اتحادیه اروپا باید بداند که نمی‌تواند آمریکا را راضی کند
تهدید دونالد ترامپ به اعمال تعرفه ۵۰ درصدی بر محصولات وارداتی اتحادیه اروپا از اول ژوئن سال جاری، یک طوفان تجاری میان دو سوی اقیانوس اطلس به راه انداخت که فعلاً و پس از گفتگوی تلفنی ترامپ و اورزولا فون در لاین، رئیس کمیسیون اروپا به نظر می‌رسد کمی فروکش کرده اما هنوز نمی‌توان به یک پیش‌بینی قطعی در این رابطه رسید.
ماروش شِوْچُویچ، کمیسر تجاری اروپا، در آخرین ساعات شامگاه دوشنبه در حساب کاربری خود در شبکه ایکس نوشت که با هاوارد لوتنیک، وزیر بازرگانی و جیمیسون گریر، نماینده تجاری ایالات متحده، مذاکرات خوبی داشته و تأکید کرد که کمیسیون اروپا همچنان به تلاش‌های سازنده و متمرکز خود برای دستیابی اتحادیه اروپا و ایالات متحده به توافق متعهد است.
سخنگوی کمیسیون اروپا، پائولا پینیو نیز روز دوشنبه گفت، ترامپ و فون در لاین توافق کردند که «مذاکرات تجاری را تسریع کنند و با یکدیگر در تماس نزدیک باشند» و به این ترتیب آشکارا به اعتراض ترامپ مبنی بر «به جایی نرسیدن مذاکرات ایالات متحده و اتحادیه اروپا» واکنش نشان داد.
کمیسیون اروپا به همراه بسیاری از کشورهای عضو اتحادیه اروپا نشان داده‌اند که ترجیح می‌دهند تا پیش از پایان یافتن مهلت ۹۰ روزه ترامپ در روز ۹ ژوئیه، بتوانند از طریق مذاکره با ایالات متحده به توافق برسند. با این حال، آنها همچنین اعلام کرده‌اند که در صورت به شکست انجامیدن مذاکرات، به دفاع از منافع اتحادیه اروپا متعهد خواهند بود. در همین راستا، کمیسیون اروپا اقدامات متقابل برای اعمال تعرفه بر کالاهای وارداتی از آمریکا به ارزش ۹۵ میلیارد یورو (۱۰۸ میلیارد دلار) را در نظر گرفته است. این تعرفه‌های جدید، به تعرفه‌های پیشین اتحادیه اروپا بر ۲۱ میلیارد یورو کالای وارداتی از ایالات متحده اضافه خواهند شد که در تلافی تعرفه‌های ایالات متحده بر فولاد و آلومینیوم در نظر گرفته شده و در حال حاضر به مدت ۹۰ روز به طور یکجانبه از سوی اتحادیه اروپا به حالت تعلیق درآمده‌اند.
این تنش‌های تجاری میان دو سوی اقیانوس اطلس در بدترین شرایط ممکن برای اروپایی‌ها و درست زمانی رخ داده که اتحادیه اروپا پس از گزارش پاییز سال گذشته ماریو دراگی در مورد وضعیت رقابت‌پذیری این اتحادیه، در تلاش برای بازسازی و احیای اقتصاد خود است. دراگی به عنوان اقتصاددان و رئیس سابق بانک مرکزی اروپا در این گزارش نشان داد که در مقایسه با ایالات متحده و چین، در اقتصاد اروپا و به ویژه در حوزه فناوری مشکلات بسیاری وجود دارد. در شرایطی که در سال ۲۰۰۸ میزان تولید ناخالص داخلی اتحادیه اروپا و ایالات متحده یکسان بوده است، اکنون تولید ناخالص داخلی ایالات متحده۵۰ درصد بیشتر از اروپاست.
وقوع تنش‌های تجاری میان آمریکا و اروپا در جریان درگیری روسیه و اوکراین که علیرغم تلاش‌های فراوان برای میانجیگری هنوز هیچ نشانه‌ای از پایان آن دیده نمی‌شود، باعث شده مذاکرات تجاری بروکسل با واشنگتن به شدت تحت تأثیر ترس و اضطراب اتحادیه اروپا نسبت به قطع کامل حمایت ایالات متحده از اوکراین قرار بگیرد.
بدتر از همه، به نظر می‌رسد بروکسل هیچ ایده‌ای ندارد که ایالات متحده دقیقاً در مذاکرات تجاری چه هدفی را دنبال می‌کند، تا جایی که پیشنهاد اتحادیه اروپا برای اعمال تعرفه صفر در برابر صفر برای کالاهای صنعتی به سرعت توسط ترامپ رد شد و اروپایی‌ها حتی با ارائه پیشنهاد خرید بیشتر حامل‌های انرژی، سلاح و فناوری از ایالات متحده نیز هنوز نتوانسته است ایالات متحده را راضی کند.
ایستادگی محکم اتحادیه اروپا در مورد محصولات کشاورزی و خدمات دیجیتال و کوتاه نیامدن این اتحادیه در مورد قوانین مربوط به این دو بخش که دلیل اصلی نارضایتی ایالات متحده به شمار می‌رود، عمدتاً به این خاطر است که اعتراضات گسترده کشاورزان در طول یک سال اخیر و همین طور مواضع و منافع متفاوت ۲۷ کشور عضو این اتحادیه، شرایط سیاسی را برای سران اتحادیه اروپا بسیار دشوار کرده است.
عدم قطعیت در مورد روابط تجاری دو سوی اقیانوس اطلس و دیگر مناطق جهان، اضطراب زیادی را در جامعه تجاری ایجاد کرده و باعث شده تصمیم‌گیری در مورد سرمایه‌گذاری و تجارت دشوار شود.
بسیاری از کارشناسان مسائل تجاری در اروپا، از جمله سسیلیا مالمستروم، کمیسر سابق تجارت اروپا، از اتحادیه اروپا خواسته‌اند که با تنوع بخشیدن به سبد تجاری خود، در روابط اقتصادی این قاره با ایالات متحده تجدید نظر کند. صحبت‌هایی نیز در مورد این موضوع مطرح می‌شود که اتحادیه اروپا نیز مانند چین خواستار پیوستن به پیمان تجاری اقیانوس آرام است. همچنین گفته می‌شود اروپا به منظور بهره‌برداری بیشتر از پتانسیل تجارت و سرمایه‌گذاری با چین ممکن است حاضر به کاهش برخی اقدامات محدودکننده باشد که کسب و کارهای چینی را هدف قرار داده‌اند.
البته، برخی از سیاستمداران اتحادیه اروپا نیز در تلاشند تا با جلب رضای تندروترین مخالفان چین در آمریکا، اروپا را از اثرات جنگ تجاری ایالات متحده مصون نگه دارند اما آنان باید آگاه باشند که چنین اقدامی به اعتبار دیرینه اتحادیه اروپا در سراسر جهان خدشه جدی وارد خواهد کرد.
در این میان، یک خبر خوب این بود که وانگ ون‌تائو، وزیر بازرگانی چین و ماروش شوچویچ به عنوان همتای او در اتحادیه اروپا، در اوایل ژوئن در حاشیه نشست وزیران سازمان تجارت جهانی در پاریس دیدار خواهند کرد.
چین و اتحادیه اروپا نقش حیاتی در اقتصاد و تجارت جهانی ایفا می‌کنند و به همین دلیل باید با عمل به مسئولیت خود در قبال حفاظت از قوانین و هنجارهای تجارت چندجانبه در جهان و با گسترش همکاری‌های خود، یک الگوی خوب برای سایر کشورها باشند، چرا که در پیش گرفتن چنین رویکردی نه تنها به طور کلی برای اروپا و جهان، بلکه برای مذاکرات تجاری اتحادیه اروپا با ایالات متحده نیز مفید خواهد بود.
