چرا چین یک «ملت آینده‌نگر» است؟
۲۳ اکتبر سال جاری، چهارمین نشست عمومی بیستمین کمیته مرکزی حزب کمونیست چین با موفقیت به پایان رسید و جامعه بین‌المللی که این نشست را از نزدیک دنبال می‌کرد، بار دیگر اهمیت جهانی فزاینده سازوکار برنامه‌های پنج ساله چین را تأیید کرد.
جهان همچنان به میزان بسیار بالایی اطمینان دارد که چین به عنوان اهرم تثبیت و موتور رشد اقتصاد جهانی عمل می‌کند و پیش‌بینی‌ها به طور گسترده نشان می‌دهند که مدرنیزاسیون چین با فرصت‌های جدید برای جهان همراه است.
رویکرد حزب کمونیست چین در به کارگیری یک شیوه علمی برای تدوین و اجرای برنامه‌های پنج ساله توسعه کشور، سنگ بنای رویکرد حکمرانی این حزب بر چین است و این برنامه‌ها یک چشم‌انداز مهم از مسیر مدرنیزاسیون چین برای جامعه‌ی بین‌المللی را به نمایش می‌گذارند.
کارگاه هوشمند لاستیک‌سازی شهر سوچیان استان جیانگ‌سو در شرق چین
ماریو مونتی، نخست وزیر سابق ایتالیا، با تحسین شیوه ترکیب برنامه‌ریزی‌های میان‌مدت با اهداف صدساله کشور در خرد و اندیشه چینی می‌گوید: «چین کشوری است که همیشه برای بلندمدت برنامه‌ریزی می‌کند و واقعاً یک ملت آینده‌نگر است.»
روند توسعه و تحولات چین به عنوان یک دستاورد تاریخی در مسیر پیشرفت بشر، به میزان قابل توجه از اجرای منظم برنامه‌های پنج ساله ناشی می‌شود. این سازوکار با بهره‌گیری از نقاط قوت نظام سوسیالیستی حاکم بر چین و اجرای هماهنگ در سطح کشور و تداوم سیاست‌ها تحت یک برنامه‌ریزی واحد امکان‌پذیر می‌شود.
در زمان آغاز اولین برنامه پنج ساله در سال ۱۹۵۳، چین یک کشور متکی بر کشاورزی و فقیر بود اما امروز به بزرگترین قطب تولیدی و دومین اقتصاد بزرگ جهان تبدیل شده است. با پایان یافتن چهاردهمین برنامه پنج ساله (۲۰۲۱-۲۰۲۵) همچنان می‌توان دید که چگونه تداوم اجرای برنامه‌های پنج ساله چشم‌انداز بلندمدت را عملی شدن برنامه‌ها ترکیب می‌کند و به طور سیستماتیک روند مدرنیزاسیون چین را پیش میبرد. در سطح جهانی نیز این برنامه‌ها به عنوان چارچوب‌های ارزشمند شناخته می‌شوند و بسیاری از کشورها الگوی توسعه چین را بررسی و مطالعه می‌کنند.
در طول چهاردهمین برنامه پنج ساله، چین توانست به خوبی با مدیریت شرایط ناپایدار بین‌المللی و روند اصلاحات داخلی را همراه با کاهش خطرات عمده، توسعه با کیفیت بالای خود را به عاملی برای تثبیت و مقابله با عدم قطعیت در جهان تبدیل کند.
برآوردها نشان می‌دهد که اقتصاد چین در طول این دوره پنج ساله در مجموع ۳۵ تریلیون یوان (۴.۹۳ تریلیون دلار) رشد کرده و سرانه تولید ناخالص داخلی کشور نیز برای دومین سال متوالی به بیش از ۱۳ هزار دلار رسیده که چین را در میان کشورهای با درآمد متوسط رو به بالا قرار می‌دهد. به این ترتیب، چین برای پانزدهمین سال متوالی در رده برترین تولیدکننده جهان قرار دارد و سالانه حدود ۳۰ درصد از رشد اقتصادی جهان را به خود اختصاص داده است.
در وضعیت بی‌ثبات امروز جهان، چین با حفظ تمرکز خود بر اولویت‌های توسعه کشور و با همسو کردن اهداف مدرنیزاسیون ملی خود با جریان‌های پویای نوظهور جهانی و از طریق حکمرانی پایدار، اطمینان فزاینده برای تمام کشورها فراهم می‌کند.
نمایی از ساختمان‌های منطقه لوجیازویی شهر شانگهای
سند «پیشنهادهای کمیته مرکزی حزب کمونیست چین برای تدوین پانزدهمین برنامه پنج ساله توسعه اقتصادی و اجتماعی کشور» که در چهارمین جلسه عمومی بیستمین کمیته مرکزی حزب کمونیست چین تصویب شد، یک طرح و نقشه راهبردی سطح بالا را برای پنج سال آینده کشور ترسیم می‌کند. این طرح شامل یک برنامه جامع بسیج توانمندی‌ها و اجرای اهداف برای شتاب بخشیدن و پیشبرد روند تحقق آرمان مدرنیزاسیون چین است. این سند با ترکیب آینده‌نگری راهبردی و رویکرد مبتنی بر عمل‌گرایی و مسئله‌محور، سمت و سوی توسعه آینده چین را به روشنی مشخص می‌کند و باعث تقویت اعتماد جهانی به چشم‌انداز توسعه چین می‌شود.
ناظران جهانی با اشاره به نقش این نشست عمومی در شکل دادن به وضعیت بازارهای جهانی در طول پنج سال آینده، بر این باورند که وجود این سازوکارهای نهادی به چین امکان می‌دهد تا مسیر توسعه ملی خود را به طور مؤثر پیش ببرد و به اهداف بلندمدت خود دست یابد و در عین حال، چین آماده است تا با ایجاد فرصت‌های توسعه بیشتر، راه‌حل‌های ارزشمند خود را برای توسعه اقتصاد جهانی ارائه دهد.
این دیدگاه‌ها منعکس‌کننده یک درک مشترک است که بر مبنای آن چین، متعهد به اشتراک فرصت‌ها و دنبال کردن توسعه مشترک با همه کشورها است و به طور فزاینده‌ای به عنوان “واحه اطمینان” در یک دنیای آشفته تبدیل شده که همچنان به ثبات، همکاری و پیشرفت جهانی کمک می‌کند.
مدرنیزاسیون سوسیالیستی تنها از طریق یک فرآیند تاریخی تدریجی و توسعه مداوم قابل تحقق است. از این رو، برنامه پنج ساله پانزدهم در این فرآیند بسیار مهم خواهد بود، زیرا چین به منظور تقویت پایه‌ها و پیشبرد توسعه خود در همه جبهه‌ها و برای تحقق اساسی مدرنیزاسیون سوسیالیستی تلاش می‌کند.
چین با یک عزم راهبردی و در دست گرفتن ابتکار عمل تاریخی، قصد دارد تا روند مدرنیزاسیون کشور را پیش ببرد و در عین حال یک مسیر توسعه وسیع‌تر را برای برقراری صلح جهانی و همکاری برد-برد ایجاد کند.
