افزایش صادرات تسلیحات ایالات متحده و کاهش ۴۴ درصدی واردات تسلیحات از سوی چین در پنج سال گذشته

موسسه تحقیقات صلح بین‌المللی استکهلم (SIPRI) روز دوشنبه ۱۱ مارس با انتشار گزارشی خاطر نشان کرد که از سال ۲۰۱۹ تا ۲۰۲۳، ایالات متحده رتبه اول خود را در بین صادرکنندگان تسلیحات در جهان حفظ کرده و واردات تسلیحات اروپا نیز در مقایسه با پنج سال گذشته تقریباً دو برابر شده است اما در همین مدت واردات تسلیحات چین ۴۴ درصد کاهش یافته که به گفته رسانه ها این تغییر عمدتاً ناشی از  توسعه فناوری چین است.

براساس این گزارش، در مقایسه با رتبه‌بندی سال‌های ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۸، صادرات فرانسه ۴۷ درصد افزایش یافته و برای اولین بار با پیشی گرفتن از روسیه و پس از ایالات متحده به دومین صادرکننده بزرگ تسلیحات در جهان تبدیل شده است.

در این گزارش آمده است که رشد صادرات تسلیحات فرانسه عمدتاً به دلیل صادرات هواپیماهای جنگنده به هند، قطر و مصر است. روسیه، سومین صادرکننده بزرگ سلاح در جهان نیز شاهد کاهش ۵۰ درصدی میزان صادرات تسلیحات خود بوده است.

خبرگزاری اسپوتنیک روسیه گزارش کرد که ایالات متحده بیش از هر زمان دیگری و بیش از هر کشور دیگری تسلیحات به ۱۰۷ کشور و منطقه جهان صادر می کند. سهم ایالات متحده در بازار جهانی صادرات تسلیحات از ۳۴ درصد به ۴۲ درصد افزایش یافته است.

«جانگ جون‌شه»، کارشناس نظامی چین در مصاحبه با خبرنگار گلوبال تایمز در روز دوشنبه گفت که ایالات متحده مدت‌هاست که بزرگترین صادرکننده تسلیحات در جهان است. در چند سال گذشته، آمریکا از درگیری‌های روسیه و اوکراین و درگیری‌های فلسطین و اسرائیل سود هنگفت به دست آورده است. از جنگ‌های متعددی که مستقیماً یا توسط نیروهای حامی ایالات متحده برپا شده، می‌توان دریافت که بهترین راه ایالات متحده برای فروش تسلیحات تحریک تنش، ایجاد وحشت و پیوند زدن منافع استراتژیک این کشور به متحدانش و افزایش فروش تسلیحات از این طریق است. به عنوان مثال، این کشور در اروپا، با تحریک درگیری‌های بین روسیه و اوکراین، از این فرصت استفاده می‌کند تا کشورهای ناتو هزینه‌های دفاعی خود را به بیش از ۲ درصد در تولیدات ناخالص داخلی افزایش دهند و آمریکا بتواند سلاح  به این کشورها  بفروشد.

خارج از اروپا، میزان واردات تسلیحات توسط کشورهای منطقه آسیا و اقیانوسیه که  عمدتاً از متحدان ایالات متحده هستند نیز  از سال ۲۰۱۹ تا ۲۰۲۳ رشد سریعی را نشان داد و ایالات متحده برای اولین بار به بزرگترین تامین کننده تسلیحات در آسیا و اقیانوسیه تبدیل شده است.

این درحالی است که  واردات تسلیحات چین از سال ۲۰۱۹ تا ۲۰۲۳ با کاهش ۴۴ درصدی نسبت به پنج سال گذشته، در رتبه دهم فهرست بزرگترین واردات تسلیحات جهان قرار گرفته است.

در این گزارش آمده است که روند کاهش سریع واردات تسلیحات توسط چین به دلیل “توانایی فزاینده چین برای طراحی و تولید سلاح های اصلی مورد نیاز خود” است و ممکن است “با ادامه توسعه توانایی ها بیش از این نیز کاهش یابد.”

«جانگ جون‌شه» معتقد است که همراه با ارتقای سطح علمی و فناوری و تقویت توان تحقیق و توسعه و ساخت مستقل، کاهش تدریجی واردات سلاح و تجهیزات از سوی چین بسیار طبیعی است. علاوه بر این، با توجه به سطح بالای علم و فناوری پیشرفته و کارایی بالای تجهیزات ساخت چین، در راستای همکاری های تجاری نظامی عادی، چین برخی تجهیزات نظامی را  نیز به دیگر کشورها فروخته است. با این حال، صادرات تسلیحات و تجهیزات چین همواره بر سه اصل کمک به بهبود قابلیت‌های دفاعی کشور، عدم آسیب رسانی به صلح، امنیت و ثبات منطقه و جهان و عدم مداخله در امور داخلی کشورهای وارد کننده تسلیحات پایبند بوده است.