«ابتکار تمدن جهانیِ» چین؛ بازاندیشی در مفهوم غربیِ مدرنیزاسیون

این روایت به اشتباه فرض می‌کند که جوامع پیشرفته به طور طبیعی در مناطق کمتر توسعه‌یافته باعث پیشرفت می‌شوند، بدون اینکه تأثیر محدود نیات ذهنی‌شان را در نظر بگیرند.

«شی جین پینگ» رئیس جمهور و دبیرکل کمیته مرکزی حزب کمونیست چین (CPC) دو سال قبل برای نخستین بار «ابتکار تمدن جهانی» (CGI) را در رویداد «نشست سطح عالی CPC در گفتگو با احزاب سیاسی جهان» مطرح ساخت.

این ابتکار با دیدگاه باز و فراگیرش توجه گسترده‌ای را در داخل و خارج به خود جلب کرده و چشم اندازی تازه و رویکردی جدید برای جامعه بین‌المللی به منظور ارزیابی مجدد جوهره تمدن، فراهم آورده است.

به این ترتیب ابتکار تمدن جهانی سریعا به یک کالای عمومی با اهمیت در عرصه بین‌المللی تبدیل شده است.

«ابتکار کمربند و جاده» (BRI) که آن هم توسط چین در سال ۲۰۱۳ راه اندازی گشته، به عنوان یک پلتفرم کاربردی کلیدی برای CGI، موفق شده مشارکت گسترده بیش از ۱۵۰ کشور و بالغ بر ۳۰ سازمان بین‌المللی را به خود جلب کند.

BRI از طریق ایجاد زیرساخت‌ها، همکاری تجاری و تبادلات فرهنگی نه فقط رشد اقتصادی کشورهای شریک را ترویج بخشیده بلکه گفتگو و یادگیری متقابل میان تمدن‌های مختلف را تقویت کرده است.

این  ابتکارات نه تنها احترام و درک متقابل میان مردم را تعمیق بخشیده‌اند بلکه به کشورها تشویق می‌کند تا از میراث فرهنگی خود برای شکل دهی مسیرهای منحصربفرد و پایدار به سوی مدرنیزاسیون، الهام بگیرند.

اجرای موفقیت مدرنیزاسیون به سبک چین، پایه‌ای مستحکم برای ابتکار تمدن جهانی ایجاد کرده و جایگزینی مجاب کننده برای مدل توسعه سنتی غربی ارائه می‌دهد.

چین با تاکید بر خوداتکایی، اصلاحات گام ‌به‌ گام و پیشرفت متعادل بر پایه نوآوری علمی و فناوری، از تله‌های رشد مبتنی بر سرمایه، شکاف‌های اجتماعی و توسعه بی‌قاعده اجتناب می‌کند.

مدرنیزاسیون به سبک چینی با تأکید بر پایداری زیست‌محیطی، رفاه مشترک و حفاظت فرهنگی، یک راهبرد توسعه را ارائه می‌دهد که ریشه در ثبات و فراگیری درازمدت دارد.

این مدل نه تنها زیربنای دستاوردهای چشمگیر چین محسوب می‌شود، بلکه بینش‌های ارزشمند و مسیرهای عملی برای دیگر کشورهای «جنوب جهانی» که به دنبال یافتن راه‌های خاص خود به سوی مدرنیزاسیون هستند، با توجه به شرایط و آرمان‌های منحصر به فردشان، ارائه می‌دهد.

ابتکار تمدن جهانی یک پلتفرم کاملاً نو برای تبادلات جهانی دستاوردهای فرهنگی و بینش تمدنی ایجاد کرده است.

این تعاملات صرفا به تقویت درک متقابل محدود نمی‌شود، بلکه با از بین بردن سوء‌تفاهم‌ها و پیش‌داوری‌ها، مسیر را برای روابط بین‌المللی فراگیرتر و همکاری‌های گسترده‌تر هموار می‌سازد.

نمونه‌ای قابل توجه، تصویب قطعنامه‌ای توسط مجمع عمومی سازمان ملل در ژوئن سال گذشته است که ۱۰ ژوئن را به عنوان «روز جهانی گفت‌وگوی تمدن‌ها» نام‌گذاری کرد. این اقدام نشان‌دهنده پذیرش و حمایت بین‌المللی از اصولی است که GCI بر آنها تأکید دارد.

به عنوان جمع بندی، ابتکار تمدن جهانی به‌عنوان یک محصول عمومی کلیدی از سوی چین مطرح شده که چشم‌انداز جدیدی برای توسعه بین‌المللی ارائه می‌کند.

این ابتکار با پیشبرد اصول BRI از اعضای جامعه بین‌المللی می‌خواهد تا دیدگاه «مدرنیزاسیون معادل غرب‌زدگی» را مورد بازاندیشی و بازنگری قرار دهند و مسیرهای تازه‌ای را برای کشورها به منظور تحقق مدرنیزاسیون به سبک خودشان، باز کنند.

این ابتکار نه فقط غنا و تنوع تمدن‌های انسانی را تعمیق خواهد بخشید بلکه اساسی محکم برای ساخت جامعه‌ای با سرنوشت مشترک برای بشریت فراهم می‌آورد.

در جهانی که به شکلی روزافزون در هم تنیده شده، ابتکار تمدن جهانی خرد ارزشمند و راه‌‌حل‌های چینی را برای تقویت همزیستی هماهنگ و پیشرفت جمعیِ تمدن‌های جهانی به ارمغان آورده است.