خرد شرقی در تولید کالاهای جدید برای جهان

محصولات «ابداع چین» یکی پس از دیگری مورد پسند گسترده مردم در سراسر جهان تبدیل می‌شوند. روز سه‌شنبه ۱۰ ژوئن حراج رکوردشکن عروسک «لابوبو» در شهر پکن برگزار شد و با رسیدن به بیش از ۱ میلیون یوان، شرکت «پاپ مارت» را که در زمینه تولید اسباب‌بازی معروف به «جعبه اسرارآمیز» فعالیت می‌کند را در کانون توجه قرار داد.

از نظر برخی از تحلیلگران تجاری، روند تکامل پاپ مارت اساساً بیانگر داستان گذار از یک تفکر «محصول‌محور» به یک طرز فکر «اکوسیستم‌محور» است. در حالی که سایر تولیدکنندگان اسباب‌بازی هنوز در حال رقابت بر سر بهره‌وری تولید هستند، پاپ مارت در حال ایجاد یک اکوسیستم مجهز به چرخه کامل «مرکز رشد دارایی‌های معنوی» ( IP incubation)، تولید محتوا، کانال‌های خرده‌فروشی و حلقه علاقه‌مندان به محصولات خودش است.

محصولاتی مانند همین لابوبوی عجیب و غریب به همراه عرضه «مدل زبان بزرگ» متن‌باز و کم‌هزینه «دیپ‌سیک» (DeepSeek) و فیلم انیمیشن پرفروش نزا ۲، مسیر چین برای ایجاد و یافتن کانال‌های جدید ارتباط فرهنگی در سطح بین‌المللی هموار کرده‌اند.

دیجیتالی شدن صنایع و صنعتی شدن فناوری‌های دیجیتال علاوه بر جبران فاصله چین با کشورهای پیشرفته، نشان‌دهنده یک تفکر دیالکتیکی هستند که چین را قادر به حفظ روند رشد و توسعه سالم خود کرده است.

از تأکید کنفوسیوس بر «یادگیری و تمرین مداوم آموخته‌ها» تا اشاره فیلسوف چینی دوران دودمان مینگ (۱۳۶۸-۱۶۴۴) به نام وانگ یانگ‌مینگ به «وحدت دانش و عمل»، اندیشه‌های فلسفی چین مبتنی بر عمل‌گرایی و نظریه‌های قابل اجراست که با عقل‌گرایی اروپایی مبتنی بر تعریف چهارچوب‌ و قوانین مشخص برای توسعه تفاوت دارد.

در فیلم نزا ۲،  این جمله شخصیت اصلی فیلم که می‌گوید: «سرنوشت من در دستان خودم است و نه در دست آسمان‌ها» همسو با دستاوردهای شگفت‌انگیز چین در زمینه هوش مصنوعی و توسعه مدل‌هایی مانند دیپ‌سیک است.

محققان چینی در حال شکستن حصارهای دژ مستحکم فناوری‌های تحت انحصار ایالات متحده و روایت داستان هوش و خرد شرقی هستند. دیپ‌سیک با نمایش ژرفای تمدن چینی، مظهر یک بنیان فرهنگی است که به جای مداخله نیروهای آسمانی، به تلاش‌های انسانی متکی است. این پیشرفت نشان می‌دهد که زبان چینی با ۳۵۰۰ اندیشه‌نگار (کاراکتر) رایج خود توانسته در زمینه آموزش مدل‌های زبانی بزرگ از زبان انگلیسی پیشی بگیرد، چرا که به دلیل ابداع و اضافه شدن مداوم کلمات جدید به زبان انگلیسی، هزینه‌های آموزش دادن به برای مدل‌های بزرگ زبانی با استفاده از این زبان نیز افزایش پیدا کرده است.

برخلاف مدل‌های غربیِ سرمایه‌محور، دیپ‌سیک بر به حداقل رساندن هزینه‌ها تمرکز دارد. لیانگ وِن‌فنگ، استاد علوم کامپیوتر دانشگاه جه‌جیانگ، ابتدا همراه با همکلاسی‌های دوران تحصیل خود در همین دانشگاه، شرکتی را به صورت یک «صندوق پوشش ریسک» تأسیس کرد که متمرکز بر استفاده از هوش مصنوعی در انجام معاملات سهام بود.

با توجه به روند تکامل و شکل‌گیری یک چهارچوب چندقطبی در جهان، ظهور دیپ‌سیک با نشان دادن ضرورت انجام بررسی‌های انتقادی در مورد اصول و قوانین نظارت و مدیریت الگوریتم‌ها، موجب شکل گرفتن بحث‌های سازنده در مورد توسعه عادلانه فناوری در اکوسیستم دیجیتال جهانی شد.

اکنون لازم است که شرکت‌های چینی اهمیت تطبیق استعدادهای فناوری با شرایط کشور را به خوبی درک کنند و مصداق این ضرب‌المثل معروف  چینی باشند که: «آنکه در نزدیکی کوه سکونت دارد، از کوه‌ زندگی خود را می‌گذراند و آنکه در نزدیکی آب، از آب‌ کسب روزی می‌کند.»

در شرایطی که باور برخی گستره نفوذ چین در جهان نسبت به ایالات متحده بسیار محدود است، شرکت‌های چینی می‌توانند با تولید محصولات فرهنگی بیشتر و کمک به گسترش نفوذ فرهنگ چینی در سطح جهان، موجب شکل‌گیری روندهایی شوند که ویژگی‌های فرهنگی چین را در جهان رواج می‌دهند و به این ترتیب، نشان بدهند که فناوری‌های توسعه‌یافته توسط چین می‌توانند بدون نیاز به سلطه یافتن بر جهان، با شرایط ملی کشورهای مختلف سازگار شوند.