آزادی دریانوردی» آمریکا فاقد مبنای حقوقی است

طبق گزارشی که روز دوشنبه ۲۵ آگوست (۳ شهریور) منتشر شد، مفهوم «آزادی دریانوردی» ایالات متحده شامل عناصر متعددی از آنچه به‌اصطلاح حقوق بین‌الملل عرفی نامیده می‌شود است؛ عناصری که بر پایه مفاهیم ساخته‌شده توسط خود آمریکا و معیارهای تحمیل‌شده از سوی آن شکل گرفته و با حقوق بین‌الملل و رویه بسیاری از کشورها سازگار نیست.

این گزارش با عنوان «ارزیابی حقوقی آزادی دریانوردی ایالات متحده» توسط مؤسسه امور دریایی چین وابسته به وزارت منابع طبیعی منتشر شده است. در این گزارش مواضع و اقدامات حقوقی آمریکا درباره آزادی دریانوردی بررسی و ادعاها، ویژگی‌ها و پیامدهای آن جمع‌بندی شده است.

شو هیون، معاون مؤسسه امور دریایی چین گفت: این گزارش نشان می‌دهد که آزادی دریانوردی آمریکا هیچ مبنایی در حقوق بین‌الملل ندارد و تفسیر و توسعه این حقوق را به‌طور جدی تحریف می‌کند.

وی افزود: این منطق ادامه همان دیپلماسی قایق توپدار است و نشان‌دهنده عادت آمریکا به استفاده از نیروی نظامی برای فشار بر دیگر کشورهاست.

به گفته شو هیون، این آزادی ساختگی در خدمت منافع ملی و اهداف ژئوپلیتیکی واشنگتن است، صلح و ثبات منطقه را تهدید می‌کند و نظم دریایی بین‌المللی را مختل می‌سازد.

جانگ هایون، پژوهشگر این مؤسسه و مسئول اصلی گزارش، تأکید کرد که آزادی دریانوردی آمریکا شامل عناصر آشکارا غیرقانونی است.

به عقیده وی آمریکا در برداشت خود از آزادی دریانوردی، اصول اساسی حقوق بین‌الملل درباره تفسیر درست معاهدات و حقوق عرفی را نقض کرده است.

به گفته جانگ، ایالات متحده با سوءاستفاده از موقعیت خود به‌عنوان کشوری غیرعضو در کنوانسیون حقوق دریاها (UNCLOS)، قوانین را به‌طور گزینشی اجرا می‌کند و از این طریق حقوق بین‌الملل عرفی را دستکاری کرده است؛ اقدامی که ماهیت یکپارچه این کنوانسیون را تضعیف می‌کند.

این پژوهشگر ادامه داد: این کنوانسیون بر پایه یک توافق جامع طراحی شده و پذیرش گزینشی مواد آن ممکن نیست. اما آمریکا از عضویت در آن خودداری کرده تا بتواند تفسیر یکجانبه خود را بر دیگر کشورها تحمیل کند.

وی مثال زد که واشنگتن تلاش دارد مفهوم آزادی دریاهای آزاد را به مناطق اقتصادی انحصاری تعمیم دهد تا فعالیت‌های نظامی خود را توجیه و برتری هژمونیکش را حفظ کند.

هوانگ یی‌نگ، دانشیار دانشگاه مطالعات خارجی تیانجین نیز گفت: آمریکا هنگام تعریف و تفسیر رژیم‌های دریایی، از هیچ کوششی برای گسترش حقوق و آزادی‌های خود با تکیه بر آنچه حقوق بین‌الملل عرفی می‌نامد ـ در حالی‌که چنین چیزی وجود ندارد ـ دریغ نمی‌کند.

گزارش دیگری درباره فعالیت‌های نظامی آمریکا در دریای جنوب چین در سال ۲۰۲۴، که توسط اندیشکده «ابتکار بررسی وضعیت استراتژیک دریای جنوب چین» منتشر شد، نشان می‌دهد که ارتش آمریکا سال گذشته بازدارندگی نظامی خود در برابر چین را تقویت کرده و عملیات‌های پرشدت در این منطقه و اطراف آن ادامه یافته است. این اقدامات شامل پروازهای شناسایی نزدیک و عبور از تنگه تایوان بوده است. طبق این گزارش، هواپیماهای شناسایی بزرگ آمریکا حدود هزار پرواز نزدیک انجام داده‌اند که در مقایسه با سال ۲۰۲۳ افزایش چشمگیری دارد.

در تازه‌ترین اقدام، ناوشکن آمریکایی یو اس اس هیگینز در تاریخ ۱۳ (۲۲ مرداد) بدون مجوز دولت چین به آب‌های سرزمینی جزیره هوانگ‌یان چین وارد شد. نیروهای دریایی فرماندهی منطقه جنوبی ارتش آزادی‌بخش خلق چین بلافاصله واکنش نشان داده و مطابق قوانین و مقررات، یگان‌هایی را برای ردیابی، نظارت و اخطار به این ناو جنگی سازماندهی کردند.