ظهور رباتهای هوشمند به عنوان «محافظان سلامت»
رباتهایی که روزگاری بیشتر به عنوان نماد قدرت و کارایی صنعتی شناخته میشدند، اکنون تواناییهای خود را به عنوان «محافظان سلامت» انسانها به نمایش میگذارند؛ موضوعی که در کنفرانس جهانی ربات (WRC) در پکن مشهود بود.
در بخش شلوغ نمایشگاه، بازدیدکنندگانی با چشمان بسته و با اطمینان در حال حرکت بودند و یک ربات ششپا به شکل سگ، با عصای سفید متصل به پشت خود، آنها را هدایت میکرد.
فنگ لینگ، مدیرعامل شرکت رباتیک شانگهای جیجی، گفت: این ربات ششپا برای کمک به افراد کمبینا جهت راه رفتن ایمن و راحت طراحی شده است.
وی توضیح داد که این ربات یک متری با وزن ۲۰ کیلوگرم، هنگام حرکت سه پای خود را روی زمین نگه میدارد تا تعادل داشته باشد، از موانع عبور میکند، پلهها و زمینهای ناهموار را پشت سر میگذارد و با یک بار شارژ تا سه ساعت کار میکند.
به گفته فنگ، «سگ رباتیک ما» علاوه بر قدرت فیزیکی، از نظر هوشمندی نیز پیشرفته است. این ربات با استفاده از لیدار حرکت خودکار دارد، چراغهای راهنمایی را تشخیص میدهد و حسگرهای مجهز به مدلهای هوش مصنوعی میتوانند وضعیت راه رفتن و قصد کاربر را از طریق نیرو و صدا شناسایی کنند تا راهنمایی یا توقف ملایم انجام شود. این رباتها هماکنون در فرودگاههای پکن و شانگهای استفاده میشوند.
در مراسم افتتاحیه مسابقات جهانی رباتیک ۲۰۲۵ با شعار «هوشمندتر کردن رباتها، هوشمندتر کردن عوامل تجسمی»، چیائو هونگ، رئیس سازمان همکاری جهانی ربات، بر شناخت، تصمیمگیری و ایمنی به عنوان روندهای کلیدی توسعه رباتهای هوشمند تأکید کرد. این دیدگاه در حوزه پزشکی نیز در حال گسترش است، بهویژه با کاربرد رباتهای تجسمی در جراحی و توانبخشی.
در ماه مه، یک بیمار ۶۶ ساله مبتلا به آرتروز و بدشکلی شدید زانوی راست، با کمک ربات جراحی ارتوپدی هوشمند ROPA طی حدود ۳۰ دقیقه تحت عمل تعویض مفصل قرار گرفت. بیمار همان روز توانست راه برود و به خوبی بهبود یافت.
جانگ ییلینگ، بنیانگذار Longwood Valley MedTech و توسعهدهنده این ربات، گفت: «پیش از جراحی، ROPA با استفاده از هوش مصنوعی، پارامترها را محاسبه و با ساخت مدل سهبعدی از استخوان بیمار بر اساس تصاویر اشعه ایکس و سیتیاسکن، برنامهای شخصیسازیشده ایجاد میکند.»
وی اضافه کرد که در حین جراحی، موقعیتیابی نوری دقیق در حد زیر میلیمتر و بازوی رباتیک پایدار، اجرای دقیق برنامه را تضمین میکند.
چن گوچیانگ، جراح بیمار از بیمارستان شیجیتان پکن، گفت که جراحی با کمک رباتهای هوشمند میتواند کارهای تکراری برش استخوان را کاهش دهد، زمان عمل را کوتاه کند و خونریزی را به حداقل برساند. به گفته او، یادگیری استفاده از این رباتها برای پزشکان یک روند رو به رشد است.
محصولات پزشکی نوآورانه Longwood Valley MedTech مبتنی بر هوش مصنوعی، اکنون در بیش از هزار بیمارستان برتر در بیش از ۳۰ منطقه استانی چین فعال هستند و به بیش از ۱۰۰ هزار بیمار خدمات میدهند.
بر اساس گزارش موسسه تحقیقات صنعتی ژونگیان پوهوا، در سال ۲۰۲۴ اندازه بازار رباتهای جراحی در چین از ۱۰ میلیارد یوان (۱.۴ میلیارد دلار) فراتر رفت که ۴۸.۹ درصد آن متعلق به تجهیزات داخلی است؛ رقمی که نسبت به سال ۲۰۲۰ حدود ۳۰ درصد افزایش داشته است.
در حوزه توانبخشی، شرکت Shenzhen Deyeemed Medtech ، هوش مصنوعی را در رباتهای فیزیوتراپی خود بهکار گرفته است. این رباتها قابلیت اسکن بدن در زمان واقعی، شناسایی نقاط طب سوزنی و تهیه برنامه درمانی شخصیسازیشده را دارند و بازوهای مکانیکی آنها حرکات ماساژ سنتی چینی مانند هل دادن، گرفتن و ورز دادن را شبیهسازی میکند.
همچنین شرکت فناوری هوش مصنوعی-رباتیک پکن که تولیدکننده رباتهای اسکلت بیرونی و ارائهدهنده خدمات درمانی است، از هوش مصنوعی برای آموزش توانبخشی به بیماران دارای اختلالات حرکتی اندام تحتانی استفاده میکند. این رباتها با تقلید از راه رفتن بیونیک و تنظیم سرعت بهصورت خودکار، روند توانبخشی را تسهیل میکنند.
شو گوانگهوا، استاد دانشگاه دانشکده مهندسی مکانیک در دانشگاه جیائوتونگ واقع در شیآن، گفت که هرچند رباتها در جراحی و توانبخشی پیشرفت چشمگیری داشتهاند، اما کاربرد آنها در پزشکی همچنان در مراحل اولیه است.
به زعم وی، رباتها آمادهاند تا نقش بیشتری در ویزیتهای پزشکی و مراقبتهای بهداشتی خانگی ایفا کنند و بازار بزرگی پیش رو دارند