چرا نمیتوان نظریه «اوج اقتصادی چین» را پذیرفت؟
دادههای رسمی نشان میدهد چین با رشد ۵.۲ درصدی تولید ناخالص داخلی (GDP) خود در سال ۲۰۲۳، جایگاه برتر نرخ رشد را در میان اقتصادهای بزرگ جهان حفظ کرد و از هدف پیش بینی شده دولت یعنی ۵ درصد و از افزایش ۳ درصدی سال ۲۰۲۲ سبقت گرفت.
این برای اقتصادی به بزرگی۱۷ درصد کل اقتصاد جهان آن هم هنگامی که اقتصادهای دنیا همچنان متاثر از پاندمی کرونا هستند و تلاش میکنند بر ناملایمات تغییرات و هرج و مرج جهانی فائق آیند، چیزی نیست که آسان به دست آمده باشد.
این عملکرد نمیتواند بدون پرداخت خدمات سرزنده، سرمایه گذاریهای گسترده در تولید هوشمند و فعالیتهای حیاتی تجارت خارجی محقق شود.
پویایی درونی دومین اقتصاد بزرگ جهان با به چالش کشیدن لفاظی «اوج چین»، که به این روایت اشاره میکند که چین به اوج قدرت اقتصادی خود رسیده، شاید بسیار قدرتمندتر از آن چیزی باشد که تصور میشود.
یک دوره پرشور از سفر در سرمای شدید شمال شرقی چین در حال رخ دادن است و این با جنب و جوش پیش بینی نشده مصرف همراه شده است. چند هفته گذشته شاهد درخشندگی «هاربین» شهر برفی مرکز استان «هیلونگجیانگ» با رکورد بالایی از گردشگران بودهایم. این «شهر یخی» منجمد، که روزگاری گردشگران به آن روی خوش نشان نمیدادند، به دلیل اشتیاق سراسر کشور برای ورزشهای زمستانی طی سالهای اخیر، دوباره به یک مقصد محبوب برای تعطیلات تبدیل شده است. دلایل گستردهای پشت این موفقیت تازه گردشگری هاربین وجود دارد.
اول از همه این موفقیت نشان دهنده گام دلگرم کننده دولت در تلاش شدیدش برای احیای مجدد شمال شرق چین است. این همچنین یک گام به احیای متعادلتر در کشوری وسیع با نعمتهای طبیعی بسیار متفاوت در مناطق مختلف نزدیکتر شده است.
این اشتیاق گردشگران بار دیگر نشان دهنده نیروی عظیم مصرف داخلی محسوب میشود که زیربنای آن بزرگترین گروه با درآمد متوسط جهان با بیش از ۴۰۰ میلیون نفر است.
در جریان مجمع جهانی اقتصاد در داووس این هفته، کوین راد، نخستوزیر سابق استرالیا به روایت “اوج چین” پاسخ داد و گفت که این روایت “از نظر فکری و تحلیلی ناقص است” و “پتانسیل استفاده نشده” در بازار مصرف چین برای پیشبرد طولانی مدت وجود دارد. رشد دورهای که نمیتوان آن را با یک آرامش اقتصادی موقت دست کم گرفت.
در عین حال، کارخانهها در جنوب شرقی چین خود را برای یک تغییر به سوی تولید هوشمند آماده میکنند. BYD خودروساز مستقر در «شنژن» و غول خودروی برقی چین در حال گرفتن رتبه نخست فروش خودروهای برقی در جهان است به گونهای که طی سه ماهه چهارم ۲۰۲۳ توانست برای نخستین بار فروش «تسلا» را پشت سر بگذارد.
چین در سال ۲۰۲۳ با ۵.۲۲ میلیون دستگاه خودرو به صادرکننده برتر خودروی جهان تبدیل شد. آمارهای «اداره کل گمرک» حاکی از آن است که از کل این تعداد خودرو، حدود یک سوم خودروهای انرژی جدید بودند (جمعا ۱.۷۷۳ میلیون دستگاه) که رشدی ۶۷.۱ درصدی را در مقایسه با سال ۲۰۲۲ نشان میدهد.
چین تنها کشوری است که در تمامی طبقهبندیهای صنعتی سازمان ملل، صنعت دارد و در بردارنده بیش از ۲۰۰ خوشه صنعتی کامل است. ارزش افزوده صنعت تولید آن معادل حدود ۳۰ درصد کل جهان است و برای چهاردهمین سال متوالی رتبه اول را در دنیا از آن خود کرده است.
تغییر به سوی تولید هوشمند و انرژی سبز، همانطور که با رونق خودروهای برقی خود را نشان داده، سرمایه گذاریها، منابع و استعدادها را به سمت صنایع جدید مانند انرژیهای تجدید پذیر و برق سازی هدایت میکند و در حال حمایت از ارتقاء صنعتی کشو، متنوع سازی تجارت و کمک به تثبیت زنجیرههای صنعتی و تامین در داخل و خارج است. و همین به شکلی فزاینده اقتصاد چین را مجددا تعریف میکند.
تجارت چین با شرکای «کمربند و جاده» در سال گذشته میلادی ۲.۸ درصد رشد کرد و به ۱۹.۴۷ تریلیون یوان (۲.۷۴ تریلیون دلار) رسید. «مشارکت اقتصادی جامع منطقهای» (RCEP)، توافق تجارت آزادی که در سال ۲۰۲۲ اجرایی شد، به کاهش هزینههای تجاری و تقویت تجارت میان چین و ۱۴ کشور عضو آن کمک کرده است. تجارت چین با دیگر اعضای این توافق در سال ۲۰۲۳ جمعا به ۱۲.۶ تریلیون یوان (۱.۷۷ تریلیون دلار) رسید که ۵.۳ درصد نسبت به سال ۲۰۲۱ یعنی قبل از اجرایی شدن RCEP رشد داشت.
«بورگه برنده» رئیس «مجمع جهانی اقتصاد گفت: چین میتواند به اعتمادسازی مجدد کمک کند بخاطر حجم قابل توجه اقتصادی و تجاری و تمایل به ساختن جهانی صلح آمیزتر. گامهایی که چین برمیدارد به شکل اعجاب انگیزی برای جهان مهم است.
آیا آن بخت و اقبال باز میگردد؟ با آغاز تعطیلات سالانه عید بهار چین، زمان آن فرا رسیده که یک شکوفایی مصرف دیگر را آغاز کنیم و همه به بهترینها امیدوار باشند.