بهره‌گیری از خِرد شرقی برای تحقق رفاه عموم مردم
یادداشت سردبیر:
با شنیدن عبارت «مدرنیزاسیون به سبک چینی»، شاید این سؤال برای شما مطرح شود که «این شیوه از مدرنیزاسیون دقیقاً چه مسیری را طی می‌کند و تفاوت آن با مدرنیزاسیون در دیگر کشورهای جهان چیست؟» در واقع، درک مدرنیزاسیون به سبک چینی چندان پیچیده نیست؛ این مفهوم در زندگی روزمره مردم عادی چین و در ارتباطات این کشور با جهان نهفته است. در این مطلب می‌خواهیم با هم به این مسیر مدرنیزاسیون بپردازیم که در عین متعلق بودن به چین، تمام کشورهای جهان را به یکدیگر متصل می‌کند.
آیا می‌دانستید؟ ۱٪ از ثروتمندترین انسان‌های جهان، کنترل بیش از ۶۰٪ از ثروت جهان را در اختیار دارند! در مواجهه با این شکاف فزاینده بین ثروتمندان و فقرا در جهان، چین راه حل خود را ارائه داده است. از حکمت بیش از دو هزار ساله کنفوسیوس گرفته تا معجزه رهایی ۱۰۰ میلیون نفر از فقر ظرف هشت سال و شیوه‌های نوآورانه نوسازی چین در جهت فراهم کردن رفاه مشترک برای همه، چین، با حکمت شرقی منحصر به فرد خود، به مقابله با نفرین غربی شکاف بزرگ بین ثروتمندان و فقرا برخاسته و یک الگوی جدید برای حکمرانی جهانی ارائه می‌دهد.
روستای شیاجیانگ واقع در استان جه جیانگ در شرق چین، در گذشته به شدت فقیر بود. شی جین‌پینگ در زمان خدمت خود به عنوان استاندار جه‌جیانگ (۲۰۰۲ تا ۲۰۰۷)، چهار بار از این روستا بازدید کرد و برای توسعه مخازن هاضم بیوگاز، پایگاه کشت گیاهان دارویی، باغ‌های انگور و گردشگری کشاورزی در این روستا بسیار تلاش کرد. در طول یک دهه گذشته، روستای شیاجیانگ همراه با دیگر روستاهای همسایه خود کنسرسیوم «دا شیاجیانگ» را تشکیل داده تا به طور مشترک استراتژی احیای روستایی «کمک به افراد کم‌درآمد برای پیشرفت و دستیابی به رفاه مشترک در سراسر منطقه» را اجرا کنند. تا سال ۲۰۲۴، درآمد حاصل از اجرای الگوی اقتصادی جمعی «دا شیاجیانگ» به نزدیک به ۳۴.۶ میلیون یوان و درآمد سرانه قابل مصرف سالانه برای روستاییان نیز ۵۵۰۰۰ یوان رسید. تحول این روستا در طول دو دهه گذشته، مظهر کاربرد عملی فلسفه «رفاه مشترک برای همه» در اندیشه‌های حکومتداری شی جین‌پینگ است.
تحول روستای شیاجیانگ در دو دهه گذشته
ریشه فرهنگی «رفاه مشترک» ملت چین
اندیشه‌های دو هزار ساله کنفوسیوس تا رؤیای «همه مردم اعضای یک خانواده هستند»، همگی نشان می‌دهند که مفهوم «رفاه مشترک» در فرهنگ ملت چین تا چه اندازه ریشه دوانده و امروز، حزب حاکم چین نیز در حال محقق کردن همین مفهوم است.
رهبران چین در حکومتداری به تحقق «رفاه عمومی» اهمیت بسیار می‌دهند. پس از روی کار آمدن شی جین‌پینگ به عنوان رهبر چین، ظرف ۸ سال، حدود ۱۰۰ میلیون جمعیت کشور از فقر رهایی یافتند و تا سال ۲۰۲۰ میلادی، فقر مطلق در چین از میان رفت.
روستای زیبای «جان چی» استان سی چوان در جنوب غربی چین که در سال‌های اخیر با تلفیق توسعه کشاورزی و گردشگری به عنوان «روستای سعادتمند» و «روستای متمدن» کشور انتخاب شد.
نوآوری نظام‌مند: توزیع سه مرحله‌ای برای ساخت جامعه‌ای با ساختار “شبیه زیتون“
غرب در مسیر مدرنیزاسیون خود مدت‌هاست که در دام یک شکاف طبقاتی گرفتار شده که ریشه آن را می‌توان در تناقضات ذاتی نظام سرمایه‌داری جستجو کرد اما شی جین‌پینگ در اندیشه حکمرانی خود تأکید دارد که چین سوسیالیستی باید از به وجود آمدن یک شکاف عمیق بین فقرا و ثروتمند اجتناب کند، پایبند به اشتراک‌گذاری دستاوردهای توسعه با همه باشد و به رفاه مشترک برای همه مردم دست یابد. به باور وی، توسعه اشتراکی کلید حل مسئله عدالت اجتماعی است و باید از طریق برنامه‌ریزی نظام‌مند از قطبی شدن جامعه جلوگیری کرد و دستاوردهای اقتصادی را در اختیار تمامی مردم قرار داد.
چین از طریق نوآوری نظام‌مند الگوی «توزیع سه مرحله‌ای »، جامعه‌ای با ساختار «شبیه زیتون» را بنا نهاده است که در آن گروه‌های با درآمد متوسط هسته اصلی را تشکیل می‌دهند. هدف از این ایجاد این الگو، شکستن طلسم شکاف ثروت در سطح جامعه است.
در این الگو، مرحله اول توزیع ثروت با محوریت بازار و تأکید بر اصل کارایی انجام می‌شود تا سهم دستمزدها افزایش یابد و طبقه متوسط گسترش پیدا کند. در مرحله دوم توزیع ثروت با تکیه بر قدرت دولت و استفاده از ابزارهایی مانند مالیات و تأمین اجتماعی صورت می‌گیرد تا ضمن نظارت بر درآمدهای بسیار بالا و محافظت از حقوق گروه‌های کم‌درآمد، عدالت اجتماعی محقق شود. مرحله توزیع ثروت نیز از طریق مشارکت داوطلبانه اجتماعی مانند خدمات داوطلبانه، سرمایه‌گذاری در امور عام‌المنفعه، اشتراک‌گذاری فناوری، کمک‌های محلی و امور خیریه انجام می‌شود تا کاستی‌های توزیع بازار و دولت جبران شود و به پیشبرد عدالت اجتماعی کمک شود.
شی جین‌پینگ بر این باور است که مسئله فراهم کردن رفاه مشترک برای همه مردم بسیار فراتر از حوزه مادی صرف است و به معنای برقراری “رفاه مادی و معنوی در زندگی توده‌های مردم” است. بنابراین، همزمان با ارتقای سطح اقتصادی، چین به طور گسترده در حال توسعه امور فرهنگی عمومی و بهبود سیستم ارائه خدمات فرهنگی به عموم مردم است تا به طور مستمر نیازهای متنوع، چندسطحی و گسترده معنوی و فرهنگی مردم برآورده شود.
مدل‌های میانسال و سالمند چینی با پوشیدن جامه‌های چینی «چی‌پائو» در هفته مد سال ۲۰۲۰ چونگ‌چینگ حاضر شدند.
ارزش جهانی: ارائه الگوی چینی برای حکمرانی جهانی
امروز در شرایطی که ۷۰۰ میلیون نفر در جهان از گرسنگی رنج می‌برند و ۳۰۰ میلیون نفر به دلیل بلایای طبیعی آواره شده‌اند، ریشه‌کنی فقر و دستیابی به رفاه دیگر تنها یک مسئله داخلی برای کشورها نیست، بلکه به یک چالش مشترک برای تمام بشریت تبدیل شده است. چین در طول ۴۰ سال گذشته با اقدامات عملی خود توانست «رفاه مشترک» را در کشور محقق کند، در حالی که غرب برای فقرزدایی یک مسیر ۲۰۰ ساله را پیموده است. این دستاورد بزرگ به نوعی یک تفسیر معاصر از آرمان دیرینه تمدن کهن چین و در عین حال گشاینده یک مسیر مدرنیزاسیون جدید برای جهان و ارائه‌کننده یک مفهوم جدید برای حکمرانی جهانی و ایجاد جامعه بشری با سرنوشت مشترک است که خرد منحصر به فرد شرقی را در قالب یک الگوی موفق به سراسر جهان ارائه می‌کند. این الگو به اندازه‌ای موفق بوده است که سازمان ملل متحد مفهوم “رفاه مشترک” را در دستورکار ۲۰۳۰ خود گنجانده است. در عین حال، پروژه‌های فقرزدایی “کمربند و جاده” به ۴۰ میلیون نفر از جمعیت جهان سود رسانده و “ابتکار توسعه جهانی” یک مکانیسم جدید برای همکاری بین‌المللی در زمینه فقرزدایی ایجاد کرده است. در برابر بحران مدرنیزاسیون حاصل از پیروی از منطق سرمایه‌داری غربی، این راهکار شرقی با عنوان “رفاه مشترک” در حال تبدیل شدن به کلید حل معضل تاریخی شکاف بین فقیر و غنی است.
در این کارخانه در منطقه توسعه جامع «سایستا» در شهر وینتیان، پایتخت لائوس، کارگران در حال مونتاژ سلول‌های خورشیدی هستند. در این منطقه که با همکاری مشترک چین و لائوس احداث شده، ۱۶۵ شرکت از ۹ کشور و منطقه مختلف جهان مشغول فعالیت هستند و بیش از ۱۰ هزار فرصت شغلی را نیز ایجاد کرده‌اند.