عناصر خاکی کمیاب باید پیوندی میان چین-اتحادیه اروپا باشد، نه مانعی در روابط دو طرف
طی هفتههای اخیر، موضوع عناصر خاکی کمیاب به یکی از محورهای اصلی در روابط چین–اتحادیه اروپا تبدیل شده است. طرف اروپایی از کاهش صادرات این عناصر از سوی چین ابراز نارضایتی کرده و اظهار داشته این مسئله تاثیری «بسیار بسیار بد» بر مشاغل اروپایی دارد. همچنین اعلام شده که این موضوع در نشست آتی رهبران چین و اتحادیه اروپا در دستور کار اصلی قرار خواهد داشت.
چین تامین کننده اصلی عناصر خاکی کمیاب اتحادیه اروپا محسوب میشود. در یک نشست جانبی در حاشیه کنفرانس امنیتی مونیخ در فوریه امسال، یکی از مقامات اتحادیه اروپا تصریح کرد که این اتحادیه «بهطور صد درصد به چین برای واردات عناصر خاکی کمیاب وابسته است». همانطور که همگان میدانند عناصر خاکی کمیاب برای انتقال انرژی و همچنین صنایع دفاعی اهمیت حیاتی دارند.
چین از مدتها پیش این عناصر را به اتحادیه اروپا صادر کرده و نقش مهمی در حمایت از روند گذار دیجیتال و سبز، تقویت رقابت اقتصادی و افزایش امنیت اقتصادی اروپا ایفا کرده است، در حالیکه هزینههای زیستمحیطی و منابع آن را متحمل شده است. تأسفبار است که برخی در اروپا به جای قدردانی، اقداماتی را در پیش گرفتهاند که نه فقط ناشی از ناسپاسی است، بلکه میتواند زیانآور نیز باشد.
محدودیتهای صادراتی چین بر اقلام مرتبط با عناصر خاکی کمیاب، در چارچوب قوانین داخلی برای حفاظت بهتر از امنیت و منافع ملی، اجرای تعهدات مربوط به عدم اشاعه و نیز حفظ صلح جهانی و ثبات منطقهای اعمال شده است. طبق آمار موجود، از سال ۲۰۲۲ تاکنون بیش از ۱۲ کشور محدودیتهایی را بر صادرات عناصر خاکی کمیاب، لیتیوم، نیکل و دیگر مواد معدنی اعمال کردهاند.
در واقع، در خصوص محصولاتی که برای مصارف غیرنظامی در نظر گرفته شدهاند، اگر الزامات نظارتی رعایت و مراحل قانونی طی شود، صادرات آنها بهطور عادی ادامه خواهد داشت. چین نیز درخواستهایی را که مطابق با قانون ارائه شدهاند، تایید کرده و بررسی این نوع درخواستها را ادامه خواهد داد. همچنین، چین تمایل دارد گفتوگو و تبادلنظر با کشورها درباره کنترلهای صادراتی را افزایش داده و تجارت را تسهیل کند.
این اقدامات و مواضع نشاندهنده رویکرد شفاف و همکاریجویانه چین در پاسخ به نگرانیهای اتحادیه اروپا و تلاش آن برای حل مسائل از مسیر گفتوگو است؛ رویکردی منطقی برای مدیریت اختلافات میان چین و اتحادیه اروپاست.
اگرچه موضوع عناصر خاکی کمیاب در حال حاضر یکی از مسائل حساس در روابط چین و اتحادیه اروپا به شمار میرود، اما اگر با درایت مدیریت شود، ضرورتی ندارد که به نقطه تنش تبدیل شود؛ بلکه میتواند به پیوندی سازنده برای تقویت همکاریهای دوجانبه بدل گردد