پیروی کورکورانه از آمریکا برای ضربه زدن به چین

جاستین ترودو، نخست‌وزیر کانادا این اقدام اتاوا را در راستای همکاری با متحدان کانادا به منظور اطمینان حاصل کردن از در امان ماندن مصرف‌کنندگان سراسر جهان از اثرات غیرمنصفانه اقدامات غیربازاری کشورهایی مانند چین عنوان کرد.

ترودو مدعی شد که دولتش در حال مقابله با به گفته او سیاست عمدی و دولتی چین در زمینه تولید بیش از حد ظرفیت است و در ادامه افزود: «من فکر می‌کنم که همه ما می‌دانیم چین مطابق با قوانین بازی نمی‌کند.»

کانادا در حالی به بهانه جلوگیری از به اصطلاح تولید مازاد ظرفیت چین به صف افزایش دهندگان تعرفه های خودروهای برقی وارداتی از چین پیوسته که پیش از آن، جو بایدن رئیس جمهور ایالات متحده در ماه مه تعرفه واردات خودروهای برقی چینی را با افزایش چهار برابری به ۱۰۰ درصد رسانده بود. آمریکا همچنین تعرفه محصولات نیمه رسانا و سلول‌های خورشیدی را به ۵۰ درصد و تعرفه باتری های لیتیوم یونی و سایر کالاهای راهبردی را نیز به همین بهانه تا ۲۵ درصد افزایش داده بود. اتحادیه اروپا پس از آمریکا تعرفه های واردات خودروی برقی از چین را تا ۳۶.۳ درصد افزایش داد.

آمریکا و متحدانش بدون اشاره به ضعف‌های داخلی خود در صنعت ساخت خودروهای برقی و صنایع وابسته به آن مانند تولید باتری های لیتیوم یونی و عقب ماندن از قطار نوآوری در دیگر صنایع راهبردی نوین، پیوسته سازندگان خودروهای برقی چینی را متهم می‌کنند که با استفاده از یارانه های دولتی و ساخت خودروهای ارزان قیمت به بازارهای کشورهای دیگر هجوم آورده اند تا به برندهای این کشورها لطمه بزنند.

این ادعاها در حالی مطرح می شود که چین بر خلاف کشورهای غربی و در رأس آنها، بدون روی آوردن به حمایت گرایی تجاری، بازار عظیم خود را با مشهورترین نام های بازار خودروهای برقی مانند شرکت «تسلا» به اشتراک گذاشته و حتی در چنین شرایطی نیز، ایلان ماسک، مدیر عامل تسلا اذعان کرده که وجود رقابت منصفانه و تلاش خودروسازان چینی برای دست زدن به نوآوری های پیشرو باعث ایجاد خودروهای باکیفیت و مورد استقبال در سطح جهانی شده است. در عین حال، چین با جلب اعتماد مصرف کنندگان، مقام های اقتصادی و خودروسازان بسیاری از کشورها را مشتاق به ایجاد خط تولید خودروهای برقی چینی به صورت محلی کرده که از جمله آنها می توان به ترکیه، عربستان و برخی کشورها در شرق و مرکز اروپا اشاره کرد.

به نظر می‌رسد دلیل اصلی استفاده آمریکا، کانادا و اروپا از کارت افزایش تعرفه، جبران عقب ماندن خودروسازان خود در کوران رقابت با خوردهای برقی پیشرفته و مقرون به صرفه چینی است . کانادا نیز مانند آمریکا قصد دارد تبدیل به یک بازیگر مهم در زنجیره تامین جهانی خودروهای برقی شود که باعث شده علاوه بر آمریکا از سوی صنایع داخلی خود نیز برای اقدام علیه چین تحت فشار قرار بگیرد.

به گفته وینا ندجیبولا، معاون تحقیقات و استراتژی بنیاد آسیا و اقیانوسیه کانادا: خودروسازی کانادا و ایالات متحده با یکدیگر کاملاً یکپارچه شده و به همین دلیل کانادا از این نظر با ایالات متحده برای اعمال تعرفه همسو و همگام عمل می‌کند.

کانادا در گذشته پیروی بی چون و چرای خود از ایالات متحده را در موارد بسیاری از جمله اقدامات سرکوبگرانه آمریکا علیه «هوآوی» و درخواست آمریکا برای بازگرداندن «منگ وان جو»، مدیر ارشد مالی و دختر بنیانگذار این غول فناوری چینی به خاک ایالات متحده نشان داده است و شاید بر این تصور است که تحت حمایت آمریکا از تبعات چنین اقداماتی در سطح سیاسی و اقتصادی در امان خواهد ماند. اما آیا اروپایی ها نیز چنین وضعیتی دارند؟

«ولفاگانگ مونچائو»،‌ در مطلبی تحت عنوان «فاجعه بار بودن جنگ تجاری با چین برای اروپا» با بررسی وضعیت متزلزل کشورهای اروپایی پس از اعمال تحریم بر روسیه، خروج بریتانیا از این اتحادیه و فشارهای تعرفه‌ای از سوی به اصطلاح متحد خود یعنی آمریکا، ورود به ی جنگ تجاری با چین را به هیچ وجه با نتایج خوشآیند برای اروپایی ها همراه نمی‌داند و بر این باور است که بیشترین بار این رویارویی را آلمان متحمل خواهد شد.

مونچائو در مقاله خود می‌نویسد: «چین دیگر تنها یک کپی‌کار نیست. این کشور در بیشتر زمینه های فناوری پیشرفته به جز امور دفاعی از اروپا پیشی گرفته است . . . چین همچنین توانسته در بسیاری از بخش‌های صنعتی مانند ساخت پنل‌های خورشیدی از اروپایی‌ها جلو بزند و تنها موضوع مربوط به خودروهای برقی نیست.»

پس از اقدامات خصمانه ایالات متحده برای محدود کردن توسعه چین که از دوران ریاست جمهوری ترامپ چین شدت گرفت و دولت بایدن نیز با اعمال تعرفه‌های سنگین بر صادرات نیمه رساناها و خودروهای الکتریکی ساخت چین ادامه یافت، اتحادیه اروپا نیز با کمی تعرفه های واردات خودروهای برقی چینی را نرخ های پایین تر بین ۱۷.۴ تا ۳۸.۱ درصد اعلام کرد که در واکنش به آن اتاق بازرگانی چین در اتحادیه اروپا گفت که ممکن است تعرفه‌های گمرکی برای واردات خودروهای اروپایی دارای «موتورهای بزرگ» به چین افزایش پیدا کند که به باور مونچائو منظور همان “خودروهای آلمانی” بود.

این نویسنده با اشاره به چین به عنوان دومین اقتصاد بزرگ جهان می‌گوید که چین نیز همان کاری را انجام می‌دهد که اروپایی‌ها و به‌ویژه آلمانی‌ها در گذشته انجام داده‌اند و آن نیز معرفی محصولات دارای توان رقابتی خود به بازارهای جهانی است.

در واکنش به اقدام اخیر دولت کانادا برای افزایش تعرفه های خودروهای برقی چینی، وزارت بازرگانی چین در بیانیه‌ای اعلام کرد که این تعرفه‌ها ثبات زنجیره‌های صنعتی و عرضه جهانی را مختل می‌کند و ضمن بر جا گذاشتن تأثیر شدید بر روابط اقتصادی و تجاری دو کشور، به منافع شرکت‌های دو طرف آسیب می‌زند. چین به شدت از این اقدام ناراضی است و مخالفت قاطعانه خود را با آن اعلام می‌کند.

لین جیان، سخنگوی وزارت خارجه چین در مورد پیشرفت صنایع ساخت خودروهای برقی چین و دلیل آن گفت: «صنعت رو به رشد خودروهای برقی چین نتیجه نوآوری مداوم تکنولوژیکی، زنجیره تامین و صنعتی تثبیت شده و رقابت کامل در بازار است.

«جوزف ماس» در مطلبی تحت عنوان «تشدید جنگ تجاری بزرگ با انباشته شدن تعرفه های غرب علیه خودروهای برقی چینی» در همین رابطه می‌نویسد: « صنعت ساخت خودروهای برقی چین تا جایی رونق گرفته که این کشور در سال ۲۰۲۳ با کنار زدن ژاپن به صدر فهرست صادرکنندگان خودرو در جهان رسید. داده‌های اخیر همچنین نشان می‌دهد که چین رشد چشمگیر ۲۸ درصدی (سال به سال) در فروش خودروهای برقی را تجربه می‌کند و در حال حاضر از هر ده خودروی برقی فروخته شده در سراسر جهان، ۶ دستگاه در چین تولید می‌شوند. برای بسیاری، اینها شاهکارهای استثنایی هستند، نه تنها از نظر تعداد بسیار زیاد خودروهای برقی که چین صادر می کند، بلکه به دلیل پیامدهای مثبتی که افزایش تردد خودروهای برقی در جاده ها در سراسر جهان برای سبز کردن سیاره زمین خواهند داشت.»

«پارکر شی»، سرپرست عملیات بین‌المللی گریت وال موتور (GWM) در گفتگو با فایننشال تایمز در مورد اتهام «مازاد ظرفیت» از سوی غرب به چین گفت: «این یک مفهوم جعلی است. این درست نیست که یک شخص ثالث بدون اینکه بداند در خانه من چه خبر است، در موردم قضاوت کند”

«ماس» همچنین در مطلب خود به گزارش هایی اشاره می‌کند که بر اساس آن شی جین‌پینگ، رئیس‌جمهور چین در سفر خود به فرانسه که در اوایل ماه مه امسال انجام شد، به امانوئل مکرون، رئیس‌جمهور فرانسه و اورسولا فون در لاین، رئیس کمیسیون اروپا گفته است که هیچ مشکلی برای مازاد ظرفیت در چین وجود ندارد و این موضوع «نه از منظر مزیت نسبی و نه در پرتو تقاضای جهانی» قابل طرح نیست. رئیس جمهور چین به ویژه تأکید کرد که تسلط بر صنعت انرژی پاک توسط چین که عمدتاً از طریق خودروهای برقی، انرژی خورشیدی و فناوری تولید برق بادی صورت گرفته نه تنها موجب افزایش عرضه جهانی در این بخش ها می‌شود و فشار تورم جهانی را کاهش می دهد، بلکه برای حمایت از رقم خوردن گذار سبز سیاره نیز بسیار مفید است.

به نوشته گلوبال تایمز، جنگ تجاری که دولت ترامپ آغازگر آن بود، اکنون شکست خورده و این واقعیت مورد تأیید گسترده در داخل و خارج ایالات متحده قرار گرفته است. این رسانه به نقل از نیویورک تایمز می‌افزاید: “جنگ تجاری ترامپ به هیچ یک از اهداف خود نرسید و تنها باعث شد آمریکا دوباره ضعیف شود.” تعرفه های فعلی ایالات متحده این کشور را شبیه شترمرغی می کند که سر خود را در ماسه فرو کرده و تنها باید منتظر نتیجه فاجعه بار شکست خود باشد.

آمریکا برای حفظ سلطه خود و در جهت مانع شدن از توسعه چین و سرکوب شرکت های چینی حاضر است دست به هر اقدام مخالف با اصول تجارت بین المللی و قوانین سازمان تجارت جهانی بزند اما آیا باید دید متحدان این کشور در اروپا و آمریکای شمالی قادر خواهند بود هزینه های جنگ تجاری سیاستمداران فرصت طلب آمریکایی را بپردازند یا خود تنها صنایع و مردم عادی خود را متحمل ضررهای بیشتر و آسیب های اقتصادی گسترده خواهند کرد؟