرد.
علاوه بر این، یکی دیگر از اسناد کلیدی این نشست، «راهبرد توسعه ۱۰ ساله سازمان همکاری شانگهای» خواهد بود که در همین اجلاس تهیه می‌شود. این راهبرد برای افق ۲۰۳۵ تدوین خواهد شد که منعکس کننده جهت گیری‌های توسعه اولویت‌دار سازمان همکاری شانگهای برای دهه آینده خواهد بود.
همچنین انتظار می‌رود مجموعه‌ای از بیانیه‌ها و قطعنامه‌های مهم دیگر نیز به تصویب برسد؛ از جمله بیانیه رهبران کشورهای عضو به مناسبت هشتادمین سالگرد پیروزی در جنگ جهانی دوم، و اسناد مربوط به حوزه‌هایی همچون انرژی، اقتصاد دیجیتال، صنعتی‌سازی، صنایع سبز و نظام تجارت چندجانبه. این بیانیه‌ها و قطعنامه‌ها همچنین به بررسی چالش‌ها و تهدیدهای معاصر و نیز مسائل مرتبط با جایگاه بین‌المللی و روابط خارجی سازمان همکاری شانگهای خواهند پرداخت.
خبرنگار: از زمان آغاز ریاست دوره‌ای چین بر سازمان همکاری شانگهای در جولای سال گذشته، این کشور اقداماتی گسترده انجام داده است. چین بیش از ۱۰۰ رویداد در حوزه‌های سیاست، امنیت، اقتصاد و فرهنگ برگزار کرده که نشان‌دهنده عمق و گستره همکاری در این سازمان است. شما عملکرد چین در دوره ریاست را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
یرمیکبایف: چین یکی از اعضای بنیان‌گذار سازمان همکاری شانگهای است. این کشور طی ۲۴ سال گذشته همواره از اهداف و اصول سازمان حمایت کرده و نقش مهمی در گسترش همکاری‌ها و تقویت اعتماد و دوستی میان اعضا ایفا کرده است. در دوره ریاست دوره‌ای اخیر، چین برنامه‌ای جامع طراحی کرد که شامل بیش از ۱۰۰ رویداد در بخش‌های مختلف بود. این رویدادها حوزه‌های کلیدی همچون انرژی، تغییرات اقلیمی، امنیت غذایی، کاهش فقر، تبادل جوانان و بهداشت عمومی را در بر می‌گرفتند و به پیشرفت ملموس همکاری‌ها در این زمینه‌ها کمک کردند.
دبیرخانه سازمان همکاری شانگهای و شورای حسن همجواری، دوستی و همکاری سازمان نیز در این مدت همکاری نزدیکی با چین داشتند و به‌طور کامل از تلاش‌های این کشور پشتیبانی کردند. در مجموع می‌توان گفت که چین در دوران ریاست خود نقشی بسیار فعال و مؤثر بر عهده گرفت.
خبرنگار: سازمان همکاری شانگهای امروزه همچون یک آهنربا عمل می‌کند. شما پیش‌تر گفته بودید که علاقه کشورهای مختلف به این سازمان رو به افزایش است. به نظر شما راز جذابیت و نفوذ روزافزون این سازمان در چیست؟
یرمیکبایف: بر این باورم که جذابیت و کارآمدی سازمان همکاری شانگهای از پایبندی به اصول «روحیه شانگهای» سرچشمه می‌گیرد. توسعه یکی از اصول بنیادی این سازمان است. شی جین‌پینگ رئیس‌جمهور چین، «ابتکار توسعه جهانی» را مطرح و تأکید کرده است که صلح، پیش‌نیاز توسعه است و توسعه کلید حل تمام مشکلات محسوب می‌شود.
افزون بر این، «روحیه شانگهای» تضمین می‌کند که در این سازمان هیچ تفاوتی میان کشورهای بزرگ و کوچک یا مهم و کم‌اهمیت وجود ندارد. همه اعضا برابرند و هر کشور حق دارد آزادانه دیدگاه خود را بیان کند و در تصمیم‌گیری‌ها رأی دهد. همین برابری، سازمان را برای کشورها جذاب می‌کند. علاوه بر این، سازمان همکاری شانگهای بر اصل اجماع تکیه دارد. به این معنا که هر تصمیم یا قطعنامه تنها زمانی تصویب می‌شود که همه اعضا بر سر آن توافق داشته باشند.
این روند هم منافع کشورهای عضو را به‌طور متوازن در نظر می‌گیرد و هم موجب می‌شود اجرای قطعنامه‌ها به شکلی مؤثر تضمین گردد، زیرا همه اعضا با آن موافق هستند. دلیل مهم دیگر جذابیت سازمان این است که نهادی سازنده و مشارکتی است. این سازمان علیه هیچ کشوری نیست، یک اتحاد نظامی محسوب نمی‌شود و هرگز ماهیت تقابلی ندارد. سازمان همکاری شانگهای نهادی کاملاً صلح‌آمیز و سازنده است که هدف آن تقویت توسعه، حفظ صلح و افزایش اعتماد متقابل میان اعضا است.