از تولید تا آفرینش؛ خلاقیت چینی برداشت جهانی از «ساخت چین» را دگرگون می‌کند
از بانکوک در تایلند تا سائوپائولو در برزیل، خودروهای برقی برندهای چینی در خیابان‌ها به چشم می‌خورند؛ جوانان در برابر فروشگاه‌های خارجی پاپ مارت برای خرید عروسک لَبوبو صف می‌کشند و ربات‌های خانگی ساخت چین با کارکردهای متفاوت، از چمن‌زنی تا تمیزکردن کف، در پلتفرم‌های تجارت الکترونیک فرامرزی مانند محصولاتی پرطرفدار فروش می‌روند.
این صحنه‌های روزمره در نقاط مختلف جهان در حال تغییر دادن برداشت جهانی از «ساخت چین» است. نیروی اصلی پشت این تحول، شرکت‌های خصوصی چینی هستند که اکنون حضور جهانی فعال‌تری پیدا کرده‌اند.
برخلاف دوره‌ای که «صادرات محصول» هدف اصلی بود، راهبرد «جهانی‌سازی» شرکت‌های خصوصی امروز با عمقی بیشتر دنبال می‌شود. از اسباب‌بازی‌های مد روز و نوشیدنی‌های چای چینی با سبک‌های نو گرفته تا خانه‌های هوشمند و خودروهای با انرژی جدید، شمار فزاینده‌ای از برندهای نوآور چینی به تدریج وارد زندگی روزمره مصرف‌کنندگان در خارج از کشور شده‌اند.
محصولات این برندها ممکن است ارزان‌تر از نمونه‌های مشابه خارجی نباشند، اما فناوری نوآورانه، طراحی‌های خاص یا تجربه‌های فرهنگی متفاوت، مصرف‌کنندگان را به پرداخت هزینه برای آنها ترغیب می‌کند.
تحلیلگران بر این باورند که مسیر «جهانی شدن» شرکت‌های خصوصی چین رو به بخش‌های بالاتر زنجیره‌های صنعتی و ارزش دارد و این روند، گذار جامع از «ساخت چین» به «خلق‌شده در چین» را تسریع کرده است. این تحول تا حد زیادی نتیجه تقویت پیوسته ظرفیت نوآوری در شرکت‌های خصوصی است.
طبق یک گزارش تحلیلی منتشرشده از سوی فدراسیون صنایع و بازرگانی سراسر چین، در سال ۲۰۲۵، کل هزینه تحقیق و توسعه ۵۰۰ شرکت برتر خصوصی که به‌طور واقعی سرمایه‌گذاری خود را اعلام کرده‌اند، به ۱.۱۳ تریلیون یوان رسیده و میانگین شدت فعالیت‌های تحقیق و توسعه آنها ۲.۷۷ درصد بوده است.
پذیرش گسترده فناوری دیجیتال، مسیرهایی آسان‌تر را برای «جهانی شدن» فراهم کرده است. پلتفرم‌های تجارت الکترونیک فرامرزی، همچون SHEIN و ایستگاه بین‌المللی علی‌بابا، نیازهای شخصی‌سازی‌شده مصرف‌کنندگان را به زنجیره تأمین چین پیوند می‌دهند و به محصولات «ساخت چین» امکان می‌دهند مستقیم‌تر و سریع‌تر به خریداران جهانی برسند.
بر اساس داده‌های وزارت بازرگانی چین، اکنون بیش از ۱۲۰ هزار شرکت فعال در حوزه تجارت الکترونیک فرامرزی در سراسر کشور فعالیت دارند و بیش از ۲۵۰۰ انبار نیز در خارج از مرزهای چین ایجاد شده است.
کارشناسان معتقدند چین کامل‌ترین نظام صنعتی و کارآمدترین اکوسیستم تجارت الکترونیک فرامرزی را در جهان ساخته است. ترکیب یک زنجیره تأمین توسعه‌یافته و قابلیت‌های دیجیتال پیشرفته، به شرکت‌های چینی کمک می‌کند تا توان تولید و خدمات خود را مؤثرتر در سطح جهانی عرضه کنند.
با این حال، «جهانی شدن» تنها نقطه آغاز است و «ورود» واقعی اهمییت بیشتر دارد. درک عمیق‌تر از بازارهای محلی و فرهنگ‌های متنوع، به مرحله‌ای حیاتی در مسیر بین‌المللی شدن شرکت‌های چینی تبدیل شده است. برند چینی پاپ مارت، از طریق همکاری با هنرمندان محلی در سراسر جهان برای طراحی و ارائه محصولات متناسب با فرهنگ‌های مختلف، توانسته است آگاهی مصرف‌کنندگان را در بازارهای هدف به شکلی مؤثر افزایش دهد.
این مسیر بومی‌سازی اکنون به یک رویکرد مشترک میان بسیاری از شرکت‌های خصوصی چینی تبدیل شده که مسیر جهانی شدن را طی می‌کنند. به عنوان نمونه، شرکت سازنده تلفن همراه OPPO، کارکردهای سرگرمی اجتماعی گوشی‌های خود را متناسب با علاقه کاربران آمریکای لاتین به آواز و رقص بهینه کرده و مشکل ضعف سیگنال در مناطق ساحلی اندونزی را برطرف کرده است تا بتواند «تماس حتی با یک خط آنتن» را ممکن سازد.
طبق گزارش‌ها، فعالیت OPPO اکنون بیش از ۷۰ کشور و منطقه را در بر می‌گیرد و نزدیک به ۶۰ درصد از کل محموله‌های این شرکت از خارج از چین تأمین می‌شود. رئیس بخش بین‌المللی OPPO تأکید کرده است که عمق بومی‌سازی، گستره جهانی شدن را تعیین می‌کند.
امروز، اقدامات بومی‌سازی شرکت‌های چینی تنها محدود به تطبیق محصول نیست؛ این شرکت‌ها از طریق ایجاد مراکز تحقیق و توسعه، پایگاه‌های تولید، سیستم‌های زنجیره تأمین در خارج از کشور و نیز استخدام و آموزش نیروی کار محلی، ارتباطات عمیق‌تری با جوامع محلی برقرار کرده‌اند.
این ارتباطات اثراتی گسترده به همراه دارد: شرکت‌ها می‌توانند نیازهای متفاوت بازارهای مختلف را دقیق‌تر برآورده کنند و هم‌زمان به ایجاد اشتغال، توسعه صنعتی و افزایش مزایای اقتصادی و اجتماعی کمک کنند. در این روند، بازارهای جهانی نیز برداشت خود از برندهای چینی را از تمرکز بر «قیمت» به شناخت «ارزش» آنها تغییر داده‌اند.
این تحول نه تنها روندی را نشان می‌دهد که طی آن مصرف‌کنندگان جهان در حال بازتعریف «ساخت چین» هستند، بلکه نشان‌دهنده ادغام عمیق‌تر شرکت‌های چینی در اقتصاد جهانی نیز هست. با ادامه این مسیر، تصویر نوآورانه‌تر، پویا‌تر و بازتری از چین بیش از پیش نمود خواهد یافت
