۲<1+1؛ مسیری صحیح برای تعامل فناوری آمریکا-چین
سازمان ملل متحد سال ۲۰۲۵ را «سال بین‌المللی علم و فناوری کوانتومی» اعلام کرده است. انتظار می‌رود مجموعه‌ای از رویدادها در طی سال جاری برای گرامیداشت و شناسایی تاثیر قابل توجه تئوری کوانتوم بر فناوری و جامعه برگزار شود و در عین حال مسیری را برای بشریت ترسیم کنند تا از پیشرفت‌های فناوری‌های کوانتومی بهره‌مند گردند. با این حال ابری تاریک روی این افق پیشرفت علمی دیده می‌شود. از روز پنجشنبه ۲ ژانویه (۱۳ دی) مقررات جدید آمریکا با هدف جلوگیری از سرمایه گذاری افراد و شرکت‌های مستقر در آمریکا در توسعه دامنه‌ای از فناوری‌های پیشرفته در چین، رسما اجرایی شد. نگرانی‌ها در خصوص به اصطلاح «جنگ سرد فناوری» بر خوش بینی ناشی از فناوری کوانتومی سایه انداخته است.
اعتقاد گسترده‌ای وجود دارد مبنی بر اینکه ایالات متحده و چین در سه حوزه فناوری کوانتومی مزیت‌های خود را دارا هستند و تقریبا با هم برابرند.
در حالی که مقایسه دو کشور دارای نوآوری توسط دنیای خارج اتفاقی طبیعی است، اما نگاه به توسعه فناوری این کشورها صرفا از لنز مسابقه و رقابت بسیار محدود است. در عین حال که میان چین و آمریکا در برخی حوزه‌های خاص رقابت وجود دارد، این رقابت سالم در واقع منجر به پیشرفت‌هایی برای کل بشریت در زمینه فناوری کوانتومی شده است. این همچنین به تقویت پیشرفت متقابل و بهبود جمعی میان دو کشور کمک کرده است.
چین و ایالات متحده به جای رقابت باید بر همکاری‌های بیشتر تمرکز کنند. جهان مدت‌هاست انتظار «انقلاب فناوری چهارم» می‌کشد که با نوآوری‌هایی تحول‌آفرین مثل فناوری کوانتومی و هوش مصنوعی تقویت شده تا اقتصاد جهانی را به مرحله بعدی شکوفایی سوق دهد. چین و آمریکا به عنوان دو قدرت فناوری برجسته مسئولیت همکاری با هم برای تحقق هر چه سریعتر این چشم انداز جهانی را دارند.
با این وجود بعضی افراد در ایالات متحده برخی مزیت‌های آمریکا در زمینه فناوری کوانتومی را به اصطلاح «هژمونی کوانتومی» در نظر گرفته و از «رقابت کوانتومی» برای افزودن یک فیلتر «جنگ سرد» برای تعامل میان چین و ایالات متحده در این حوزه، استفاده می‌کنند.
واشنگتن با این طرز فکر، به جای دنبال کردن رقابت منصفانه، معقول، سالم و مبتنی بر قوانین، درگیر به اصطلاح «راهبردهای انسداد» شده است. ایالات متحده با نادیده گرفتن اصول اقتصاد بازار و هنجارهای اساسی روابط بین‌الملل تشکیلات دولتی را در رویکردی کاملا دولتی، چندبُعدی و فراگیر به کار گرفته تا چین را در قالب رقابت سرکوب، محاصره و مهار کند.
چین و ایالات متحده رقیب هم نیستند چه رسد به دشمن. طرز تفکر انگاشتن چین به عنوان یک «رقیب» ساخته و پرداخته برخی افراد خاص در آمریکاست. این طرز فکر به حوزه‌هایی مثل فناوری کوانتومی و غیره کشیده شده است.
ایالات متحده برای محدود ساختن پیشرفت فناورانه موانعی را در حوزه‌های نیمه‌رساناها، هوش مصنوعی و محاسبات کوانتومی با محدودیت‌های شدید در محاسبات کوانتومی ایجاد کرده است. با این حال به مانند دیگر حوزه‌ها، تلاش‌های مهار چین موفق به ممانعت از پیشرفت‌های این کشور در فناوری کوانتومی نشده است. نسل سوم رایانه کوانتومی اَبَررسانای مستقل چین با نام «بنیوان ووکونگ» در ژانویه سال ۲۰۲۴ به بهره برداری رسید و موقتا به صورت رایگان برای کاربران جهانی باز شد.
پیشرفت چین یک «تهدید» نیست. این کشور نه می‌خواهد با هیچ کشوری وارد «جنگ سرد فناوری» شود و نه به اصطلاح به دنبال هژمونی فناورانه است. هدف چین از پیگیری نوآوری فناورانه نفع رساندن به مردم خود، بهره گیری از فناوری برای تغییر زندگی و تحقق مستمر آرزوی مردم برای داشتن یک زندگی بهتر است.
در حال حاضر تشدید خطرات جنگ فناوری چین-آمریکا باعث افزایش نگرانی‌های قابل توجه در سایر کشورها شده است. هم چین و هم ایالات متحده مسئولیتی بزرگ برای انجام اقدامات ملموس جهت کاهش خطرات تقابل و تثبیت انتظارات بین‌المللی دارند.
«جیمی کارتر» رئیس جمهور اسبق آمریکا به تازگی در سن ۱۰۰ سالگی درگذشت. در میان میراث او در حوزه سیاست آمریکا در قبال چین، «توافق همکاری علمی و فناوری ایالات متحده-چین» که اخیرا تمدید شده، برجسته است. طی این چند دهه که توافق مذکور به امضا رسیده، همکاری علمی میان دو کشور به هر دو طرف نفع رسانده است. آمارها نشان می‌دهد تعداد مقالات مشترک میان پژوهشگران آمریکایی و پژوهشگرانی از دیگر کشورها به اندازه همکاری‌های چینی-آمریکایی نیست.
هم چین و هم ایالات متحده دارای مزایای خود در زمینه فناوری هستند و اگر همکاری کنند می‌توانند از مزیت ۲<1+1 بهره ببرند و تحقق انقلاب صنعتی جدید را تسریع بخشند که از آن کل جهان شامل چین و آمریکا منتفع خواهند شد.
با این وجود اقدامات کنونی ایالات متحده به شکل قابل توجهی این پیشرفت را عقب انداخته و امید است آمریکا به زودی به مسیر صحیح ۲<1+1 بازگردد.
