سفر قریب‌الوقوع رهبر چین به کشورهای جنوب شرق آسیا و انتقال ۳ پیام کلیدی
«شی جین پینگ» رئیس جمهور چین از ۱۴ تا ۱۸ آوریل (۲۵ تا ۲۹ فروردین) سفری رسمی به سه کشور ویتنام، مالزی و کامبوج خواهد داشت. این اولین سفر خارجی رهبر چین در سال ۲۰۲۵ و نخستین دیدارش از کشورهای همسایه پس از برگزاری «کنفرانس مرکزی درباره کارهای مربوط به کشورهای همسایه» به حساب می‌آید.
سفر آقای شی به این کشورها در میانه آشفتگی و تحولات جهانی بار دیگر توجهی گسترده را به سوی خود جلب کرده است.
یک فلسفه راهنما: «تقویت دوستی، صمیمیت، منافع متقابل و فراگیری»
یک ضرب المثل چینی می‌گوید «یک همسایه نزدیک بهتر از یک فامیل دور است.» در طول تاریخ، چین هواره برای هماهنگی با همسایگان خود ارزش قائل بوده و فلسفه حسن همجواری و دوستی را پذیرفته است.
چین و کشورهای همسایه طی سال‌های گذشته به شکلی فزاینده به یکدیگر نزدیک شده‌اند، مانند بستگان که به طور مکرر به دیدار یکدیگر می‌روند.
«تو لام» دبیرکل کمیته مرکزی حزب کمونیست ویتنام پس از تصدی این سمت نخستین سفر خود را به چین اختصاص داد؛ «انور ابراهیم» نخست وزیر مالزی هم طی دو سال گذشته که قدرت را در دست گرفته سه بار به چین سفر کرده؛ «هون مانت» نخست وزیر کامبوج هم پس از آغاز به کار، چین را به عنوان مقصد اولین سفر رسمی خود به خارج از کشور انتخاب کرد.
شی جین پینگ در اکتبر ۲۰۱۳ و در جریان نخستین نشست دیپلماسی همسایگی چین از زمان تاسیس جمهوری خلق، اصولی چون دوستی، صداقت، منفعت متقابل و فراگیری را به‌عنوان پایه‌های دیپلماسی با کشورهای همسایه مطرح کرد.
در حا حاضر چین با ۱۷ کشور همسایه بر سر ایجاد جامعه‌ای با آینده مشترک به توافق رسیده و به بزرگترین شریک تجاری ۱۸ کشور منطقه تبدیل شده است.
همان‌طور که در ضرب‌المثل آمده «روابط نزدیک، الفت متقابل می‌آورد.» اکنون که رهبر چین بار دیگر عازم سفر به جنوب شرق آسیاست، جهان با دقت نظاره‌گر آن است که این فلسفه مهم چگونه بیش از پیش غنا یافته و تعمیق می‌شود.
آرمانی مشترک: «رساندن هرچه بیشتر موهبت‌های توسعه چین به کشورهای همسایه»
آقای شی در پاسخ به اشتیاق شدید کشورهای همسایه برای بهره‌گیری از فرصت‌های توسعه و دستیابی به رفاه مشترک، مکررا تاکید کرده که چین از همسایگانش استقبال می‌کند تا «سوار قطار پرسرعت توسعه شوند» و از مواهب پیشرفت چین بهره‌مند گردند.
شی جین پینگ در پاییز ۲۰۱۳ و طی سفر به قزاقستان و اندونزی، «ابتکار کمربند و جاده» (BRI) را مطرح ساخت. این ابتکار که از چین آغاز شده، تنها محدود به منافع کشورهای همسایه نیست، بلکه امروزه در سطحی جهانی شکوفا شده است. در طول دهه گذشته، چین با ۲۵ کشور همسایه توافق‌نامه‌های همکاری در چارچوب کمربند و جاده امضا کرده است.
«راه آهن چین-لائوس» کمک کرده تا لائوس از یک کشور محصور در خشکی به یک کشور متصل به خشکی تبدیل شود. «راه آهن سریع السیر جاکارتا-باندونگ» رشد اقتصادی در اندونزی را تقویت کرده است. ابتکار «دو کشور، پارک‌های دوقلو» میان چین و مالزی مدلی جدید از همکاری صنعتی را پایه‌گذاری کرده است. پروژه‌های متعدد، منافعی عینی برای جوامع محلی به همراه داشته و موجب بهبود زندگی مردم گردیده است.
پیش‌بینی می‌شود «نسخه ۳.۰ توافقنامه تجارت آزاد چین-آسه‌آن» امسال به امضا برسد؛ تحول دیجیتال و توسعه سبز در حال تسهیل گذار اقتصادی کشورهای آسه‌آن هستند؛ چین و کشورهای مربوطه در حال ساختن جامعه‌ای با آینده مشترک در «دو خوشه» به ترتیب در شبه‌جزیره هندوچین و آسیای مرکزی هستند.
در بحبوحه افزایش مخالفت‌ها با روند جهانی‌سازی، نگاه‌ها به چین و کشورهای همسایه دوخته شده تا ببینند چگونه می‌توانند الگوهای تازه‌ای از همکاری ارائه دهند و ساخت جامعه‌ای با آینده‌ای مشترک در میان کشورهای همسایه را عمیق‌تر کرده و به اثبات برسانند.
یک اقدام ملموس: «ساخت مشترک منطقه‌گرایی باز»
چین و آسه‌آن ۳۴ سال قبل روابط گفتگویی خود را رسما آغاز کردند. چین پیشگام پیوستن به «پیمان دوستی و همکاری در جنوب شرقی آسیا» در میان شرکای گفتگوی آسه‌آن بود، پیشتاز آغاز مذاکرات منطقه تجارت آزاد شد و نخستین کشوری محسوب می‌شود که مشارکت راهبردی با آسه‌آن تشکیل داد. با پیشرفت سریع مناسبات چین و آسه‌آن، کشورهای دیگر نیز مشارکت خود را با آسه‌آن توسعه داده‌اند که به توسعه قدرتمند همکاری‌های آسیای شرقی کمک کرده است.
آقای شی جین پینگ در «نشست ویژه گرامیداشت سی‌اُمین سالگرد روابط گفتگویی چین-آسه‌آن» در سال ۲۰۲۱، بر تجربیات مشترک دو طرف تاکید کرد و گفت طرفین همواره بر جامع‌نگری و یادگیری متقابل پایبند بوده‌اند و مشترکا در راستای منطقه‌گرایی باز ایفای نقش کرده‌اند.
چین و آسه‌آن با هم حدود یک چهارم جمعیت جهان را تشکیل می‌دهند و به ترتیب دومین و پنجمین اقتصادهای بزرگ هستند. جامعه نزدیک‌تر چین و آسه‌آن با آینده‌ای مشترک، که با روند زمانه هم‌راستاست، شامل صلح، توسعه، همکاری و منافع متقابل می‌شود. این رویکرد همچنین با منافع مشترک کشورهای آسیایی و فراتر از آن همسو است و چشماندازهای گسترده توسعه و پتانسیل عظیمی را ارائه می‌دهد.
