چین؛ عضو همیشگی « جهان جنوب »

تامین بودجه توسعه، مقابله با تغییرات آب و هوایی، عدم تعادل درآمد و بسیاری موضوعات مشابه دیگر از جمله موضوعات مهم مورد گفتگو در هفتاد و هشتمین مجمع عمومی سازمان ملل متحد و موارد قابل توجه برای کشورهای « جهان جنوب » هستند. چین نیز به عنوان بزرگترین کشور در حال توسعه جهان، در نشست های مجمع عمومی سازمان ملل متحد به عنوان یکی از اعضای « جهان جنوب» برای بیان خواسته ها و پیشنهادهای خود حضور یافته است.

« جهان جنوب» چیست؟ این اصطلاح در واقع به مجموعه کشورهای بازارهای نوظهور و در حال توسعه اشاره دارد. این مفهوم در سال‌های اخیر بارها در نشست‌ها و گزارشهای منتشر شده به رهبری آمریکا و غرب مطرح شده و به واژه‌ای داغ در سیاست بین‌المللی تبدیل شده است. به گفته کارشناسان، ایالات متحده و غرب تلاش می کنند با استفاده از مفهوم « جهان جنوب »، چین را از بودن در موقعیت یک کشور در حال توسعه محروم کنند و با ایجاد شکاف در اردوگاه کشورهای در حال توسعه، به حفاظت از منافع و سلطه کشورهای توسعه یافته بپردازند.

چین و سایر کشورهای در حال توسعه به واسطه داشتن تجربیات و مبارزات تاریخی مشابه، با مشکلات و وظایف مشترک توسعه روبرو هستند و دیدگاه ها و درخواست‌های مشابهی در مورد نظم بین المللی کنونی و مدیریت جهانی دارند. برنامه توسعه سازمان ملل در گزارش « سازندگی جهان جنوب » خود در سال ۲۰۰۴ میلادی، به وضوح از چین به عنوان یکی از کشورهای «جهان جنوب » یاد کرد.

از نظر تاریخی، چین مدت ها مورد تهاجم و استعمار کشورهای غربی بوده است و در مبارزه برای استقلال و آزادی خود با کشورهای آسیایی، آفریقایی و آمریکای لاتین دوستی عمیقی برقرار کرده است. پس از تأسیس جمهوری خلق چین، کشورهای آسیایی، آفریقایی و آمریکای لاتین نیز از روند بازگرداندن کرسی قانونی این کشور در سازمان ملل حمایت های مهم داشتند. این تاریخچه‌ و سرنوشت مشترک ثابت می‌کند که بودن در « جهان جنوب» ویژگی طبیعی چین است.

در حال حاضر چین مانند سایر کشورهای در حال توسعه در تلاش برای توسعه و احیای خود است. اگرچه چین دومین اقتصاد بزرگ جهان است، اما سرانه تولید ناخالص داخلی آن در سال ۲۰۲۲ میلادی برابر با ۱۲۷۴۱ دلار آمریکا بوده که ۱/۵ اقتصادهای توسعه یافته و ۱/۶ اقتصاد ایالات متحده است. در سال ۲۰۲۱ میلادی، سرانه درآمد ناخالص چین در رتبه ۶۸ جهان قرار داشته و شاخص توسعه انسانی آن نیز در رده ۷۹ جهان بوده که در میانگین کشورهای در حال توسعه عمده به شمار می رود. به این ترتیب می توان دید که چین هنوز هم بزرگترین کشور در حال توسعه جهان است و این واقعیت توسط همه طرف ها به رسمیت شناخته شده است.

از نظر چین، کشورهای « جهان جنوب » همسفران یکدیگر در مسیر توسعه هستند و باید تمام تلاش خود را برای حمایت و کمک به یکدیگر به کار گیرند. در حال حاضر، چین به بیش از ۱۶۰ کشور جهان برای رسیدن به توسعه کمک کرده، به طور مشترک با بیش از ۱۵۰ کشور« کمربند و جاده » را ساخته و همکاری در ابتکار توسعه جهانی با بیش از ۱۰۰ کشور و سازمان بین المللی را ارتقا داده است. چین همچنین یک صندوق توسعه جهانی و همکاری جنوب-جنوب ایجاد کرده است. تحلیلگران معتقدند که تمام این موارد نشان دهنده صداقت و مسئولیت پذیری چین در کمک به کشورهای در حال توسعه برای دستیابی به توسعه مشترک است.