راهکارهای چین برای عبور از چالش انرژی در آینده؛ راهگشا برای همه

تولید انرژی های پاک و تجدیدپذیر از منابع طبیعی نامحدود مثل خورشید و باد اگرچه در ظاهر ساده به نظر می رسد

 اما پیچیدگی ها و چالش های جدید خاص خود را دارد. آیا همه مناطق روی زمین امکان تولید برق خورشید یا نصب توربین های بادی را دارند؟ چگونه می توند حجم عظیمی از برق تولیدشده در نیروگاه های خورشیدی و بادی را به دیگر نقاط دور دست انتقال داد و یا آن برای استفاده در شرایط کمبود برق، ذخیره کرد؟

شرکت ها و متخصصان چینی راهکارهایی برای حل این چالش ها یافته اند و همچنان در تلاش هستند تا بتوانند تولید برق و انرژی این کشور را پا به پای سرعت سریع رشد اقتصادی و فناوری این کشور بزرگ و پهناور حفظ کنند. تجربه گرانبهای چینی ها می تواند برای کشورهای درحال توسعه مثل ایران که طی چند سال متمادی با بحران خسکسالی و کاهش آب سدها مواجه بوده اند و به همین دلیل این روزها با بحران شدید کمبود انرژی برق مواجه هستند، راهگشا باشد.

از آنجا حکومت چین همواره اعلام کرده که خواستار سرنوشت مشترک برای تمام بشریت و پیشرفت برای همه ملت ها است، تلاش های این کشور برای دستیابی به فناوری های جدید در حوزه انرژی و به اشتراک گذاشتن این تجربه با کشورهای دیگر، می تواند اثبات حقانیت و واقعیت شعارهای کلیدی حزب حاکم چین مبنی “سرنوشت مشترک برای همه بشریت” و پیشرفت همه کشورها و ملت ها در کنار هم باشد.

بر اساس یک گزارش جدید با عنوان گزارش “چشم انداز توسعه انرژی و برق چین”، رشد قوی و سریع اقتصاد و فناوری این کشور، رابطه کاملا مستقیم با میزان تقاضای بالای انرژی و برق دارد و پاسخگویی افزایش تقاضای برق و انرژی، مستلزم توسعه گسترده انرژی‌های تجدیدپذیر و ارتقای قابل توجه شبکه‌های برق برای تأمین پایدار انرژی های پاک است.

اگرچه چین با روند فزاینده مصرف و تقاضای برق و انرژی مواجه است اما به دلیل تعهد این کشور نسبت به حفاظت از محیط زیست، مقابله با گسترش گازهای گلخانه ای، تعهدش در قبال پیمان های جهانی آب و هوایی و نیز عدم دسترسی آن به منابع کافی سوخت های فسیلی که البته جزو سوخت های به شدت آلاینده هستند، دانشمندان و کارشناسان این کشور در حوزه تولید انرژی سخت در تلاش برای ایجاد راهکارهای مناسب و البته هم راستا با حفاظت از محیط زیست برای افزایش تولید انرژی های پاک و تجدیدپذیر هستند.

گزارش چشم‌انداز توسعه انرژی و برق چین که اخیراً توسط مؤسسه تحقیقات انرژی شبکه دولتی چین منتشر شده است، پیش‌بینی می‌کند که رشد قوی اقتصادی این کشور، باعث افزایش مستمر تقاضای انرژی و برق در این کشور خواهد بود و پیش‌بینی می‌شود مصرف انرژی اولیه پس از سال ۲۰۳۵ به اوج خود برسد و به بیش از انرژی حاصل از سوختن ۷ میلیارد تن زغال‌سنگ برسد که رقم بسیار قابل توجهی است.

“فنگ جونشو” کارشناس و تحلیلگر مؤسسه تحقیقات انرژی شبکه دولتی چین اعلام کرد: همچنین پیش‌بینی می‌شود که رشد مداوم تقاضای کل برق تا سال ۲۰۳۰ به ۱۳.۳ تریلیون کیلووات‌ساعت و تا سال ۲۰۶۰ به میزان قابل توجه ۲۱.۸ تریلیون کیلووات‌ساعت برسد.

وی افزود: «پیش بینی می شود که گسترش سریع ظرفیت انرژی‌های تجدیدپذیر در کشور که تنها در سال ۲۰۲۴ بیش از ۳۰۰ گیگاوات از طریق نیروگاه جدید نصب شده است، همچنان ادامه یابد و به‌طور متوسط، سالانه بیش از ۲۰۰ گیگاوات قبل از سال ۲۰۳۰ اضافه شود.»

با این حال، این کارشناس و تحلیلگر حوزه برق و انرژی هشدار داد که این ورود گسترده انرژی‌های تجدیدپذیر متناوب، تقاضای قابل توجهی بر انعطاف‌پذیری و ثبات سیستم برق چین وارد خواهد کرد.

منابع انرژی تجدیدپذیر چین عمدتاً در مناطق غربی و شمالی این کشور واقع شده‌اند که اغلب از مراکز اصلی مصرف در شرق و جنوب دور هستند. این مؤسسه پیش‌بینی می‌کند که ظرفیت جدید انرژی‌های تجدیدپذیر همچنان در پایگاه‌های بزرگ در مناطق شمال شرقی، شمالی و شمال غربی چین توسعه خواهد یافت.

این گزارش می افزاید که تا سال ۲۰۳۰، ظرفیت انرژی تجدیدپذیر در منطقه شمال غربی به حدود ۸۰۰ گیگاوات خواهد رسید که بسیار بیشتر از بار محلی ۲۲۰ گیگاواتی آن است. این شکاف تا سال ۲۰۳۵ بیشتر خواهد شد و ظرفیت تجدیدپذیر به ۱۲۰۰ گیگاوات در مقابل بار محلی تنها ۲۹۰ گیگاوات خواهد رسید.

فنگ گفت: این تقاضای فزاینده برای انتقال برق از راه دور، مستلزم تقویت شبکه‌های اصلی برق منطقه‌ای است.

وی افزود: انتقال برق از مناطق دور همچنان یک رویکرد حیاتی برای بهینه‌سازی تخصیص منابع در سراسر کشور خواهد بود و نیاز به اشتراک‌گذاری و تقسیم برق بین استان‌ها و مناطق همچنان افزایش خواهد یافت.

در چشم‌انداز بلندمدت، فنگ هشدار می‌دهد که با بهره‌برداری کامل از منابع نظارتی موجود سیستم برق، اتکای صرف به شبکه های کنونی توزیع برق، دیگر از نظر اقتصادی برای جذب و استفاده از مقادیر عظیم انرژی‌های تجدیدپذیر کارآمد نخواهد بود.

وی افزود: متناوب بودن انرژی خورشیدی و بادی مستلزم مکانیسم‌های متعادل‌سازی پیچیده‌ای برای اطمینان از تأمین پایدار و قابل اعتماد برق است.

برای مقابله با این چالش بلندمدت، این مؤسسه پیش‌بینی می‌کند که فناوری “هیدروژن سبز”(فناوری هیدروژن سبز روشی برای تبدیل برق مازاد تجدیدپذیر به هیدروژن برای استفاده از آن در زمان کمبود تولید برق و یا انتقال آسان آن به مکانی دیگر برای تبدیل مجدد به انرژی برق است و یا می تواند جایگزینی برای سوخت های فسیلی در کاخانه های فولاد و سیمان و یا به عنوان سوخت کشتی ها و هواپیماها استفاده شود) نقش مهمی ایفا خواهد کرد. برآورد می‌شود تا سال ۲۰۶۰، بیش از ۴ تریلیون کیلووات‌ساعت برق تجدیدپذیر تولیدشده در مناطق غربی و شمالی غنی از منابع از طریق الکترولیز به هیدروژن تبدیل شود.

این گزارش می‌گوید این هیدروژن سبز سپس از طریق خطوط لوله بلندمدت به مراکز تقاضا در شرق، جنوب غربی، شمال و جنوب چین منتقل خواهد شد و در آنجا برای تولید برق مبتنی بر هیدروژن استفاده خواهد شد.

به عنوان مثال، این مؤسسه پیش‌بینی می‌کند که تولید برق مبتنی بر هیدروژن در شرق چین تا سال ۲۰۶۰ به ۱.۱ تریلیون کیلووات‌ساعت برسد که عمدتاً در استان‌های آنهویی، جیانگسو و ژجیانگ متمرکز خواهد بود.

این گزارش همچنین بر نقش حیاتی فناوری‌های جدید ذخیره انرژی تأکید می‌کند. این فناوری‌ها شامل باتری‌های الکتروشیمیایی و سایر راه‌حل‌های ذخیره‌سازی پیشرفته به‌تدریج به زیرساخت‌های ضروری سیستم برق تبدیل خواهند شد.

این فناوری‌ها به‌طور گسترده در جنبه‌های مختلف شبکه ادغام خواهند شد و نقش مهمی در تسهیل ادغام انرژی‌های تجدیدپذیر، ارائه قابلیت‌های پاسخگویی سریع و مشارکت در تعدیل اوج بار مصرف برای تعادل عرضه و تقاضا ایفا خواهند کرد.

کارشناسان بخش انرژی پیش‌بینی می‌کنند که فناوری‌های پیشرفته ذخیره‌سازی انرژی نه‌تنها زیرساخت انرژی چین را متحول خواهند کرد، بلکه سود اقتصادی نیز ایجاد خواهند کرد، از اقتصاد این کشور حمایت کرده و استقلال انرژی و تعادل اکولوژیکی برای آینده چین به ارمغان خواهند آورد.