کارخانههای نسل آینده چین چگونه الگوی تولید جهان را تغییر میدهند؟
در قلب شنجن، مرکز جنوبی جهش فناوری چین، آزمایشگاهی شیشهای و بینقص قرار دارد که در آن خبری از صداهای همیشگی چرخش ماشینهای تراش یا حرکت تسمههای نقاله نیست.
در عوض، تعداد محدودی از تکنسینها با روپوشهای سفید بی سر و صدا بر تولید یک دسته کوچک از اجزای اصلی رایانههای کوانتومی فوتونی نظارت میکنند، دستگاههایی که بسیاری از کشورها هنوز آنها را تنها در محیطهای آزمایشگاهی شبیهسازی نگه داشتهاند.
این مجموعه ترکیبی آزمایشگاه و کارخانه که ماه گذشته آغاز به کار کرد، به عنوان تازهترین تلاش کشور برای پیوند دادن پیشرفتهای مرزی با مقیاس تولید صنعتی مطرح شده و ساختاری را ایجاد میکند که مهندسان آن را «کارخانه آینده» توصیف میکنند.
این تأسیسات با وسعت ۵ هزار متر مربع – نخستین واحد اختصاصی چین برای محاسبات کوانتومی فوتونی – روند تحقیق، ساخت و آزمون را زیر یک سقف گرد هم آورده است. این مرکز که برای تکمیل بیش از ۲۰۰ مرحله تولید بسیار دقیق طراحی شده، هدف دارد فناوری کوانتومی را سریعتر وارد حوزههایی مانند کشف دارو، هوش مصنوعی و دیگر کاربردها کند.
جیا جینفنگ، مدیر اجرایی مرکز علوم کوانتومی منطقه خلیج بزرگ گوانگدونگ-هنگکنگ-ماکائو، گفت: «کف این کارخانه دیگر صرفاً یک خط تولید نیست؛ بلکه یک پل است که علوم بنیادی را به استقرار صنعتی متصل میکند.»
هوشمند شدن
بخش تولید چین که طی ۱۵ سال گذشته در رتبه نخست جهان قرار داشته، به دلیل توانایی نظاممند خود در مقیاسپذیری شناخته میشود. با این حال، روند تحول جدید تنها به حجم تولید مربوط نیست، بلکه به سمت سیستمهای تولید انعطافپذیری حرکت میکند که قادرند تقاضاهای متنوع و سفارشی را در خط تولید تأمین کنند.
در کارخانه هوشمند ایپاسون در شهر ووهان در مرکز چین، خطوط تولید قابلتطبیق، رایانههای شخصی قدرتمند را بر اساس سفارش مونتاژ میکنند. با ثبت یک سفارش آنلاین، رایانه سفارشی ظرف ۲۴ ساعت ارسال میشود و شخصیسازی انبوه را به تجربهای در همان روز تبدیل میکند.
یکی دیگر از ستونهای تحول کارخانههای آینده چین، ادغام هوش مصنوعی و رباتیک است. در سراسر کشور، شمار فزایندهای از کارخانهها در حال استفاده از سیستمهای هوشمندی هستند که توانایی تصمیمگیری، سازگاری و بهینهسازی در زمان واقعی را دارند.
در ماه آگوست، مقامات چین دستورالعملی برای تقویت برنامه «AI Plus» منتشر کردند که مسیر جامعی برای ادغام عمیق هوش مصنوعی با اقتصاد واقعی ترسیم میکند. این سیاست قصد دارد تا سال ۲۰۲۷ نرخ نفوذ برنامههای نسل جدید، از جمله ترمینالهای هوشمند و عوامل مبتنی بر هوش مصنوعی، را به بیش از ۷۰ درصد برساند.
در شهر تایجو در شرق چین، ابرکارخانه ماهوارهسازی شرکت خودروسازی جیلی بیشتر به یک خط مونتاژ خودرو شباهت دارد تا یک واحد سنتی هوافضا. رباتهای AGV میان ایستگاهها حرکت میکنند و ماژولهای ماهوارهای را در فرآیندی روان جابهجا میکنند؛ رویکردی که چرخه تولید را به ۲۸ روز کاهش داده است.
در پارک صنعتی روکائه در استان شاندونگ در شرق چین، رباتهای مشارکتی مجهز به حسگرهای بینایی و نیرو، به تواناییهای لمسی و بصری نزدیک به انسان رسیدهاند و به آنها امکان میدهند زاویه و فشار را در لحظه اصلاح کنند تا کارهایی با دقت بسیار بالا – مانند مونتاژ پورت USB رایانه – را با دقت در حد میکرون انجام دهند. چین نظامی چندمرحلهای برای طبقهبندی کارخانههای هوشمند ایجاد کرده و آنها را به سطوح پایه، پیشرفته، عالی و پیشگام تقسیم کرده است.
بر اساس دادههای اخیر، این کشور اکنون ۳۵ هزار کارخانه هوشمند سطح پایه، ۷ هزار کارخانه سطح پیشرفته، بیش از ۲۳۰ کارخانه سطح عالی و دستکم ۱۵ کارخانه شاخص را اداره میکند. به طور میانگین، این واحدها چرخههای تحقیق و توسعه را ۲۹ درصد کاهش داده، راندمان تولید را ۲۲ درصد افزایش و انتشار کربن را ۲۰ درصد پایین آوردهاند.
حلقه پایانی
در هفتههای اخیر، ویدئویی از رباتهای انساننمای شرکت UBTECH که بهطور هماهنگ از یک انبار چینی خارج میشوند، بهشدت در فضای آنلاین پربازدید شده است. این صحنه علاوه بر نمایش آینده، نشاندهنده تلاش این شرکت برای ورود رباتها به خطوط واقعی تولید است.
کارخانه هوشمند UBTECH در شهر لیوجو در جنوب چین فاصله کمی با سالنهای مونتاژ خودروساز دانگفنگ دارد؛ یکی از نخستین مکانهایی که قرار است رباتهای این شرکت در آن استفاده شوند. این نزدیکی، زنجیره جدید فناوری چین را به حلقهای منسجم بدل میکند.
در شانگهای، یک مرکز نوآوری فناوری رابط مغز و رایانه (BCI) در نزدیکی بیمارستان مشهور هواشان، یکی از برترین مراکز جراحی مغز و اعصاب کشور، ایجاد شده است و دانشمندان، کارآفرینان و متخصصان مغز و اعصاب را در مجاورت مستقیم قرار میدهد.
این بیمارستان با انجام حدود ۲۰ هزار عمل مغز و اعصاب در سال، پشتوانه بالینی مهمی برای تسریع انتقال دستگاههای BCI از محیطهای پژوهشی به کاربردهای پزشکی واقعی فراهم میکند.
پنگ لی، بنیانگذار شرکت گشتالت لایف، درباره دلیل انتخاب پارک صنعتی برای استقرار استارتاپ BCI مبتنی بر سونوگرافی خود گفت: «اکوسیستم BCI شانگهای کل زنجیره تأمین را یکجا گرد میآورد؛ این محیطی ایدهآل برای رشد سریع است.»
در پارک هوافضا در شهر ونچانگ در استان هاینان در جنوب چین، یک ابرکارخانه ماهوارهای دیگر بر اساس مدل «ماهواره آماده پرتاب» در حال ساخت است.
این مجتمع که برای تولید سالانه هزار ماهواره طراحی شده، بخشی از یک منظومه گسترده شامل تولید ماهواره، توسعه موشک و کنترل پرتاب است که همگی در یک خوشه صنعتی قرار دارند.
ونچانگ که نخستین سکوی پرتاب تجاری چین را در خود جای داده، تاکنون بیش از ۲۰ شرکت را در سراسر زنجیره صنعت – از تولید ماهواره و توسعه موشک تا نظارت و مدیریت پرتاب – جذب کرده است.
این کارخانههای نوظهور فراتر از واحدهای تولیدی معمولیاند و اکوسیستمهایی را شکل میدهند که امکان نمونهسازی سریع و مقیاسپذیری را فراهم کرده و فاصله میان نوآوریهای آزمایشگاهی و محصولات تجاری را سریعتر از دیگر رقبا کاهش میدهند.
چین تاکنون بیش از ۶۰ منطقه آزمایشی صنعت آینده در سطح استان ایجاد کرده و قصد دارد طی پنج سال آینده خوشههای پیشرفته بیشتری را اضافه کند؛ گامی که نهتنها ساخت کارخانههای جدید، بلکه ایجاد زنجیرههای صنعتی کاملاً نو را دنبال میکند
