امیدواری و هیجان در آستانه برگزاری اجلاس سران مجمع همکاری چین و آفریقای ۲۰۲۴ در پکن

اجلاس سران مجمع همکاری چین و آفریقا «فوکاک» (FOCAC) در سال ۲۰۲۴ از ۴ تا ۶ سپتامبر در پکن برگزار خواهد شد و رهبران چین و کشورهای آفریقایی پیرامون موضوع “دست به دست هم دادن برای پیشبرد مدرنیزاسیون و ایجاد یک جامعه با سرنوشت مشترک سطح بالا برای چین و آفریقا” با یکدیگر به بحث و تبادل نظر خواهند پرداخت و روابط  دوستی متقابل را همراه با ترسیم مسیر رو به جلو برای همکاری دو طرف را جشن خواهند گرفت. این بزرگترین رویداد دیپلماتیک سال های اخیر است که با حضور بیشترین تعداد رهبران کشورهای خارجی در چین برگزار می‌شود. علاوه بر حضور بسیاری از رهبران کشورهای آفریقایی و رئیس کمیسیون اتحادیه آفریقا که در رأس هیئتی در این نشست شرکت خواهد کرد، دبیر کل سازمان ملل متحد به عنوان مهمان ویژه و نمایندگان سازمان های بین المللی و منطقه ای نیز به عنوان ناظران در این اجلاس شرکت خواهند کرد.

در فاصله‌ای کوتاه به زمان برگزاری اجلاس سران مجمع همکاری چین و آفریقا در سال ۲۰۲۴، رئیس جمهور شی جین پینگ، روز سه شنبه (۳۰ اوت) در پاسخ به نامه پژوهشگران ۵۰ کشور آفریقایی از جمله گرت گروبلر، دیپلمات پیشین آفریقای جنوبی و استاد دانشگاه نرمال جه جیانگ در چین تاکید کرد که چین و آفریقا همیشه جامعه ای با آینده مشترک بوده اند.

او علاوه بر یادآور شدن لزوم تقویت همبستگی و همکاری چین و آفریقا در مواجهه با وضعیت ناپایدار و پیچیده کنونی جهان، این دانشمندان آفریقایی را تشویق کرد تا به حمایت فکری خود از ایجاد یک جامعه با سرنوشت مشترک سطح بالا میان چین و آفریقا و حفاظت از منافع مشترک کشورهای جنوب جهانی ادامه دهند.

رئیس جمهور شی، گرد هم آمدن رهبران چین و آفریقا در اجلاس آتی مجمع همکاری چین و آفریقا  را فرصتی برای گفتگو در مورد آینده همکاری چین و کشورهای آفریقایی خواند که می‌تواند یک چشم انداز عالی را پیش روی روابط چین و آفریقا بگشاید.

پیش از آن، روز ۲۳ اوت در یک نشست خبری که به منظور تشریح رویدادهای مختلف این اجلاس برای فعالان رسانه‌ای داخلی و خارجی برگزار شد، چن شیائودونگ، معاون وزیر خارجه چین خاطرنشان کرد: در طول ۲۴ سال پس از تأسیس مجمع همکاری چین و آفریقا، این مجمع همواره به اصول برنامه ریزی، سازندگی و بهره‌برداری مشترک پایبند بوده و با طی کردن یک روند توسعه قابل توجه، تبدیل به یک “برند طلایی” در همکاری چین و آفریقا شده و پرچم همکاری های بین المللی با آفریقا و تعمیق همکاری های کشورهای جنوب جهانی را به دست گرفته است.

او در ادامه با اشاره به اهمیت قائل شدن شی جین پینگ، رئیس جمهوری خلق چین برای توسعه روابط با آفریقا، چهار موضوعِ «ساخت جامعه با سرنوشت مشترک چین و آفریقا در سطحی بالاتر»، «حرکت همکاری دوجانبه همراه با سود متقابل میان چین و آفریقا در مسیر توسعه با کیفیت بالاتر»، « تعمیق گسترده هماهنگی راهبردی چین و آفریقا» و «گسترش تبادلات مردمی چین و آفریقا در مناطق وسیع‌تر» را از جمله محورهای مورد تمرکز رهبران چین و آفریقا در اجلاس امسال عنوان کرد.

همچنین در آستانه برگزاری اجلاس سران مجمع همکاری چین و آفریقای ۲۰۲۴، شخصیت ها و نهادهای آفریقایی در سطح کشورهای مختلف و همین طور در سطح قاره امیدواری‌ و انتظارات خود نسبت به این اجلاس را ابراز کردند.  «دنیس مونه موانیکی»، مدیر اجرایی مرکز چین و آفریقای مؤسسه سیاست آفریقا، به گلوبال تایمز گفت که همراه با گسترش جریان‌های ضد جهانی شدن، افزایش بی ثباتی سیاسی در جهان و روند عقب نشینی دموکراسی در نقاط مختلف جهان، این اجلاس موجب شکل گیری همکاری عمیق تر و همچنین تقویت توسعه مشارکتی بیشتر میان چین و کشورهای آفریقایی به عنوان اعضای مهم جهان جنوب خواهد شد.

افزایش همکاری در زمینه تبادل فناوری‌های کشاورزی، ایجاد «جاده ابریشم سبز» برای حمایت از آفریقا در استفاده از منابع غنی انرژی سبز در جهت مبارزه با تغییرات آب‌وهوایی، بهبود سیستم بهداشتی در آفریقا از طریق ایجاد «جاده ابریشم سلامت» و گسترش دسترسی کشورهای آفریقایی به بازار فناوری‌های دیجیتال از طریق ایجاد “جاده ابریشم دیجیتال” از جمله مسائلی هستند که موانیکی منتظر برآورده شدن آنها در اجلاس سران مجمع همکاری های چین و آفریقای ۲۰۲۴ است.

همچنین پژوهشکده مطالعات امنیتی آفریقا در مطلبی تحت عنوان «آیا نشست فوکاک می‌تواند نیازهای بلندمدت آفریقا را برآورده کند؟» ضمن بررسی ابعاد مختلف اجلاس آتی نشست همکاری چین و آفریقا نوشت: نتایج تحقیقات مختلف نشان می‌دهد که مکانیسم‌های سازمانی مجمع همکاری چین و آفریقا برای عملی شدن پروژه‌های مختلف مفید بوده و به عنوان مثال ۱۵۵ میلیارد دلار از مجموع ۱۹۱ میلیارد دلار وام‌ مقرر در  فاصله سال‌های ۲۰۰۶ تا اکتبر ۲۰۲۱ اجرایی شده است .

این مطلب همچنین با اشاره به رونمایی از  اصلاحات قابل توجهِ بازار محور در سومین پلنوم حزب کمونیست چین در ماه ژوئیه امسال، تأکید مجدد بر این اصلاحات در جلسات مقدماتی پیش از برگزاری مجمع همکاری و چین آفریقای ۲۰۲۴ در پکن را نشان دهنده تمرکز دو طرف بر تداوم اهمیت سرزندگی اقتصادی، بهره‌برداری از مزایای جوامع محلی و پایداری زیست محیطی دانسته و پیش‌بینی کرده که این اصلاحات بازار محور، موجب تسریع روند مشاهده شده در نشست داکار ۲۰۲۱ در جهت کاهش حضور بخش دولتی و افزایش مشارکت بخش خصوصی شود.

با توجه به مقاومت فزاینده ائتلاف تحت رهبری ایالات متحده در برابر چین، نشست امسال مجمع همکاری چین و آفریقا در حالی برگزار می شود که چین نیز در پاسخ، تلاش‌ برای تقویت روابط خود با کشورهای جنوب جهانی را افزایش داده که این روابط نه تنها راهی برای ایجاد فرصت‌های اقتصادی به شمار می‌رود بلکه یک عنصر حیاتی در شکل گیری یک قدرت سیاسی در حال حضور در جهان هستند.

در چنین شرایطی مجمع همکاری چین و آفریقا می تواند یک عصر جدید همکاری پایدار و همراه با منافع متقابل را برای دو طرف رقم بزند و در عین حال به تحقق اهدافی مانند حفاظت از چندجانبه‌گرایی و مبارزه با حمایت‌گرایی اقتصادی، برقراری یک نظم عادلانه‌تر در جهان و شنیده شدن هر چه بیشتر صدای کشورهای در حال توسعه کمک شایان کند.