بمب‌های آمریکا علیه ایران و تزلزل بنیان‌های نظم امنیتی بین‌المللی
آمریکا در بامداد اول تیر اعلام کرد که سه تاسیسات هسته‌ای در ایران را هدف حمله هوایی قرار داده است. این نخستین مداخله رسمی آمریکا با توسل به زور، از زمان آغاز این دور از درگیری میان ایران و اسرائیل به‌شمار می‌رود؛ اقدامی که واکنش‌های شدید و محکومیت گسترده جامعه بین‌المللی را به همراه داشت. وزارت امور خارجه چین نیز این اقدام را به شدت محکوم کرد. این حمله، نقض جدی اهداف و اصول منشور سازمان ملل و قوانین بین‌المللی محسوب می‌شود و نه فقط تنش‌ها را در خاورمیانه تشدید می‌کند، بلکه می‌تواند به بحرانی بزرگ‌تر منجر شود.
حمله به تاسیسات هسته‌ای اقدامی بسیار خطرناک است. ماهیت این تاسیسات ایجاب می‌کند که در صورت آسیب دیدن، احتمال نشت‌های خطرناک هسته‌ای، فجایع انسانی و تهدید جدی برای امنیت منطقه‌ای وجود داشته باشد. حوادث تلخ هسته‌ای چرنوبیل و فوکوشیما در گذشته ثابت کرده‌اند که پیامدهای نشت هسته‌ای فقط کشورهای درگیر را تحت تاثیر قرار نمی‌دهد، بلکه امنیت کشورهای همسایه و کل نظام بین‌المللی را نیز تهدید می‌کند. این اقدام آمریکا به‌معنای شعله‌ور کردن آتش جنگ و سوق دادن تنش میان ایران و اسرائیل به وضعیتی غیرقابل کنترل‌تر است.
بمب‌هایی که ایالات متحده پرتاب کرده، بنیان نظم امنیتی بین‌المللی را هدف قرار داده‌اند. این حمله به تاسیسات هسته‌ایِ تحت نظارت آژانس بین‌المللی انرژی اتمی (IAEA)، سابقه‌ای خطرناک ایجاد می‌کند. ماهیت این اقدام، دور زدن ساختارهای قانونی شورای امنیت سازمان ملل و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و تلاش برای حل یک‌جانبه مسئله هسته‌ای ایران با توسل به زور است.
این اقدام، نه تنها اصول منشور سازمان ملل و حقوق بین‌الملل را نقض کرده، بلکه به مواضع اصولی جامعه بین‌المللی از جمله چین و اتحادیه اروپا که سال‌ها بر حل مسئله هسته‌ای ایران از طریق گفتگوی چندجانبه تاکید داشته‌اند، خیانت کرده است.
برای ایران، حمله ایالات متحده اقدامی تحریک‌آمیز تلقی می‌شود. تهران با تاکید بر اینکه «همه گزینه‌ها را برای دفاع از حاکمیت، منافع و مردم خود محفوظ می‌دارد»، در تاریخ ۲۲ ژانویه برای نخستین بار از موشک بسیار قدرتمند «خیبر» علیه اسرائیل استفاده کرد. طبق گزارش رسانه‌ها، اسماعیل کوثری، عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس ایران، اعلام کرده که مجلس به این نتیجه رسیده که تنگه هرمز باید بسته شود. تصمیم نهایی در این‌باره بر عهده شورای عالی امنیت ملی ایران است.
ایران در گلوگاه تنگه هرمز قرار دارد؛ مسیری که حدود یک‌پنجم انتقال جهانی نفت و گاز از آن عبور می‌کند. بسته شدن این تنگه به خاطر جنگ، می‌تواند موجب نوسانات شدید قیمت نفت در بازار جهانی شده و امنیت حمل و نقل دریایی و ثبات اقتصادی بین‌المللی را با چالش‌های جدی مواجه سازد.
چین همواره با تهدید و استفاده ابزاری از زور مخالف بوده و از حل‌وفصل بحران‌ها از راه‌های سیاسی و دیپلماتیک حمایت کرده است. اخیرا شی جین‌پینگ، رئیس جمهور چین، در تماس تلفنی با ولادیمیر پوتین، همتای روس خود چهار پیشنهاد درباره وضعیت خاورمیانه مطرح کرد: ترویج آتش‌بس و توقف جنگ یک وظیفه فوری است، تامین امنیت غیرنظامیان باید در اولویت باشد، آغاز گفت‌وگو و مذاکره راه‌حل اساسی برای خروج از بحران است و تلاش‌های جامعه بین‌المللی برای صلح باید تقویت شود.
این چهار پیشنهاد، بیانگر دیدگاه امنیتی منسجم و آینده‌نگر چین است. تجربه تاریخی منطقه خاورمیانه بارها نشان داده است که مداخله نظامی خارجی هرگز صلح به ارمغان نمی‌آورد، بلکه فقط به تعمیق نفرت و تشدید آسیب‌های منطقه‌ای منجر می‌شود. سیاست اتکای آمریکا به زور نظامی، با منطق صلح در تضاد است.
امید می‌رود طرف‌های درگیر، به خصوص اسرائیل، هر چه زودتر آتش‌بس را برقرار کرده، امنیت غیرنظامیان را تضمین کنند، وارد گفتگو و مذاکره شوند و مسیر بازگشت به صلح و ثبات در منطقه خاورمیانه را در پیش بگیرند.
