شتابگیری تحول سبز جامع چین و استحکامبخشی به پایههای توسعه با کیفیت بالا
توسعه سبز یکی از برجستهترین ویژگیهای مدرنیزاسیون به سبک چینی محسوب میشود. شی جینپینگ، دبیرکل کمیته مرکزی حزب کمونیست چین، تصریح کرده که هرچه وظایف توسعه سنگینتر و پیچیدهتر میشود، توجه به حفاظت از محیط زیست و اکولوژی و نیز پیشبرد تحول سبز جامع در توسعه اقتصادی و اجتماعی اهمیت بیشتری پیدا میکند. سال ۲۰۲۵ مصادف با بیستمین سالگرد طرح این دیدگاه است که «آبهای زلال و کوههای سرسبز، داراییهای ارزشمند هستند» و همچنین پنجمین سالگرد مطرح شدن اهداف دوگانه کاهش انتشار کربن به شمار میرود. در طول یک سال گذشته، چین با تمرکز مداوم بر توسعه سبز، روندی پایدار از پیشرفت را دنبال کرده و به دستاوردهای قابل توجهی در مسیر تحول سبز و کمکربن دست یافته و بهطور مستمر نیروی محرکه تازهای را به توسعه با کیفیت بالا افزوده است.
پیشبرد سبزسازی و کربنزدایی در توسعه اقتصادی و اجتماعی، حلقهای اساسی در تحقق توسعه با کیفیت بالا به حساب میآید. از ابتدای سال جاری، شی جینپینگ، دبیرکل کمیت مرکزی حزب کمونیست چین، در مناسبتهای مختلف بارها بر اجرای توسعه سبز تأکید کرده و خواستار آن شده است که «بخش تولید به مسیر توسعه پیشرفته، هوشمند و سبز پایبند بماند و به شکل مستمر محتوای فناورانه و ارزش افزوده محصولات را ارتقا دهد». او همچنین خاطرنشان کرده است که «ترویج تحول و ارتقای صنعتی، یک وظیفه کلیدی برای دستیابی به توسعه با کیفیت بالا است» و تأکید کرده که «تمرکز باید بر تحول انرژی، ارتقای صنعتی و توسعهای نسبتاً متنوع قرار گیرد». در اجلاس تغییرات اقلیمی سازمان ملل نیز رئیسجمهور شی جینپینگ با ایراد یک سخنرانی ویدیویی، دور جدید مشارکتهای ملی تعیینشده چین را اعلام کرد و برای نخستین بار اهداف کاهش مطلق انتشار کربن را پیشنهاد داد؛ اهدافی که کل اقتصاد را دربر میگیرد و تمامی گازهای گلخانهای را شامل میشود.
در سال ۲۰۲۵، تحول انرژی سبز چین به سطحی موسوم به «سرعت قابل توجه چین» رسیده است. از ژانویه تا اکتبر، ظرفیت نصبشده و تولید برق از منابع انرژیهای تجدیدپذیر بهصورت پیوسته افزایش یافته و به دستاوردهای تازهای منجر شده است. مجموع ظرفیت نصبشده به ۲.۲۲ میلیارد کیلووات رسیده است که نزدیک به ۶۰ درصد از کل ظرفیت کشور را تشکیل میدهد. از هر سه کیلوواتساعت برق مصرفی در سراسر کشور، بیش از یک کیلوواتساعت برق سبز بوده است. ظرفیت نصبشده ذخیرهسازی انرژیهای نو از ۱۰۰ میلیون کیلووات فراتر رفته و بیش از ۴۰ درصد از کل ظرفیت جهانی را به خود اختصاص داده است. صنعت انرژی هیدروژنی نیز با شتاب بالا توسعه یافته و بسیاری از شاخصهای فنی آن در جایگاه نخست جهانی قرار گرفته است.
در سال ۲۰۲۵، روند ایجاد یک نظام صنعتیسازی سبز با سرعت بیشتری دنبال شده است. تولید و فروش خودروهای انرژی نو برای دهمین سال پیاپی در رتبه نخست جهان قرار گرفته و مقیاس صنعت سبز و کمکربن به حدود ۱۱ تریلیون یوان رسیده است. تاکنون در سراسر کشور، ۶۴۳۰ کارخانه سبز، ۴۹۱ پارک صنعتی سبز و ۷۲۷ شرکت زنجیره تأمین سبز شکل گرفته و بیش از ۴۰ هزار محصول سبز مورد ترویج قرار گرفته است.
در سال ۲۰۲۵، تجارت سبز همچنان مسیر بهینهسازی و ارتقا را طی کرده است. در ده ماه نخست سال جاری، صادرات خودروهای انرژی نو، باتریهای لیتیومی و محصولات فتوولتائیک که به عنوان «سه رکن جدید» شناخته میشوند، به همراه محصولات سبزی مانند لوکوموتیوهای برقی راهآهن و ژنراتورهای توربین بادی، همگی رشد دو رقمی را تجربه کردهاند. تجارت سبز به تدریج به یکی از ارکان اساسی برای تثبیت مقیاس و بهینهسازی ساختار تجارت خارجی کشور تبدیل شده است. در سال ۲۰۲۵، راهحلهای سبز بیش از پیش به نفع جهان بوده است. سال جاری مصادف با دهمین سالگرد توافقنامه پاریس است و چین در این چارچوب بهطور فعال نقش رهبری در مدیریت جهانی آبوهوا را بر عهده گرفته و دستاوردهای توسعه سبز خود را به اشتراک گذاشته است؛ بهگونهای که ۵۵ تفاهمنامه همکاری جنوب-جنوب در حوزه تغییرات اقلیمی با ۴۳ کشور در حال توسعه امضا کرده و بیش از ۳۰۰ پروژه ظرفیتسازی را به اجرا درآورده است.
پیشنهاد پانزدهمین برنامه پنجساله، فصلی جدیدی را به موضوع «تسریع تحول سبز جامع توسعه اقتصادی و اجتماعی و ساختن یک چین زیبا» اختصاص داده است. کنفرانس کار اقتصادی مرکزی که اخیراً به پایان رسید، «پایبندی به رهبری اهداف گانه کاهش انتشارکربن و ترویج تحول سبز جامع» را به عنوان یکی از هشت وظیفه کلیدی کار اقتصادی سال آینده و تسریع روند تحول سبز جامع مشخص کرده است. در حال حاضر، «اقدامات مدیریتی ویژه برای سرمایهگذاری بودجه مرکزی در صرفهجویی انرژی و کاهش انتشار کربن» منتشر شده که از صرفهجویی انرژی و ارتقای کاهش انتشار کربن در صنایع کلیدی مانند برق و فولاد پشتیبانی میکند. چارچوب «چهار ستون و هشت تیر» نظام عملیاتی برای تحقق اهداف دوگانه کاهش انتشار کربن که شامل ارزیابی کربن محلی، کنترل کربن صنعتی، مدیریت کربن شرکتی، ارزیابی کربن پروژه و ردپای کربن محصول است، با سرعت در حال شکلگیری و تکمیل است.
امروز در چین، تحول سبز به تدریج در حال تبدیل شدن به محرکی تازه برای توسعه اقتصادی و اجتماعی است؛ محرکی که بهطور پیوسته شتابی فزاینده و پاک به مدرنیزاسیون به سبک چینی میبخشد و تضمین میکند که آینده چین هم از منظر زیستمحیطی سالم باشد و هم سرشار از پویایی و نشاط توسعه
