«نشست پکن»؛ نقطه عطفی جدید برای دستاوردهای تاریخی «مجمع همکاری چین-آفریقا»
در حالی که بعضی کشورهای غربی با ایجاد نگرانی در خصوص استانداردهای حکمرانی، شفافیت، ماندگاری بدهی و اثرات زیست محیطی مربوط به سرمایه گذاریهای چین در آفریقا تلاش میکنند در روند این اقدامات مانع تراشی کنند، چین و بیشتر کشورهای آفریقایی روابط خود را مبتنی بر همکاری، حمایت و سود متقابل در نظر میگیرند.
چین برای آفریقا یک شریک توسعه پُراهمیت است چرا که منابع، بازار، فرصتهای اقتصادی و پتانسیل سرمایه گذاری دارد و تعامل آن با کشورهای آفریقایی یک مثال برجسته از همکاری «جنوب-جنوب» محسوب میشود، امری که بر همبستگی میان کشورهای در حال توسعه در مواجهه با استثمار و سرکوبگری غرب، تاکید میکند.
از نظر بیشتر کشورهای آفریقایی، چین یک شریک ارزشمند است که فرصتهای تجاری، سرمایه گذاری در زیرساخت و انواع حمایتها را از تلاشهای توسعه آنها ورای قدرتهای سابق استعماری سنتی به ارمغان آورده، قدرتهایی که کمکشان اغلب مشروط و استثمارگرانه است.
«مجمع همکاری چین-آفریقا» (FOCAC) که در سال ۲۰۰۰ تاسیس شده، به یک نیرومحرکه چشمگیر برای روابط چین-آفریقا تبدیل گشته است. FOCAC به عنوان پلتفرمی برای گفتگوی جمعی میان چین و کشورهای آفریقایی به دو طرف در تقویت همکاری در گستره وسیعی از حوزهها از جمله تجارت، سرمایه گذاری، توسعه زیرساخت، صنعتی سازی، کشاورزی، بهداشت، آموزش و تبادلات فرهنگی کمک کرده است.
«مجمع همکاری چین-آفریقا» باعث رشد حجم تجارت دو جانبه شده است. در عین حال سرمایه گذاریهای چین در پروژههای زیرساخت مانند جادهها، راه آهنها، بنادر و تاسیسات انرژی به تقویت توسعه اقتصادی در بسیاری از کشورهای آفریقایی کمک کرده است.
آمارها نشان میدهد چین به مدت ۱۵ سال متوالی بزرگترین شریک تجاری قاره آفریقا باقی مانده و تجارت دوجانبه در سال گذشته میلادی با رسیدن به ۲۸۲.۱ میلیارد دلار، یک رکورد جدید را به ثبت رسانده است. و تا پایان ۲۰۲۳، سرمایه گذاری مستقیم چین در آفریقا از ۴۰ میلیارد دلار فراتر رفت.
FOCAC همچنین ظرفیت سازی در آفریقا را از طریق همکاری در حوزههایی مثل آموزش، خدمات درمانی و توسعه منابع انسانی ارتقاء بخشیده است.
چین بورسیههایی را برای دانشجویان آفریقایی برای تحصیل در دانشگاههای چین اعطاء کرده و از برگزاری برنامههای آموزشی برای متخصصان آفریقایی در زمینههای گوناگون حمایت کرده است.
«نشست سران مجمع همکاری چین-آفریقا ۲۰۲۴» که از امروز چهارشنبه در پکن آغاز شده و تا جمعه ادامه دارد، چهارمین باری است که در قالب اجلاس سران برگزار میشود و رهبران و نمایندگان بیش از ۵۰ کشور آفریقایی و همچنین نمایندگانی از سازمانهای منطقهای آفریقایی و سازمانهای بینالمللی در آن حضور یافتهاند تا به بررسی موضوع «دست در دست هم برای ترویج مدرنیزاسیون و ساخت جامعه سطح بالای چین-آفریقا با سرنوشت مشترک» بپردازند.
این رویداد برای هر دو طرف فرصتی محسوب میشود تا دوستی خود را تحکیم بخشند، همکاری کاربردی افزایش دهند و نقطه عطفی مهم در پیشبرد همکاری میان کشورهای «جنوب جهانی» ایجاد کنند.
انتظار میرود رهبر چین در سخنرانی اصلی خود طی مراسم افتتاحیه، ایدهها و پیشنهادات جدیدی را برای پیشبرد مناسبات چین-آفریقا بیان و اقدامات و تدابیر تازهای را برای همکاری کاربردی چین با آفریقا اعلام کند.
همچنین انتظار میرود سران حاضر در این اجلاس دو سند نهایی، یک بیانیه و یک برنامۀ اقدام، را به تصویب برسانند، امری که بستر اجرای همکاری کیفیِ چین-آفریقا طی سه سال آینده را مهیا میکند.
شرکت کنندگان همچنین در چهار نشست با تمرکز بر حکمرانی دولتی، صنعتی سازی و مدرنیزاسیون کشاورزی، صلح و امنیت و همکاری کیفیِ «کمربند و جاده» شرکت خواهند کرد.
وقتی صحبت از مخالفت با سیاهنمایی همکاری چین با قاره آفریقا به میان میآید، هیچ چیز کوبندهتر از پیشرفت مستمر و محکمی نیست که در بهبود معیشت و رفاه مردم آفریقا حاصل شده است.
در عین حال ثابت شده ادعاها مبنی بر وامهای اعطاییِ چین برای پروژههای زیرساختی که ممکن است از نظر اقتصادی مقرون به صرفه نباشند و منجر به مشکلات بدهی در برخی از کشورهای آفریقایی شوند، دارای انگیزه سیاسی است، چرا که طبق دادهها بدهیهای کشورهای آفریقایی عمدتاً مربوط به وام دهندگان بخش خصوصی در غرب است که از کشورهای آفریقایی نرخ بهره بالایی میگیرند.
در جهان شدیدا ناآرام، گرفتار بحرانها و چالشها، همبستگی و شتاب قدرتمند همکاری میان چین و کشورهای آفریقایی نه تنها میتواند به تزریق قطعیت و اطمینان در جهان کمک کند، بلکه راهحلهایی برای کمک به رفع نواقص در توسعه جهانی و حکومتداری و اعتماد ارائه میکند.
بنا بر این تعجبی ندارد که «نشست سران مجمع همکاری چین-آفریقا ۲۰۲۴» توجه جهانی را به خود جلب کرده است.