تلاش فضایی موفق چین؛ بازتاب شفاف گشایش و خوداتکایی

موشک حامل «لانگ مارچ ۲ اف» برای بردن فضاپیمای سرنشین‌دار «شن‌جو-۱۹» از مرکز پرتاب ماهواره «جیو چوان» (شمال غربی چین) در ساعت ۴:۲۷ صبح روز چهارشنبه ۳۰ اکتبر (۹ آبان) به فضا پرتاب شد و حدود ۱۰ دقیقه بعد شن‌جوئو-۱۹ با موفقیت از آن جدا شد و در مدار از پیش تعیین‌شده قرار گرفت.

مردم شاهدند که برنامه فضایی سرنشین‌دار چین طبق «راهبرد سه مرحله‌ای» به شکلی پیوسته در حال پیشرفت است امری که نه فقط ازخودگذشتگی و نبوغ دانشمندان چینی، بلکه آرزوی جمعی بشر برای اکتشاف فضایی را نیز نشان می‌دهد.

یکی از اهداف اصلی این ماموریت تکمیل یک چرخش مداری با سه گانهٔ «شن‌جوئو-۱۸» و اقامت تقریبا ۶ ماهه در ایستگاه فضایی است که در طی آن آزمایش‌های مختلفی صورت خواهد گرفت.
فضانوردان شن‌جوئو-۱۹ طی اقامتشان نیز منتظر پرتاب و اتصال سفینه باری «تیان‌جوئو-۸» و سفینه فضایی سرنشین‌دار «شن‌جوئو-۲۰» با ایستگاه فضایی خواهند ماند.

این نشان می‌دهد که سیستم سرنشین‌دار شن‌جوئو و سیستم باری تیان‌جوئو چین می‌توانند حمل و نقل رفت و برگشت قابل اعتماد و پایدار را برای پرسنل و تجهیزات میان سیاره زمین و فضا تضمین کنند و این در شرایطی اتفاق می‌افتد که ایستگاه فضایی «تیان‌گونگ» به منابع فراوان و امکانات جامع مجهز است.
عملکرد پایدار این سه بخش یک حلقه بسته کامل ایجاد کرده که نشان می‌دهد ماموریت‌های فضایی چین در آینده مکرر خواهند بود و کاوش‌های عمیق‌تر و دستاوردهای بزرگ‌تری در انتظار است.
«انسان بعدی که روی ماه قدم می‌زند، به زبان انگلیسی حرف می‌زند یا چینی؟» این سوالی است وب‌سایت استرالیایی «The Coversation» در تفسیر تازه خود پرسیده است. در حقیقت اکتشاف ماه هم رقابت است و هم همکاری و چین در حال خلق یک پلتفرم عالی برای همکاری بین‌المللی است.
درست همانگونه که سخنگوی برنامه فضایی سرنشین‌دار چین در کنفرانس خبری سه شنبه اظهار داشت «آژانس فضایی سرنشین‌دار چین» از همتایان بین‌المللی خود برای پیوستن به ماموریت‌های پروازی ایستگاه فضایی این کشور استقبال می‌کند.
چین از آغاز برنامه فضایی سرنشین‌دار خود مشغول تبادلات و همکاری بین‌المللی بوده است. این کشور تا نوامبر ۲۰۲۳ بیش از ۱۵۰ توافق همکاری فضایی بین‌ دولتی با بیش از ۵۰ کشور و سازمان بین‌المللی به امضا رسانده است.

رشد تلاش‌های فضایی چین به شکلی چشمگیر بر همکاری برابر و یادگیری متقابل فراگیر متکی است امری که مولفه‌های اساسی «ظرفیت بین‌المللی» آن هستند.
چین به ارتقاء دستاوردهای فضایی خود برای نفع رساندن به جهان، به ویژه کشورهای در حال توسعه، ادامه خواهد داد.
چین از یک سو با برنامه‌های اکتشاف ماه و دیگر تحقیقات فضایی همکاری با کشورهای درحال توسعه در مناطقی مثل آفریقا و آمریکای لاتین را تقویت کرده و از ظرفیت‌سازی فضایی کشورهای در حال توسعه از طریق ابزارهای متنوع، پشتیبانی کرده است.
این کشور از سوی دیگر به طور مستمر دستاوردهای خود را با جامعه بین‌المللی به اشتراک گذاشته است.
به عنوان مثال چین نمونه‌های جمع‌آوری شده از سطح ماه را بین بیش از صد تیم پژوهشی توزیع و به این ترتیب پروژه‌های چند جانبه‌ای مانند «صورت فلکی ماهواره سنجش از دور بریکس» و «کریدور اطلاعات فضایی ابتکار کمربند و جاده» را راه اندازی کرده است.

بذرهای گیاهان دارویی که از ایستگاه فضایی تیانگونگ بازگردانده شده به صورت آزمایشی در حال کشت در پاکستان هستند؛ «ماهواره منابع زمینی چین-برزیل» به حفظ اکوسیستم جنگل‌های بارانی «آمازون» کمک می‌کند؛ و ماهواره‌های هواشناسی «فنگ‌یون» به بیش از ۱۲۰ کشور و منطقه خدمات پایش آب و هوا، پیش بینی و پاسخ به بلایای ارائه می‌کنند.

رویکرد استوار و کاربردی چین به ساخت جامعه‌ای با سرنوشت مشترک در فضای خارج کمک می‌کند.
تمرکز رسانه‌های جریان اصلی بین‌المللی بر برنامه فضایی چین نیز تغییر کرده است. به غیر از متحیر بودن از نوآوری‌های فناوری چین، تاکید کمتر بر روایت «تهدید فضایی چین» وجود دارد و این روایت‌ها حالا به شکلی قابل توجه‌تر کمتر شده‌اند. این نتیجه اجتناب ناپذیر دستاوردهای فضایی چین است که هر چه بیشتر به جهان نفع می‌رساند.

مردم متوجه شده‌اند که قانون «متمم وُلف» آمریکا اقدامات خود را محدود کرده و درخواست‌های روزافزونی در صنعت فضایی این کشور برای همکاری با چین وجود دارد. مجله آمریکایی «فارن پالسی» در مقاله آگوست خود نیز خواستار شراکت آمریکا-چین در فضا شد. با توجه به اینکه اکتشاف فضایی درازمدت، هزینه‌بر و چالش برانگیز هستند، بشر با ایجاد یک «حلقه دوستان» باز و مبتنی بر همکاری، قدرتمندتر خواهد بود تا ایجاد یک «باشگاه» بسته و محدودِ مبتنی بر تلاش‌های انفرادی – ایده‌ای که با ساگی قابل فهم است.

در آینده با توسعه سریع منابع فضایی و توانمندی‌های فناوری چین به ویژه با تکمیل موفقیت آمیز ماموریت‌های سرنشین‌دار مربوط به ماه، تلاش‌های فضایی چین به باز بودن و تعمیق اشکال مختلف همکاری بین‌المللی در فضا ادامه خواهد داد.

چین به ارتقا تبادلات و همکاری فضایی بین‌المللی در اشکال متنوع با ذهنی باز ادامه می‌دهد، دستاوردهای توسعه را با سایر کشورها به اشتراک می‌گذارد، حکمرانی فضای خارج را بهبود می‌بخشد و دستاوردهای علمی و فناوری فضا برای بشر مفیدتر می‌سازد به گونه‌ای که خرد بشریت با آیند‌‌ه‌ای مشترک به وسعت وسیع فضا سرازیر شود.