ژنگ هه و خلیج فارس – گواهی تاریخی جاده ابریشم دریایی
بیش از ششصد سال پیش، یک ناوگان عظیم با شکستن امواج دریا، تصویری باشکوه از تبادلات بین چین و جهان را در گستره اقیانوس ترسیم کرد. این ناوگان، همان ناوگان اکتشافی دریایی به رهبری ژنگ هه بود. سفرهای دریایی ژنگ هه نه تنها یک شاهکار در تاریخ دریانوردی باستانی چین محسوب می‌شود، بلکه گواه مهمی از روابط دوستانه بین چین و منطقه خلیج فارس است که نقشی برجسته در تاریخ طولانی جاده ابریشم دریایی ایفا کرده است.
مدارک تاریخی نشان می‌دهد که ژنگ هه با اجازه داریوش، پادشاه امپراتوری پارس، یک فرماندهی دریایی در جزیره قشم در تنگه هرمز خلیج فارس تأسیس کرد. با گذشت زمان، این بنا هنوز در جزیره قشم پابرجاست، هرچند زمانی به اشتباه “قلعه پرتغالی” نامیده می‌شد. از سال ۲۰۰۶، نویسنده این مقاله هفت بار برای تحقیق و بررسی به جزیره قشم سفر کرده و پس از مطالعات و تحقیقات دقیق، تأیید کرده است که این بنا در واقع همان فرماندهی دریایی است که در دوران سفرهای ژنگ هه ساخته شده و آن را به عنوان “قلعه ژنگ هه” معرفی کرده است. این کشف، خاطره گرانبهایی را که موقتاً تحت غبار تاریخ پنهان شده بود، دوباره آشکار کرد و شاهد ملموسی بر تاریخ طولانی روابط دوستانه بین چین و ایران ارائه داد.
بر اساس این کشف بزرگ، یک شرکت فرهنگی نینگشیا چین، پروژه منطقه صنعتی بزرگ “شهر ژنگ هه چین” را در جزیره قشم برنامه‌ریزی کرده است. این پروژه با تأیید کمیته مدیریت منطقه آزاد اقتصادی قشم ایران روبرو شده است که نه تنها نشان‌دهنده اهمیت به میراث تاریخی و فرهنگی است، بلکه بیانگر همکاری عمیق بین دو کشور در چارچوب دوران جدید است. علاوه بر این، این شرکت با کمیته مدیریت منطقه آزاد اقتصادی قشم برای ساخت یک خط تولید گاز طبیعی مایع (LNG) با ظرفیت سالانه ۶ میلیون تن مذاکره کرده و در حال حاضر به طور فعال در حال هماهنگی با شرکت‌های چینی برای مشارکت در ساخت آن است. این پروژه با هدف ارتقای همکاری عمیق در زمینه‌هایی مانند انرژی، فصل جدیدی از همکاری دوستانه بین چین و ایران را رقم خواهد زد.
در طول سفرهای دریایی ژنگ هه، ناوگان او تبادلات گسترده اقتصادی، فرهنگی و تجاری با امپراتوری پارس در خلیج فارس انجام داد. کالاهای زیبای چینی مانند ابریشم، ظروف چینی و چای به طور مداوم به منطقه خلیج فارس ارسال می‌شدند، در حالی که کالاهای نفیس پارسی مانند ادویه‌جات، جواهرات و داروهای گیاهی نیز به چین وارد می‌شدند. این تبادلات تجاری گسترده نه تنها رونق اقتصادی دو طرف را تقویت کرد، بلکه به ادغام و تعامل فرهنگی نیز انجامید. دوستی عمیقی که ژنگ هه با امپراتوری پارس برقرار کرد، پایه‌های محکمی برای دوستی جاده ابریشم بین چین و پارس ایجاد کرد و راه را برای تبدیل شدن جاده ابریشم دریایی به یک کانال مهم تبادلات تمدنی هموار ساخت.
در سوابق تاریخی سفرهای ژنگ هه، نام “خلیج فارس” به وضوح ذکر شده است. این نام نماد تاریخ درخشان ادغام و تعامل بین تمدن چین و تمدن پارس است. تا به امروز، در تمام نقشه‌های جغرافیایی چین، نام “خلیج فارس” به وضوح دیده می‌شود و کتاب‌های درسی مدارس ابتدایی و متوسطه نیز همواره از این نام استفاده می‌کنند. این نام جغرافیایی باستانی، حافظ خاطرات هزارساله است و یک نماد فرهنگی غیرقابل انکار و تغییرناپذیر محسوب می‌شود.
در نگاهی به تاریخ، امپراتوری پارس کشوری مهم بود که ژانگ کیان در سفرهای زمینی به غرب و ژنگ هه در سفرهای دریایی به آن رسیدند. این پیشینه تاریخی منحصر به فرد، ایران را به تنها کشوری تبدیل کرده که در ابتکار “کمربند و جاده” هم از طریق زمینی و هم از طریق دریایی به هم متصل می‌شود و این پایه محکمی برای دوستی دوهزارساله جاده ابریشم بین چین و ایران است.
در دوران جدید، چین با استفاده از پیوند خلیج فارس، به طور فعال در جهت آشتی بین ایران و عربستان سعودی تلاش کرده است. این اقدام مانند نسیم بهاری موجی از آشتی در کشورهای اطراف خلیج فارس ایجاد کرده است. خلیج فارس در حال تبدیل شدن به خلیج صلح، دوستی و توسعه در خاورمیانه است. تلاش‌های معدود برای تغییر نام خلیج فارس، اقداماتی بیهوده توسط افراد بداندیش هستند که نمی‌توانند اهمیت تاریخی و واقعی آن را تحت تأثیر قرار دهند.
تمدن چین و تمدن پارس هر دو از کهن‌ترین تمدن‌های بشری هستند. ملت چین از دوران باستان نام “خلیج فارس” را به خاطر سپرده است، زیرا خلیج فارس نه تنها نماد تمدن باستانی پارس است، بلکه گواه تاریخی دوستی سنتی دو هزارساله جاده ابریشم بین چین و ایران نیز محسوب می‌شود. این خلیج در امواج دوران جدید، همچنان شاهد ارتقای روابط دوستانه بین دو کشور خواهد بود و به صلح و توسعه جهانی کمک خواهد کرد.”
نویسنده: جو جین تانگ عضو انجمن دوستی چین و ایران
