پاسخ راهبردی چین به تعرفههای آمریکا؛ گسترش مصرف داخلی و حمایت از تجارت خارجی
دادههای «شورای ترویج تجارت بینالمللی چین» نشان میدهد که شاخص جهانی تنش اقتصادی و تجاری در فوریه سال جاری میلادی به ۱۰۶ رسید و به این ترتیب سطحی بالا از تنشهای تجاری را حفظ کرده است.
این عدد منعکسکننده این حقیقت است که محیط اقتصاد و تجارت جهانی همچنان پراصطکاک باقی مانده است. با بررسی شاخصهای مربوط به هر کشور، از میان ۲۰ کشور و منطقهای که در محدوده پایش قرار داشتند، آمریکا، اتحادیه اروپا و آفریقای جنوبی به ترتیب در سه جایگاه نخست قرار گرفتند.
ایالات متحده سالهاست سیاست تجاری «اول آمریکا» را دنبال میکند و به طور پیوسته با اعمال اقداماتی یکجانبه مانند تعرفههای تنبیهی و تحریمهای گسترده، قوانین تجارت جهانی و مقررات اقتصادی را نقض کرده است.
علاوه بر این، آمریکا در شاخصهای مرتبط با چین نیز «عملکرد بهتری» نسبت به سایر کشورها دارد. تا آوریل ۲۰۲۵، آمریکا به شکلی بیرویه تعرفههای اضافی بر کالاهای چینی اعمال کرده و روابط تجاری دوجانبه را به مخاطره انداخته است.
تنشهای مکرر اقتصادی و تجاری، موجب شدهاند شرکتها با افزایش هزینههای تعرفهای و محدود شدن دسترسی به بازار مواجه شوند؛ مسئلهای که کاهش سفارشات صادراتی و تشدید قابل توجه فشارهای تولید را در پی داشته است.
شورای ترویج تجارت بینالمللی چین در مواجهه با فشارهای ناشی از تعرفهها، مجموعهای از سیاستها و تدابیر را برای تثبیت تجارت خارجی رونمایی کرده و یک «مُشت ترکیبی» از اقدامات سیاستی را به اجرا گذاشته است.
شرکتها با هدف مقابله با بیثباتی بازار، بهطور فعال در حال متنوعسازی برنامهها و سبدهای بازار خود هستند. بسیاری از شرکتهای فعال در تجارت خارجی دیگر وابستگی بیش از حد به یک بازار خاص ندارند و تمرکز خود را به مناطق گوناگون در سراسر جهان معطوف کردهاند.
برخی از شرکتهایی که به طور سنتی بر بازارهای اروپا و آمریکا تمرکز داشتند، اکنون منابع بیشتری را به بررسی بازارهای نوظهور، مانند کشورهای عضو «ابتکار کمربند و جاده»، «اتحادیه کشورهای جنوب شرقی آسیا» و کشورهای آفریقایی اختصاص دادهاند. آنها با مشارکت در نمایشگاههای محلی، راهاندازی شبکههای بازاریابی و همکاری با شرکتهای بومی، به تدریج بازارهای نوظهور را در آغوش میگیرند و از این طریق در موقعیت بهتری برای مقابله با اختلافات تجاری ناشی از بازارهای اروپا و آمریکا قرار میگیرند.
شرکتهای پلتفرمی مانند «پیندوئودوئو» و شرکتهای تجارت الکترونیک فرامرزی، نقشی مهم در حمایت از شرکتهای بازرگانی خارجی ایفا کردهاند. شرکتهای پلتفرمی از ظرفیتهای کلانداده خود برای تطبیق دقیق با تقاضای بازارهای داخلی و بینالمللی بهره میبرند و در گسترش کانالهای فروش به شرکتهای تجارت خارجی یاری میرسانند.
از سوی دیگر، شرکتهای تجارت الکترونیک فرامرزی با ایجاد پلتفرمهای آنلاین کاربرپسند، هزینههای معاملاتی شرکتها را کاهش داده و زنجیره تجارت را بهبود میبخشند. به عنوان مثال، برخی از پلتفرمهای تجارت الکترونیک فرامرزی خدماتی همچون «دراپ شیپینگ» و «انبارهای خارج از کشور» را ارائه دادهاند که باعث کاهش فشار موجودی شرکتهای تجارت خارجی و افزایش کارایی توزیع کالا میشود.
در عین حال، این پلتفرمها به شرکتهای تجارت خارجی در گسترش بازارهای داخلی خود نیز کمک کرده و آنها را در تبلیغ محصولات باکیفیت به مصرفکنندگان داخلی، دستیابی به توسعه هماهنگ تجارت داخلی و خارجی و در نتیجه کاهش بار شرکتهای تجارت خارجی هدایت میکنند.
در حالی که دولت چین به تثبیت تجارت خارجی پرداخته، همچنین سیاستهایی را برای گسترش تقاضای داخلی و مصرف اجرا کرده که موجب تزریق نیروی محرکه قوی به رشد اقتصادی شده است. از منظر سیاستگذاری، موقعیت راهبردی مصرف در طراحی کلان طی سالهای اخیر همچنان تقویت شده است.
مصرف خدمات، مصرف دیجیتال و مصرف سبز به محورهای جدید رشد تبدیل شدهاند. سهم مصرف خدمات همچنان در حال افزایش است، در حالی که سهم مصرف دیجیتال در کل فروش خردهفروشی کالاهای مصرفی اجتماعی به ثبات رسیده و نرخ نفوذ مصرف سبز مانند وسایل نقلیه با انرژی جدید، به بالاترین سطح خود دست یافته است.