بازگشت ارتش آمریکا به افغانستان چقدر واقع‌بینانه است؟
دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا، اخیراً اعلام کرده که واشنگتن «در تلاش برای بازپس‌گیری» پایگاه هوایی بگرام در افغانستان است. با این حال، مقامات افغان بلافاصله این موضوع را رد کردند و تأکید داشتند که هیچ مذاکره‌ای در این زمینه صورت نخواهد گرفت.
این اظهارات توجه گسترده بین‌المللی را به خود جلب کرده و پرسش‌هایی درباره احتمال اعزام دوباره نیروهای آمریکایی به افغانستان ایجاد کرده است. تحلیلگران معتقدند برقراری مجدد حضور کامل نظامی آمریکا، به ویژه در بگرام، فوق‌العاده دشوار بوده و در شرایط کنونی امکان‌پذیر نیست.
افغانستان بازگشت نظامی آمریکا را رد می‌کند
روزنامه آمریکایی وال‌استریت ژورنال در روز جمعه گزارش داد، احتمال دارد ایالات متحده درباره حضور محدود ضدتروریسم در پایگاه بگرام با دولت افغانستان مذاکره کرده باشد.
ذاکر جلالی، مدیر سیاسی وزارت امور خارجه افغانستان، گفت مردم افغانستان هیچ‌گاه حضور نیروهای خارجی را در خاک خود نپذیرفته‌اند و هرگونه گفتگو با واشنگتن باید بر رد بازگشت نظامی آمریکا تأکید کند.
محمد یعقوب مجاهد، وزیر دفاع افغانستان، پنجشنبه گذشته به شبکه خبری الجزیره گفت که در جریان مذاکرات دوحه پیش از خروج نیروهای نظامی ایالات متحده، طرف آمریکایی درخواست استقرار پایگاهی در افغانستان را مطرح کرده بود.
او افزود: پاسخ ما روشن بود؛ اگر این کشور را ترک نکنید و پایگاه بخواهید، ما آماده‌ایم تا ۲۰ سال دیگر با شما بجنگیم.
وضعیت کنونی پایگاه هوایی بگرام
پایگاه بگرام که حدود ۵۰ کیلومتری شمال کابل قرار دارد، در طول دو دهه جنگ به عنوان مرکز عملیات آمریکا و ناتو عمل می‌کرد. این پایگاه با داشتن دو باند بیش از ۳ کیلومتری، توانایی پشتیبانی از جت‌های جنگنده، بمب‌افکن‌ها و هواپیماهای ترابری سنگین را داشت.
پس از خروج ناگهانی نیروهای تحت رهبری آمریکا در آگوست سال ۲۰۲۱، طالبان این پایگاه را دوباره در اختیار گرفتند.
وانگ ارفنگ، پژوهشگر مرکز مطالعات افغانستان دانشگاه لانجو، معتقد است که اظهارات رئیس جمهور آمریکا بیشتر برای تقویت تصویر سختگیرانه او در سیاست خارجی و جلب حمایت داخلی مطرح شده است، در حالی که وی هم‌زمان از آنچه خروج شتابزده و ناقص جو بایدن می‌داند، انتقاد می‌کند.
تردیدها درباره بازپس‌گیری بگرام
ترامپ در گفت‌وگو با خبرنگاران طی سفر اخیرش در بریتانیا گفت: این شاید خبر فوری باشد که ما در تلاش برای بازپس‌گیری بگرام هستیم.
با این حال، گزارش رسانه‌ها به نقل از مقام‌های آمریکایی نشان می‌دهد که بازپس‌گیری بگرام به معنای اشغال دوباره افغانستان خواهد بود؛ امری که مستلزم اعزام ده‌ها هزار سرباز، هزینه‌های سنگین بازسازی و ایجاد یک زنجیره تأمین پیچیده به منطقه‌ای داخلی و دورافتاده است.
ادریس محمدی زازی، تحلیلگر سیاسی افغان، بر این باور است که آمریکا پس از شکست نظامی، «تهاجم اطلاعاتی» تازه‌ای را برای تضعیف ساختار سیاسی و اقتصادی افغانستان آغاز کرده است.
به گفته وی، سخنان دونالد ترامپ درباره بازپس‌گیری پایگاه بگرام بیشتر یک نمایش تبلیغاتی و سیاسی است تا یک برنامه عملی نظامی.
امیرخان متقی، وزیر امور خارجه افغانستان، در ماه جولای نیز تأکید کرده بود: دولت و ملت افغانستان حتی یک وجب از خاک کشور را برای حضور نظامی خارجی نمی‌پذیرند