پس گرفتن اظهارات نادرست در مورد تایوان چین؛ تنها راه حل مناسب برای ژاپن

اظهارات تاکایچی موجب نقض جدی قوانین بین‌المللی و منشور سازمان ملل متحد شده و به منزله دخالت آشکار در امور داخلی چین به شمار می‌رود. تاکایچی با این اظهارت عملاً اصل یک چین واحد که به صراحت در بیانیه مشترک چین و ژاپن آمده را نفی می‌کند و حرف‌های او معادل انکار بنیان سیاسی روابط ژاپن و چین است.

انتقاد دولت چین از این اقدام تاکایچی کاملاً موجه است. دولت ژاپن بارها چین را به تلاش برای تغییر نظم موجود متهم کرده اما در واقع، این خود ژاپن است که به دنبال تضعیف نظم بین‌المللی شکل گرفته پس از جنگ جهانی دوم و تغییر وضع موجود در تنگه تایوان است.

دولت ژاپن باید ضمن تأیید مجدد محتوای اصلی بیانیه مشترک چین و ژاپن، اهمیت اصل یک چین واحد که قبل و بعد از عادی‌سازی روابط دیپلماتیک خود با چین به آن پایبند بوده را مورد بازنگری مجدد قرار دهد.

شایان ذکر است که برخی از نیروهای سیاسی در ژاپن، اعتراض شدید و مخالفت قاطع چین با اظهارات تاکایچی را بهانه‌ای برای تبلیغ تهاجمی به اصطلاح نظریه “تهدید چین” قرار داده‌اند و با یک استدلال بیش از حد ساده‌انگارانه و خطرناک، اصل چهار سند سیاسی بین چین و ژاپن را رد  و حتی برخی از آنان اتهام بی‌اساس اتخاذ “موضع فشار بالا” را در مورد چین مطرح می‌کنند.

این واکنش‌های ناپخته و تحریف درست و غلط، همزمان با تمایلات رو به رشد راستگرایی در تفکرات سیاسی ژاپن، نیازمند به توجه است، چرا که به وجود آمدن همین فضا، زمینه مساعد برای بیان اظهارات نادرست تاکایچی در مورد تایوان را فراهم کرده است.

۲۱ نوامبر، مینورو کیهارا، دبیر ارشد کابینه ژاپن، در یک کنفرانس مطبوعاتی اظهار داشت که اگر اظهارات طرف ژاپنی موجب سوءتفاهم شده، ژاپن در آینده با احتیاط بیشتر عمل خواهد کرد. این به منزله اذعان غیرمستقیم به نامناسب بودن اظهارات تاکایچی است.

با این وجود، با توجه به حساسیت بالای این موضوع، دولت ژاپن باید با اصلاح این اظهارات نادرست، به خاطر بیان آنها عذرخواهی کند. تلاش برای نادیده گرفتن موضوع تنها با عنوان کردن “سوءتفاهم” درباره این اظهارات، نشان‌دهنده عدم صداقت ژاپن در برابر چین است.

مبنای استفاده از اصطلاح «وضعیت تهدیدکننده بقا» توسط تاکایچی، قانون جدید امنیت ملی این کشور است که در سال ۲۰۱۵ به تصویب پارلمان ژاپن رسید.

سه سند امنیتی ژاپن در واقع زمینه را برای اجرای استراتژی «حمله پیشگیرانه» فراهم می‌کنند و از این نظر ماهیتی خلاف قانون اساسی این کشور دارند.

اظهارات نادرست تاکایچی در مورد تایوان، ضربه جدی به اعتماد متقابل چین و ژاپن وارد کرده است. نخست‌وزیری که بارها ادعا کرده می‌خواهد «از ملتش محافظت کند»، با چنین اظهاراتی موجب وارد شدن خسارات سنگین به امنیت هر دو کشور چین و ژاپن شده و پیامدهای منفی این اقدام او قطعاً در بخش‌های سیاسی، اقتصادی، گردشگری و آموزشی ژاپن مشاهده خواهد شد.

عدم تیزبینی و کاستی‌های تاکایچی در زمینه سیاست خارجی و امور دفاعی اکنون دیگر قابل پنهان کردن نیست و او افول ظرفیت‌های دیپلماتیک ژاپن نزد چین و سایر کشورهای جامعه بین‌المللی را آشکار کرده است.

نگران‌کننده‌تر آن است که ظاهراً دولت ژاپن نیز قصد دارد اشتباه بزرگ نخست‌وزیر را لاپوشانی کند و تمام تلاش خود را برای دفاع از اظهارات اشتباه او انجام می‌دهد.

نیروهای جنگ‌طلب و حامی نظامی‌گری در حزب لیبرال دموکرات و خارج از این حزب، پشت تاکایچی هستند. این نیروها مدت‌هاست که در تلاشند ژاپن را به سمت تبدیل شدن به یک قدرت نظامی سوق دهند. نگرانی‌هایی که قبلاً در مورد حمایت تاکایچی از این نیروها پس از تصدی سمت نخست وزیری ابراز شده بود، اکنون به سرعت در حال تبدیل شدن به واقعیت هستند.

از زمان مطرح شدن اظهارات اشتباه تاکایچی در مورد تایوان، روابط ژاپن و چین، همچنان رو به وخامت رفته است. در حال حاضر، پس گرفتن سریع این اظهارات و عذرخواهی عمومی تنها راه حل مناسب برای ژاپن است، چرا که حفظ روابط پایدار و دوستانه میان ژاپن و چین یکی از مهمترین تضمین‌های امنیتی این کشور خواهد بود.