صلح، توسعه، همکاری و برد-برد؛ چینِ ۲۰۲۳ از چشم انداز جهانی
اولین راه آهن سریع السیر جاکارتا-باندوگ در جنوب شرق آسیا ۱۷اکتبر رسما به بهره برداری رسید.
۲۰۲۳ سالی پر تلاطم است. درگیری روسیه-اوکراین، درگیری فلسطین-اسرائیل و تاثیر پساکرونا بر اقتصاد و معیشت مردم همچنان ادامه دارد…جهان واقعا در حال تجربه تغییرات بزرگ دیده نشده در یک قرن است. با این وجود ۲۰۲۳ همچنین سالی است که بشریت به تلاش شدید برای خلق آیندهای مملو از صلح، توسعه، همکاری و برد-برد ادامه میدهد.
جهان شاهد گامهای قاطع چین برای ترویج مدرنیزاسیون بوده است، شاهد انگیزه جدید و منافع توسعه با کیفیت بالای چین که برای اقتصاد جهانی به ارمغان آورده، بوده است و شاهد این بوده که ساخت مشترک ابتکار «کمربند و جاده» در حال تبدیل شدن به یک محصول عمومی جهانی محبوب بوده است.
این طرح جدیدِ پیشنهادی از سوی چین برای حکمرانی جهانی تاثیری اساسی بر دنیا داشته است. خبرنگاران مرکز آسیا-آفریقای «رادیو و تلویزیون مرکزی چین» در پایان سال مصاحبههای گستردهای با افراد از صاحبنظران خارجی و چینی انجام داده و اظهارنظرهای مثبتی درباره اقدامات چین در سال ۲۰۲۳ دریافت کردند.
مدرنیزاسیون به سبک چینی متعلق به چین و جهان است
۲۰۲۳ سالی است که مدرنیزاسیون به سبک چینی در آن به پیشرفت مهمی دست یافت. کارشناسان، پژوهشگران و سران تجاری کشورهای مختلف بر این باورند که کلید شناخت چین ، شناخت راهبردها و روشها در روند مدرنیزاسیون به سبک چینی و مشاهده اهمیت آن برای جهان است.
«نیل بوش» رئیس «بنیاد جرج بوش برای روابط آمریکا-چین» گفت دولت چین در استفاده از برنامه ریزی بلند مدت برای هدایت توسعه با کیفیت بالا مهارت دارد. به عنوان مثال او تاکید کرد که مفهوم مدرنیزاسیون به سبک چینی از اهمیت فراوانی برای توسعه سبز برخوردار است. به همین دلیل چین به مجموعهای کامل از طرحهای توسعه از دولت مرکزی گرفته تا دولتهای محلی مجهز شده است. فناوریهای انرژی سبز مانند انرژی خورشیدی و انرژی بادی همچنان در حال توسعه هستند و کاربرد فناوری خودروی برقی در جهان پیشتاز است.
همانطوریکه نیل بوش گفت، صنعت تولید پیشرفته و بهروز چین در سال ۲۰۲۳ با صنعت خودرو خود را نشان داد، سریعا توسعه یافت به گونهای که چین از ژاپن سبقت گرفت و به صادرکننده شماره یک خودروی جهان تبدیل شد. خودروهای برقی فقط نمونهای کوچک از توسعه اقتصادی با کیفیت بالای چین محسوب میشوند. چین در سال ۲۰۲۳ به مجموعهای از دستاوردهای توسعه مدرن دست یافت: رونمایی از تراشه تلفنهای همراه ساخت داخل، تحویل نخستین کشتی کروز بزرگ ساخت داخل، پیشرفت بزرگ در حوزه کمبودهای سنتی مثل موتورهای هواپیما و «مسیرهای جدید سبقت» فناوریهایی مثل هوش مصنوعی و فناوری کوانتومی.
مدرنیزاسیون به سبک چینی نه فقط مختص چین است بلکه برای تمام جهان نیز هست. «توشینوبو اومزو» رئیس شعبه چین شرکت مراقبتهای بهداشتی و آرایشی «شیسیدو» ژاپن معتقد است که چین مسیر توسعه با کیفیت بالای چین و تحریک مداوم نوآوری فرصتهایی جدید برای توسعه اقتصادی جهان هستند. شیسیدو به عنوان یک شرکت با سرمایه خارجی به بهره بردن از این روند ادامه خواهد داد.
منافع ساخت مشترک کمربند وجاده
۲۰۲۳ دهمین سالگرد ساخت مشترک ابتکار «کمربند وجاده» نیز هست.
«سید محمد مرندی» استاد دانشگاه تهران در مصاحبه با خبرنگار بخش فارسی رادیو و تلویزیون مرکزی چین گفت : ابتکار کمربند و جاده شیوه سنتی تجارت جهانی را تغییر داده است. در گذشته تجارت جهانی بیشتر به حمل و نقل دریایی وابسته بود اما بعد از مطرح شدن ابتکار کمربند و جاده با باز شدن راههای زمینی در قاره اوراسیا اهمیت منطقه آسیای مرکزی هم بیشتر شد و این موضوع هم برای چین و هم برای ایران اهمیت راهبردی فراوانی دارد.
سومین «مجمع نشست همکاری بینالمللی کمربند و جاده» در سال ۲۰۲۳ در پکن پایتخت چین برگزار شد. نمایندگانی از ۱۵۱ کشور و ۴۱ سازمان بینالمللی به چین سفر کردند تا در این مجمع شرکت کنند. جمعا ۴۵۸ مورد دست آورد در این رویداد حاصل شد که نشان دهنده الهام بزرگ ساخت مشترک کمربند وجاده و نفوذ جهانی آن است.
«شی جین پینگ» رئیس جمهور چین در آیین افتتاحیه این مجمع اقدامات هشتگانه چین برای حمایت از ساخت مشترک با کیفیت بالای کمربند و جاده را اعلام و مسیر دهه طلایی آینده را ترسیم کرد.
به عنوان یکی از محتواهای این اقدامات هشتگانه، اجرای پروژههای شاخص و پروژههای معیشتی «کوچک اما زیبا» است که به نیرومحرکهای درونزا برای همکاریهای عملگرایانه بین کشورها تحت ابتکار «کمربند و جاده» تبدیل خواهد شد.
«هوانگ رنوی» معاون اجرایی «موسسه ابتکار کمربند وجاده و حکمرانی جهانی» در دانشگاه «فودان» چین گفت هزار پروژه کمکمعیشتی کوچکی که چین وعده اجرای آنها را داده بازار را به حرکت در خواهد آورد و به شرکتها و موسسات بیشتری امکان خواهد داد تا به ساخت پروژههای «کوچک اما زیبا» بپیوندند.این روند به یک کارت ویزیت جدید برای ساخت مشترک ابتکار کمربند و جاده تبدیل شده است و تأثیری شگرف بر توسعه کشور مشترک ساخته شده در ۱۰ سال آینده خواهد داشت.
دیپلماسی قدرت بزرگ
وضعیت جهان در سال ۲۰۲۳ آشفته بود و تقاضای مردم برای یک مدل حکمرانی جهانی جدید به فوریت روزافزون تبدیل شد. سه ابتکار پیشنهادی رئیس جمهور چین یعنی «ابتکار توسعه جهانی»، «ابتکار امنیت جهانی» و «ابتکار تمدن جهانی» با استقبال گسترده و واکنش مثبت از سوی جامعه جهانی مواجه شد.
«مون جئونگ-این» استان دانشگاه «یونسِی» کره جنوبی تاکید کرد که ابتکار امنیت جهانی شی جین پینگ میگوید یک نظم امنیت بینالمللی باید بر اساس منشور سازمان ملل برقرار شود و تمام منازعات باید با ابزارهای دیپلماتیک به صورت صلح آمیز حل شوند. این مفهوم اهمیتی مثبت برای امنیت جهانی به همراه میآورد.
وی همچنین بر این باور است که یکی از تهدیدهای اصلی برای امنیت جهان حمایت گرایی تجاری است. ابتکار توسعه جهانی پیشنهادی چین از تجارت چندجانبه برای ترویج همکاری اقتصادی و حمایت از توسعه پایدار کشورهای در حال توسعه حمایت میکند. این بنیاد توسعه صلح آمیز است.
«خلیل شیرغلامی» معاون پژوهشی و مطالعاتی مرکز مطالعات سیاسی و بینالمللی وزارت خارجه ایران گفت:تحولات جهانی نشان میدهد که نوع بشر به شدت از فرهنگ و ذهنیت مبتنی بر برتری یک عده بر عده دیگری یا برتری یک فرهنگ، یک ایده یا تمدن بر دیگران، آسیب زیادی دیده است؛ رویکردی که هژمونی را در محوریت تفکرش قرار میدهد. بنابراین، آن چیزی که امروز دنیا به آن رسیده و باید بیشتر انجامش دهیم و در ابتکار تمدن جهانی مطروحه رئیس جمهور «شی جین پینگ» هم مشخص است، مبتنی بر یک واقعیت است که تمدنها باید از همدیگر یاد بگیرند. باید فرهنگ مفاهمه و مدارا توسعه پیدا کند. هیچ تمدنی از دیگری برتر نیست. در عین حال، تمدنها چیزهای زیادی به همدیگر یاد میدهند. بر اساس این ذهنیت است که همه تمدنها و همه کشورها باید در یک چارچوب برابر با همدیگر گفتگو برقرار کنند.
همانگونه که شی جین پینگ گفت آینده و سرنوشت چین به شکلی تنگاتنگ با آینده و سرنوشت بشریت پیوند خورده است. چین قاطعانه متعهد به توسعه حکمرانی منافع با دیگر کشورهاست و به ارمغان آوردن انگیزهها و فرصتهای جدید برای جهان به وسیله توسعه جدید چین ادامه میدهد.
چین به دنبال همکاری با دیگر کشورها برای دستیابی جهان به مدرنیزاسیونی است که ویژگیهای آن توسعه صلح آمیز و همکاری سودمند متقابل و رفاه مشترک است.