رکورد جدید بدهی ملی آمریکا؛ زنگ خطر دوباره برای هژمونی دلار

گزارش منتشر شده توسط وزارت خزانه داری آمریکا نشان می‌دهد که اخیرا کل بدهی ملی این کشور برای نخستین بار از ۳۴ تریلیون دلار فراتر رفته، در حالی که تنها سه ماه پیش یعنی در سپتامبر ۲۰۲۳، این رقم تازه از ۳۳ تریلیون دلار گذشته بود.

بر اساس این مبلغ بدهی ملی آمریکا، این کشور باید سالانه حدود یک تریلیون دلار به عنوان بهره بدهی بپردازد. بر اساس برآوردهای دفتر بودجه کنگره آمریکا، بهره بدهی ملی تا سال ۲۰۳۲ به رقم خیره کننده ۱.۴ تریلیون دلار خواهد رسید، به این معنی که بدهی ملی آمریکا همچنان رو به افزایش خواهد بود.

علت مستقیم تداوم افزایش بدهی ملی آمریکا، عادت سیاستمداران آمریکایی به انتشار بدهی برای حل مسائل است، عادتی که در فرهنگ انتخاباتی آن کشور نهادینه شده است. آنها به منظور به کسب آرای هرچه بیشتر، به «استفاده از پول آینده» یعنی قرض گرفتن به بهانه‌های کاهش مالیات، جنگ افروزی و انجام تعهدات انتخاباتی، معتاد شده و انباشت مداوم کسری‌های مالی نیز منجر به افزایش سریع بدهی شده است. همانطور که یک تفسیر «نیویورک تایمز» می‌گوید، «بدهی رو به رشد آمریکا انتخاب مشترک جمهوری خواهان و دموکرات‌هاست.»

البته، مبنای افزایش جهشی بدهی ملی آمریکا، همان هژمونی دلار است.

جایگاه دلار آمریکا به عنوان ارز بین‌الملل این امتیاز را به آمریکا می‌دهد که با نرخ‌های بهره بسیار ترجیحی، معاملات را انجام دهد و وام بگیرد. با تکیه بر این مزیت هژمونیک، آمریکا در بلندمدت، کسری تجارت خارجی را حفظ کرده و دلار و تورم را به کل دنیا صادر کرده و در عین حال، در مقیاسی بزرگ، اوراق قرضه را منتشر می‌کند و بدین ترتیب، یک سیستم «چرخه بدهی» را تشکیل داده است.

این در حالیست که هزینه‌های بسیار پایین استقراض، ایالات متحده را به سوء استفاده از هژمونی دلاری و قرض گرفتن معتاد کرده است.

اسوار پراساد، اقتصاددان دانشگاه کرنل آمریکا، در کتاب خود با عنوان «تله دلار» می نویسد که با هژمونی دلار، آمریکا می تواند «از اسراف لذت ببرد در حالی که سایر کشورها هزینه آن را پرداخت می کنند». با این حال، دلار در چرخه اقتصاد بین المللی به یک «دروگر» به نفع آمریکا تبدیل شده است.

امروزه برای مقابله با تأثیر منفی هژمونی دلاری آمریکا، کشورهای بیشتری به «دلارزدایی» و تغییر الگوی نظام پولی بین‌المللی پیوسته‌اند.

ایران و روسیه اخیراً برای کنار گذاشتن سیستم «سوئیفت» و انجام معاملات مستقیم از طریق سیستم‌های بانکی دو کشور به توافق رسیدند. این اقدام نشان دهنده عزم دو کشور برای «دلارزدایی» و ارتقای همکاری‌های خود برای تسویه ارزی است. علاوه بر این، امارات متحده عربی و عربستان سعودی نیز اقداماتی را برای هموار کردن زمینه برای «دلارزدایی» در تجارت آغاز کرده‌اند.

همانطور که «سون شن یوان»، اقتصاددان دانشگاه Loyola Marymount آمریکا گفت: «آمریکا به گونه‌ای پول خرج می‌کند که گویی تمام نمی‌شود، اما مهمترین چیز این است که هیچ ناهار رایگانی در جهان وجود ندارد.»