رشد توقف‌ناپذیر چین در مسیر علم و فناوری
در عصری که نماد آن پیشرفت‌های سریع فناوری و رقابت شدید جهانی است، چین توانسته در قامت یک رهبر قدرتمند در زمینه علم و فناوری ظاهر شود. اقدامات اخیر ایالات متحده برای محدود کردن سرمایه‌گذاری در زمینه فناوری پیشرفته در چین نه تنها باعث توقف رشد ایالات متحده می‌شود بلکه یک سوء تفاهم اساسی نسبت به واقعیت‌های چشم‌انداز علم و فناوری امروز جهان را برجسته می‌سازد. چین به جای روی آوردن به اجبار و یا تلاش برای مهار، یک بنیان قوی را در زمینه علم و فناوری بنا نهاد که باعث می‌شود در خط مقدم نوآوری‌های جهان قرار بگیرد.
دستاوردهای چین در زمینه علم و فناوری با معیارهای مختلف و به ویژه انتشار نتایج پژوهش‌ها و ثبت اختراعات گوناگون مشهود است. بر اساس گزارش سازمان جهانی مالکیت معنوی، چین به طور مداوم در زمینه ارائه درخواست‌های ثبت اختراع در جهان پیشتاز بوده است. در سال ۲۰۱۹، چین از نظر ارائه درخواست‌های ثبت اختراع به سازمان جهانی مالکیت معنوی از ایالات متحده پیشی گرفت و از آن زمان همواره در صدر کشورهای جهان قرار داشته که نشان دهنده تعهد تزلزل ناپذیر چین به نوآوری و توسعه مالکیت معنوی است.
علاوه بر این، بازده پژوهشی چین نیز به شدت افزایش یافته است. طبق داده‌های پایگاه «شاخص طبیعت»( Nature Index) که مقالات تحقیقاتی با کیفیت را دنبال می‌کند، چین از ابتدای سال ۲۰۱۶ از نظر انتشار پژوهش‌های علمی در مجلات معتبر پیشی گرفت. این روند همچنان به رشد خود ادامه داده و محققان چینی سهم قابل توجهی از انتشار مقالات پژوهشی را به خود اختصاص داده‌اند که از میان آنها می‌توان به مقالات مربوط به زمینه هایی مانند علم مواد، شیمی و مهندسی اشاره کرد. این عملکرد تحقیقاتی قوی با سرمایه‌گذاری‌های قابل توجه در بخش آموزش و توسعه زیرساخت‌ها پشتیبانی می‌شود و چین هر سال حدود ۴ میلیون فارغ التحصیل در رشته‌های مهندسی را پرورش می‌دهد که بسیار بیشتر از فارغ‌التحصیلان چنین رشته‌هایی در ایالات متحده است.
تصمیم ایالات متحده برای اعمال محدودیت‌های سرمایه گذاری در بخش‌های مربوط به نیمه‌رساناها، هوش مصنوعی و فناوری کوانتومی چین با پاسخ معکوس همراه می‌شود. چنین اقداماتی ناشی از نادیده گرفتن این واقعیت است که چین موفق به ایجاد یک بنیان چشمگیر در زمینه علم و فناوری شده که مشخصه آن مؤسسات تحقیقاتی در سطح جهانی، نیروی کار بسیار ماهر و بودجه قابل توجه است. دولت چین میلیاردها دلار برای پیشرفت فناوری‌های حیاتی آینده سرمایه‌گذاری کرده و فضای لازم برای رشد نوآوری به وجود آورده است.
به عنوان مثال، در زمینه هوش مصنوعی، چین با ابتکارات مبتنی بر اولویت دادن به تحقیق و توسعه، هم‌اکنون پیشتاز است. گزارش های موسسه جهانی مک کینزی نشان می دهد که تا سال ۲۰۳۰، هوش مصنوعی تا ۷ تریلیون دلار به اقتصاد چین کمک خواهد کرد و این کشور را به یک بازیگر مهم در صحنه جهانی تبدیل می‌کند. این پتانسیل با کنار هم قرار گرفتن یک بازار داخلی گسترده و تأکید شدید بر تحقیق و توسعه و فضای مناسب ناشی از آن برای دست یافتن به پیشرفت در زمینه فناوری تقویت خواهد شد.
تمام تلاش‌ها برای مهار یا منزوی کردن چین در بخش فناوری در نهایت شکست خواهد خورد. روحیه کارآفرینی و قابلیت‌های نوآورانه که باعث اوج گرفتن چین شده، اکنون عمیقاً در جامعه و اقتصاد این کشور جایگاه خود را تثبیت کرده‌اند. واقعیت این است که چین از مرحله به راحتی تحت تأثیر فشارهای خارجی قرار گرفتن عبور کرده است. تلاش برای محدود کردن دسترسی چین به فناوری های پیشرفته تنها مانع از همکاری جهانی و رشد اقتصادی خواهد شد.
ایالات متحده باید ضمن بازنگری در این رویکرد خود، آگاه باشد که رسیدن به سعادت به جای تقابل با همکاری محقق می‌شود. تعامل داشتن با چین به عنوان یک شریک در زمینه نوآوری می‌تواند منجر به نتایج سودمند متقابل شود. تلاش‌های تحقیقاتی مشترک، انتقال فناوری و اهداف مشترک در زمینه‌هایی مانند تغییرات آب و هوایی و سلامت عمومی می‌تواند یک سناریوی برد-برد را برای هر دو کشور و فراتر از آنها ایجاد کند.
چین با قدرت جایگاه خود به عنوان یک رهبر جهانی در زمینه علم و فناوری را تثبیت کرده است. اکنون ضروری است که روایت اوج گرفتن این کشور، به جای تمرکز بر رقابت به روایتی از همکاری تغییر کند. پیشرفت‌های سریع چین در زمینه‌های مختلف از هوش مصنوعی و زیست‌فناوری گرفته تا انرژی‌های تجدیدپذیر، علاوه بر توانایی‌های خود این کشور، پتانسیل‌های مشارکت با دیگر کشورها را نیز به طور قابل توجه برجسته‌تر می‌کند.
شناخت نقاط قوت چین برای تقویت یک چارچوب همکاری مؤثر برای مقابله با چالش های مهم جهانی مانند تغییرات آب و هوایی، بحران های بهداشت عمومی و امنیت غذایی بسیار مهم است. در جهانی که به طور فزاینده به هم پیوسته‌تر می‌شود، همکاری کلید به دست گرفتن کنترل نوآوری و رسیدگی به مسائلی خواهد بود که فراتر از مرزهای ملی کشورها هستند. کشورها با همکاری یکدیگر می‌توانند از نقاط قوت و منابع منحصر به فرد خود استفاده کنند و در نهایت منجر به رشد پایدار و رفاه مشترک شوند.
آینده نوآوری در مانع‌تراشی و یا تعیین مرز و خط‌کشی‌های ناپایدار نخواهد بود. این آینده در دل ساختن پل‌هایی برای برقراری پیوند میان استعدادها، دیدگاه‌ها و ایده‌های مختلف رقم خواهد خورد. پذیرش روحیه همکاری نه تنها پیشرفت‌های فناوری را افزایش می‌دهد، بلکه موجب غنی‌تر شدن تبادلات فرهنگی و افزایش درک متقابل و احترام ملت‌ها به یکدیگر نیز خواهد شد.
هر چه که بیشتر به جلو می‌رویم، ایجاد محیط هایی که به جای تفرقه، گفتگو و همکاری را تشویق می‌کنند، بیشتر ضرورت پیدا می‌کند است. از این طریق می‌توانیم آینده‌ای فراگیرتر و همرا ه با رفاه و سعادت بیشتر را ایجاد کنیم؛ آینده‌ای که در آن تلاش‌های مشترک همه ملت‌ها به پیشرفت‌هایی منجر می‌شوند که به نفع کل بشریت باشد. استقبال از همکاری به جای دنبال کردن رقابت، راه را برای یک فردای روشن‌تر و فضایی برای رشد نوآوری در فضای اعتماد و مشارکت هموارتر خواهد کرد.
