سازمان همکاری شانگهای؛ الگوی نوین امنیت و توسعه در جهان پرآشوب
شی جینپینگ رئیس جمهور چین اول سپتامبر (۱۰ شهریور) در بیست و پنجمین نشست شورای سران کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای (SCO) سخنرانی مهمی ایراد کرد. این سخنرانی به روشنی مسئولیت چین را بهعنوان یک کشور بزرگ، پایبندی آن به تعهدات و تحقق وعدهها در بحبوحه تغییرات عمده جهانی نشان داد.
پروژههای معیشتی متعدد در چارچوب ابتکار کمربند و جاده (BRI) و همچنین توسعه مفهوم حکمرانی جهانی بر پایه مشورت گسترده، مشارکت مشترک و منافع متقابل نشان میدهد که چین در مسائل اساسی صلح و توسعه جهانی همچنان کالاهای عمومی مهمی در اختیار جامعه بینالمللی قرار داده و خواهد داد.
در شرایط پیچیده و آشفته امروز جهان، سازمان همکاری شانگهای با مفاهیم نوین امنیتی و اقدامات قاطع و عملی خود، اعتماد و امید تازهای برای دستیابی به صلح پایدار و رفاه جهانی ایجاد کرده است. عملکرد این سازمان بهروشنی سرزندگی پایدار مفهوم امنیتی جدید «مشترک، جامع، مشارکتی و پایدار» را به نمایش گذاشته است.
۲۷ کشور عضو سازمان همکاری شانگهای سازوکارهایی نهادی برای هماهنگی در مقابله با تهدیدات مشترک مانند «سه شر» ایجاد کردهاند و در عین حفظ روحیه حسن همجواری، از حقوق امنیت و توسعه کشورهای عضو نیز بهطور کامل پاسداری میکنند.
به درستی میتوان گفت سازمان همکاری شانگهای به واحهای از صلح در جهان آشفته امروز تبدیل شده است. همچنین میتوان پیشبینی کرد که هرچه تعداد اعضای این سازمان بیشتر و عملکرد آن نیرومندتر شود، ثبات و قطعیت در جهان نیز تقویت خواهد شد.
رویه سازمان همکاری شانگهای الگویی نوین برای ایجاد نوعی جدید از روابط بینالملل به وجود آورده است. بیش از دویست سال است که روابط بینالملل تحت سلطه غرب بارها به درگیریهای بزرگ و فجایع جنگ انجامیده است. تمایل کشورهای غربی به سیاست اتحاد نهتنها موجب جنگهای بیپایان میان خودشان شده، بلکه پیامدهای ویرانگری نیز برای کشورهای غیرغربی به همراه داشته است. جهان مدتهاست در چرخه معیوب تاریخی اتحادسازی و جنگ گرفتار شده است.
موفقیت سازمان همکاری شانگهای بهروشنی این اصل را نشان میدهد که «امنیت و توسعه باید یکدیگر را تقویت کنند و در تعامل مثبت باشند». مدیریت صحیح پیوند میان امنیت و توسعه، دشوارترین چالشی است که امروز بسیاری از کشورها و سازمانهای بینالمللی با آن مواجهاند. چین و سازمان همکاری شانگهای با ترویج مفهوم نوین امنیت، چارچوبی دوگانه از امنیت و توسعه پدید آوردهاند که پایهای مادی و مفهومی محکمتر برای پیشروی مشترک کشورهای عضو فراهم کرده است.
در مجموع، سازمان همکاری شانگهای در حال تقویت توسعه یک نظم سیاسی و اقتصادی بینالمللی دموکراتیکتر، عادلانهتر و منصفانهتر است. این هدف همسو با روند چندقطبی شدن و دموکراتیکتر شدن روابط بینالملل و منافع اساسی اکثریت کشورهاست و به طور اجتنابناپذیر آیندهای گستردهتر و روشنتر خواهد داشت