اقتصاد چین قادر است شجاعانه با خطرات خارجی مقابله کند
«دن استین‌باک» بنیانگذار «گروه تفاوت» و کسی که در «مؤسسه هند، چین و آمریکا» (ایالات متحده)، «مؤسسه مطالعات بین‌المللی شانگهای» (چین) و «مرکز اتحادیه اروپا» (سنگاپور)، فعالیت کرده طی یادداشتی تحت عنوان «اقتصاد چین قادر است با خطرات خارجی شجاعانه دست و پنجه نرم کند»، وضعیت اقتصادی دومین اقتصاد بزرگ جهان در مواجهه با تعرفه‌های احتمالی دولت آتی ایالات متحده را بررسی کرده است.
اگر افزایش تورم ۲۰۲۱ تا ۲۰۲۳ در آمریکا به «دونالد ترامپ» کمک کرد تا در انتخابات پیروز شود، جنگ‌های تعرفه‌ای احتمالی او تجارت جهانی را مجازات می‌کند و روابط دوجانبه با چین را دوباره وخیم خواهد کرد. اما چین جعبه ابزار خود را برای اقدامات متقابل دارد و این در «کنفرانس مرکزی کار اقتصادی» (CEWC) که اخیرا خاتمه یافت، خود را نشان داد.
سیاستگذاران چین در تعیین اولویت‌های سیاست اقتصادیِ سال ۲۰۲۵ بر لزوم حفظ رشد ثابت، اشتغال و قیمت کالا از طریق گام‌هایی شامل افزایش نسبت کسری به تولید ناخالص داخلی، کاهش نرخ بهره و انتشار اوراق خزانه ویژه فوق درازمدت تاکید کرده‌اند.
اخیرا «دونالد ترامپ» رئیس جمهور منتخب آمریکا کشورهای عضو «بریکس» را تهدید کرده که اگر به دنبال ایجاد یک ارز جایگزین برای دلار باشند، تعرفه ۱۰۰ درصدی علیه آنها اعمال خواهد کرد. کشورهای بریکس بیشتر به تجارت با ارزهای محلی خود تمایل دارند تا ایجاد یک ارز گسترده بریکسی به عنوان جایگزینی برای دلار. اما اجبار اقتصادی چیزی است که از راه خواهد رسید و دنیا به دقت در حال رصد وعده انتخاباتی ترامپ برای اعمال تعرفه‌های بیشتر است.
چین از ماه سپتامبر بسته‌های گسترده محرک مالی و پولی را راه اندازی کرده که احتمالا تاثیر مخرب افزایش تنش‌های تجاری را محدود می‌کند. طبق برخی برآوردها، افزایش تعرفه‌های همه جانبه ترامپ می‌تواند رشد تولید ناخالص داخلی (GDP) واقعی چین را ۰.۵ تا ۱ واحد درصد کاهش دهد. با این حال، بسته‌های حمایتی دولت چین قادر است ۰.۷ درصد یا بیشتر به رشد GDP کمک و نتیجتا احتمالا این تأثیر منفی را جبران کند. و اقدامات دیگری هم انجام خواهد شد.
چین جعبه ابزاری بزرگ برای اقدامات متقابل در اختیار دارد. نهادهای مرکزی این کشور در فضای سیاستگذاری می‌توانند از ابزارهای مالی و پولی برای تقویت تقاضای داخلی در صورت کاهش احتمالی تقاضای خارجی آمریکامحور، استفاده کنند.
کنفرانس مرکزی کار اقتصادی اخیرا تصمیم گرفت سیاست مالی فعال‌تری را اجرا کند و به دنبال واکنش فعال‌تر به رکود اقتصادی، تقویت تقاضای داخلی و تثبیت بازار مسکن است. تسهیل مالی به وسیله تصمیم اتخاذ یک سیاست پولی «نسبتا سست» در سال ۲۰۲۵ تقویت و تکمیل می‌شود.
رهبری چین مطمئن است که هدف ثبت تولید ناخالص داخلی حدود ۵ درصد محقق خواهد شد. این پیام تلویحی کاملا آشکار و روشن است: جنگ تجاری باشد یا نباشد، اقتصاد چین به جلو حرکت خواهد کرد.
تصمیم برای تقویت تعدیل‌های ضد چرخه‌ای «غیر متعارف» فراتر از یک محرک بزرگ است. این نشان دهنده بزرگترین تغییر سیاست از سال ۲۰۰۸ است. این تصمیم به معنای یک تغییر جامع در سیاست است که تدابیر تقویت تقاضا را در کنار اصلاحات و تعدیل ساختاری قرار می‌دهد.
تاثیر تعرفه‌های آمریکا نه فقط بر روی چین بلکه بر روی بیشتر جهان خواهد بود. تفاوت این بار این است که اهمیت ایالات متحده برای شبکه‌های تجاری چین کمتر از قبل است. آمریکا کمتر از ۱۵ درصد از صادرات چین را جذب می‌کند، در حالی که «آسه‌آن» و اتحادیه اروپا به ترتیب بیش از ۱۶ و کمتر از ۱۵ درصد را به خود اختصاص می‌دهند.
اتحادیه اروپا به دنبال تقلید از تعرفه‌های آمریکاست اما دچار اختلاف بیشتری در این زمینه است و ترجیحش اعمال تعرفه‌های هدفمند به جای فراگیر است.
نهایتا رقابت پذیری چین به شکلی فزاینده مبتنی بر نوآوری است که مقابل جنگ‌های تعرفه‌ای مقاوم‌تر است. من اکنون در حال بازدید از استان «گوانگ‌دونگ» (جنوب چین) هستم. در «سلیکون ولی چین»، سهم تحقیق و توسعه از تولید ناخالص داخلی بیش از ۲.۴ درصد است که بالاتر از فرانسه است. این شاخص در شن‌جن بیش از ۶.۵ درصد است که بیشتر از هر کشوری در سراسر جهان است.
امروزه، چین یک رهبر علمی در سطح جهانی است و از نوآوری‌های گسترده‌تر و متنوع‌تر سود میبرد.
رهبرا چین هشدار داده‌اند که در «جنگ‌های تعرفه‌ای، جنگ‌های تجاری و جنگ‌های فناوری، هیچ برنده‌ای وجود نخواهد داشت.»
آمریکا در اوایل ماه جاری میلادی بیش از ۱۰۰ شرکت چینی را به فهرست محدودیت تجاری افزود و فروش برخی از سریع‌ترین نیمه‌رساناها و تجهیزات ساخت آنها به چین را ممنوع کرد. چین این اقدام را با ممنوعیت صادرات سه ماده معدنی کمیاب یعنی گالیوم، جرمانیوم و آنتیمونی و دیگر اقلام به ایالات متحده پاسخ داد.
منابع آمریکایی هزینه کل احتمالی ممنوعیت واردات گالویم و ژرمانیوم به ایالات متحده را بیش از ۳.۴ میلیارد دلار پیش بینی می‌کنند.
این نخستین بار است که چین در مقررات دولتی صادرات، ممنوعیت گسترده‌ای را برای به اصطلاح حمل و نقل درج می‌کند. علاوه بر این، چین تحقیقات ضد انحصاری را علیه شرکت «انویدیا»، غول آمریکایی که بر بازار جهانی پیشرفته‌ترین تراشه‌های ضروری برای هوش مصنوعی تسلط دارد، آغاز کرده است.
چین شکاف ژئوپلیتیک غلطی را که غرب در هفت سال گذشته بر آن دمیده، ترویج نمی‌کند. در عوض، این اقدامات غیرمشتاقانه به دولت آینده آمریکا نشان می‌دهد یکجانبه‌گرایی آینده‌ای در اقتصاد جهانی چندقطبی ندارد. این اقدامات نشان دهنده تمایل به یک گفتگوی معقول دوجانبه هستند.
