مورد سرزنش قرار گرفتن اظهارات گسترش‌خواهانه ترامپ از سوی سران کشورهای مختلف جهان
مصاحبه دونالد ترامپ، رئیس جمهور منتخب ایالات متحده، پس از نخستین بخش مناظره انتخاباتی خود با کاملا هریس، معاون جو بایدن رئیس جمهور کنونی آمریکا که قرار است به زودی سکان هدایت این کشور را به ترامپ بسپارد. (۱۰ سپتامبر ۲۰۲۴/ عکس از شینهوا)
اظهارات گسترش‌خواهانه دونالد ترامپ، رئیس جمهور منتخب ایالات متحده در مورد همسایگان ایالات متحده، با واکنش رهبران این کشورها همراه بوده است.
دونالد ترامپ، رئیس جمهور منتخب ایالات متحده، در حالی که هنوز دوره دوم ریاست جمهوری خود را آغاز نکرده با سخنان خود در مورد لزوم توسعه قلمروی این کشور از جمله برنامه‌هایی برای تبدیل کردن کانادا به یکی دیگر از ایالت‌های آمریکا، تغییر نام خلیج مکزیک به «خلیج آمریکا» و به دست گرفتن کنترل کانال پاناما و خرید گرینلند خبرساز شد.
در مقابل، رهبران کشورهایی که ترامپ در مورد آنها چنین سخنانی را بیان کرده نیز قاطعانه ادعاهای او را رد کرده‌اند.
چطور است بگوییم “آمریکای مکزیکی”؟
ترامپ روز سه شنبه در یک نشست خبری اعلام کرد که قصد دارد نام خلیج مکزیک را به “خلیج آمریکا” تغییر دهد و در ادامه افزود که این نام یک “آوای زیبا” دارد.
ترامپ گفت: “ما قصد انجام این تغییر را داریم برای اینکه بیشتر کارهای آنجا را ما انجام می‌دهیم و به همین دلیل از آن ماست. این یک تغییر درست و مناسب است و مکزیک باید جلوی سرازیر شدن میلیون‌ها نفر به کشور ما را بگیرد.”
پس از آن بود که در همان روز سه شنبه، مارسلو ابرارد، وزیر اقتصاد مکزیک این سخنان ترامپ در مورد تغییر نام این پهنه آبی مشترک میان دو کشور را رد کرد.
ابرارد گفت: “امروز، من به شما می‌گویم که اگر پس از ۳۰ سال دوباره یکدیگر را ببینیم، خلیج مکزیک همچنان خلیج مکزیک نام خواهد داشت.”
کلودیا شینباوم، رئیس جمهور مکزیک نیز روز چهارشنبه در یک نشست خبری با کنایه به این اظهارت ترامپ پاسخ داد و اشاره به نقشه جهان پشت سرش به شوخی گفت: چطور است از این به بعد به جای آمریکای شمالی بگوییم “آمریکای مکزیک” یا “آمریکای مکزیکی”؟ او این پیشنهاد را با استناد به یک سند مربوط به سال ۱۸۱۴ عنوان کرد که بر اساس آن تا قبل از تصویب قانون اساسی مکزیک، این کشور از چنین نامی برای منطقه آمریکای شمالی استفاده می‌کرده است.
شینباوم در ادامه گفت: «آوای خوبی دارد، مگر نه؟»
او همچنین خاطرنشان کرد که خلیج مکزیک از سال ۱۶۰۷ به این نام شناخته شده و سازمان ملل نیز این نام را برای آن به رسمیت شناخته است.
گرینلند “برای فروش نیست”
گرینلند، بزرگترین جزیره جهان با جمعیت تقریبا ۶۰ هزار نفر، یک قلمرو خودگردان تحت قیمومیت دولت دانمارک است. منابع طبیعی گسترده این جزیره، از جمله منابع نفت، گاز و عناصر خاکی کمیاب، همراه با قرار گرفتن در موقعیت نزدیک به قطب شمال، آن را به یک بازیگر کلیدی در منطقه تبدیل کرده که از ارزش راهبردی بالایی برخوردار است.
علاقه ترامپ به گرینلند به اولین دوره ریاست جمهوری او برمی‌گردد. در سال ۲۰۱۹، او پیشنهاد خرید این قلمرو را داد، که به سرعت از سوی دانمارک رد شد و مِته فردریکسن، نخست وزیر دانمارک آن را “مهمل” خواند.
روز سه شنبه، ترامپ بار دیگر گفت که استفاده از اقدام نظامی یا اقتصادی برای تصاحب این جزیره را رد نمی‌کند و ضمن تهدید دانمارک به اعمال تعرفه‌های سنگین بر محصولات این کشور، اظهار کرد: «ما در راستای اهداف امنیت ملی خود به گرینلند نیاز داریم.»
پس از آن، فردریکسن نیز در همان روز سه شنبه گفت: گرینلند به روشنی اعلام کرده است که این جزیره “برای فروش نیست و در آینده نیز نخواهد بود.” به نظر من در حالی که ما متحد و شریک یکدیگر هستیم، استفاده از ابزارهای مالی به منظور جنگ میان دو طرف، یک مسیر رو به جلوی خوب برای ما نخواهد بود.»
در آخرین ساعات روز پنجشنبه، نخست وزیر دانمارک به این موضوع اشاره کرد که دولت دانمارک پس از این اظهارات جنجالی ترامپ در مورد گرینلند درخواست تماس تلفنی با وی داشته اما هیچ گونه پاسخ رسمی دریافت نکرده است.
فردریکسن در ادامه افزود، دانمارک در حال حاضر هیچ دلیلی نمی‌بیند که بخواهد باورد کند ترامپ به اظهاراتش عمل خواهد کرد. با این وجود، لارس لوکه راسموسن، وزیر خارجه دانمارک گفت: “ما باید او را جدی بگیریم، اما نه به معنای واقعی کلمه.”
همچنین برخی دیگر از رهبران اروپایی نیز نسبت به اظهارات اخیر ترامپ در مورد گرینلند هشدار داده‌اند.
از میان آنان، اولاف شولتز، صدراعظم آلمان با اشاره به ضرورت حفظ تمامیت ارضی کشور و عدم تغییر مرزها کنونی جهان به عنوان یک اصل اساسی در قوانین بین‌المللی گفت که این اصل باید برای همه کشورها صرف نظر از اندازه و یا میزان قدرت آنان محترم شمرده شود. او همچنین گفت که در مذاکرات با شرکای اروپایی آلمان داشته، هیچ یک دلیل بیان اظهارات اخیر رئیس جمهور منتخب ایالات متحده را درک نمی‌کنند.
ژان نوئل بارو، وزیر امور خارجه فرانسه با هشدار دادن نسبت به بروز مجدد سیاست «بر حق بودن زورمندان» از اروپا خواست تا قدرت خود را تقویت کند. بارو در گفتگو با رادیو بین‌المللی فرانسه خاطرنشان کرد که گرینلند “قلمرو اتحادیه اروپاست و به اروپا” تعلق دارد.
او گفت: «بدون‌شک اتحادیه اروپا به هیچ طریقی به سایر کشورهای جهان، حال هر کشوری که باشد، اجازه حمله به مرزهای قلمروی حاکمیت خود را نخواهد داد.»
همچنین، یوناس گار استور، نخست وزیر نروژ روز پنجشنبه نسبت به تهدید‌های بالقوه برای اتحاد ناتو و ثبات اروپا هشدار داد.
استور به رادیو ملی نروژ گفت: «پیشنهاد استفاده از نیروی نظامی علیه یک متحد یا اشاره به قصد ادعای مالکیت بر سرزمین‌های تحت حاکمیت یک کشور دیگر غیرقابل قبول است.»
نمای هوایی از عبور یک کشتی باری از کانال پاناما در نزدیکی پاناماسیتی، پاناما (۲۸ اوت ۲۰۲۴/ عکس از شینهوا)
مالکیت کانال پاناما “قابل مذاکره نیست”
اواسط ماه دسامبر سال گذشته میلادی، دونالد ترامپ گفت که اگر پاناما نرخ عوارض عبور کشتی‌های آمریکایی از این آبراه مصنوعی میان اقیانوس آرام و اقیانوس اطلس را کاهش ندهد، ایالات متحده می‌تواند بار دیگر کنترل این کانال را در دست بگیرد.
کنترل کانال پاناما تا زمان منقضی شدن معاهدات توریخوس-کارتر در ۳۱ دسامبر ۱۹۹۹ در اختیار ایالات متحده بود و پس از آن بود که مدیریت کامل این کانال را به پاناما بازگرداند.
بیان چنین تهدیدهایی از سوی ترامپ تاکنون بارها مورد سرزنش مقامات پانامایی قرار گرفته است. خوزه رائول مولینو، رئیس جمهور پاناما ماه گذشته در شبکه اجتماعی «ایکس» نوشت: ” می‌خواهم به صراحت بگویم که هر متر مربع از کانال پاناما و مناطق مجاور آن متعلق به پاناماست و همچنان نیز متعلق به پاناما خواهد بود.”
روز سه شنبه، در پاسخ به بیان مجدد چنین اظهاراتی از سوی ترامپ در مورد کانال پاناما، خاویر مارتینز-آچا، وزیر خارجه پاناما به خبرنگاران گفت: «تنها دستهایی که این کانال را کنترل می‌کنند، دست پاناماییها هستند و این روند به همین ترتیب ادامه خواهد یافت.»
وزرای خارجه سابق کشورهای مختلف آمریکای لاتین نیز در همین رابطه حمایت خود را از حاکمیت پاناما بر این کانال ابراز کردند. بیش از ۲۰ تن از وزرای امور خارجه سابق بیش از ۱۰ کشور آمریکای لاتین با انتشار یک بیانیه مشترک، خاطرنشان کردند که استقلال پاناما وحاکمیت این کشور بر کانال پاناما “قابل مذاکره” نیست.
آنها خاطرنشان کردند: «نمیتوان منکر آن شد که جمهوری پاناما و مردم آن این کانال را به شکلی مسئولانه مدیریت کرده‌اند و سهم آن را به عنوان نمادی از خودمختاری و غرور آمریکای لاتین، در تجارت دریایی بین‌المللی و توسعه اقتصادی جهانی تضمین کرده اند.»
جاستین ترودو، نخست وزیر کانادا در حال صحبت با رسانه‌ها در اتاوا (۶ ژانویه ۲۰۲۵ / عکس از شینهوا)
کانادا “هرگز عقب‌نشینی نمی کند”
دونالد ترامپ از ماه نوامبر و پس از پیروزی در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا، بارها ایده تبدیل کردن کانادا به “پنجاه و یکمین ایالت” آمریکا را مطرح کرده است. او روز سه شنبه بار دیگر با پرداختن به این موضوع گفت که ممکن است از فشار اقتصادی برای خرید کانادا استفاده کند.
در مقابل روز چهارشنبه، جاستین ترودو، نخست وزیر کانادا گفت که مطرح شدن چنین سخنانی از سوی ترامپ تنها تاکتیکی برای منحرف کردن توجه افکار عمومی از تأثیر بالقوه تعرفه‌های پیشنهادی او به شمار می‌رود.
ترامپ از مدت‌ها پیش همواره نسبت به نابرابری تراز تجاری کانادا و ایالات متحده شکایت می‌کند و در همین راستا اخیرا تهدید کرد که تعرفه ۲۵ درصدی بر محصولات وارداتی از کانادا اعمال خواهد کرد.
ترودو در پاسخ به پرسشی در مورد گفتگوی ترامپ با سی ان ان گفت: ” من فکر می‌کنم اکنون شاهد رخ دادن آن هستیم که رئیس جمهور ترامپ به عنوان یک مذاکره‌کننده بسیار ماهر با این سخنان باعث می‌شود تا حدودی حواس مردم پرت شود.”
نخست وزیر مستعفی کانادا قبلا گفته بود که ” شانس تبدیل شدن کانادا به بخشی از ایالات متحده به اندازه وجود داشتن گلوله برفی در جهنم خواهد بود.”
وی افزود: «کارگران و اجتماعات مختلف در هر دو کشور ما از بودن به عنوان بزرگترین شرکای تجاری و امنیتی یکدیگر سود می‌برند.»
روز سه شنبه، ملانی جولی، وزیر امور خارجه کانادا نیز در «ایکس» نوشت، اظهارات ترامپ “نشان دهنده عدم درک کامل از آن چیزی است که کانادا را به یک کشور قدرتمند تبدیل می کند” و در ادامه افزود: “ما هرگز در برابر تهدیدها عقب‌نشینی نخواهیم کرد.”
