نکات کلیدی دیپلماسی آقای «شی» در سال ۲۰۲۴
با توجه به اینکه سال جاری میلادی رو به پایان است، در این گزارش نکات کلیدی دیپلماسی «شین جین‌پینگ» رئیس جمهور چین طی سال ۲۰۲۴ را بررسی کرده‌ایم.
شی جین‌پینگ طی طول سال گذشته، مشغول دیپلماسی گسترده‌ای در داخل و خارج از کشور بوده و چهار سفر خارجی به اروپا، آسیای مرکزی، برای حضور در اجلاس سران بریکس و آمریکای لاتین انجام داده و همچنین بیش از ۱۳۰ گفتگو و ملاقات با شخصیت‌های خارجی داشته است.
رهبر چین به علاوه در «کنفرانس هفتادمین سالگرد پنج اصل همزیستی مسالمت آمیز»، «مجمع همکاری چین-کشورهای عربی»، «اجلاس سران پکنِ مجمع همکاری چین-آفریقا» (FOCAC) حضور یافت و تلاش‌های شخصی برای ارتباط با مردم سایر کشورها انجام داد.
دیپلماسی سران کشورها
دیپلماسی کشور بزرگ چین به وسیله هدایت دیپلماسی سران کشورها و با ویژگی‌های چینی نفوذ بین‌المللی خود را در سال ۲۰۲۴ با چشم انداز توسعه صلح آمیز و همکاری برد-برد شناخته‌شده‌تر در سطح جهانی، گسترش داده است.
رئیس جمهور چین دیدگاه راهبردی و رهبری قدرتمند خود را در حفظ ارتباط نزدیک با سران دیگر کشورهای بزرگ نشان داده است. مشارکت چین و روسیه شاهد تداوم تعامل در سطح بالا بود. آقای شی و «ولادیمیر پوتین» رئیس‌جمهور روسیه طی سال ۲۰۲۴ سه مرتبه با هم دیدار و هماهنگی راهبردی جامع دوجانبه را تقویت کردند.
در خصوص مناسبات چین-آمریکا، شی با «جو بایدن» رئیس جمهور آمریکا دیدار و پیام تبریک به «دونالد ترامپ» رئیس جمهور منتخب این کشور ارسال کرد و به این ترتیب هدایت راهبردی برای روابط دوجانبه در لحظات سرنوشت ساز را فراهم نمود.
ابتکارات دیپلمات رهبر چین در دیدار با سران کشورهای اروپایی شامل فرانسه، آلمان، انگلیس، اسپانیا و ایتالیا بر تعمیق گفتگوی راهبردی و تقویت همکاری برد-برد متمرکز بود.
دیدار با رهبران کشورهای بزرگ منطقه‌ای مثل هند و ژاپن با هدف ایجاد اعتماد متقابل و حمایت از همزیستی مسالمت آمیز برگزار شد.
مدرنیزاسیون برای همه
سال ۲۰۲۴ شاهد تعهد تزلزل‌ناپذیر چین به تعامل با جهان از طریق گشایش سطح بالا بود و همکاری برد-برد فرصت‌های گسترده‌ای برای سایر کشورها در پیگیری مدرنیزاسیون آنها به ارمغان آورد.
طی سال‌های گذشته بیش از ۱۰۰ هزار قطار باری میان چین و اروپا رفت و آمد کرده است. تا کنون ۱۵۵ کشور به همکاری «کمربند و جاده» پیوسته‌اند و ۵۴ کشور در حال حاضر از معافیت‌های ورود بدون روادید به چین بهره مند شده‌اند.
امسال همچنین شاهد ورود نخستین محموله کالا از بندر «چانکای» پرو به شانگهای و شروع رسمی ساخت پروژه راه آهن چین-قرقیزستان-ازبکستان بودیم.
چین در مواجهه با یکجانبه گرایی و حمایت گرایی روزافزون به گشایش سطح بالا پایبند مانده است. همانطور که شی جین پینگ خاطرنشان کرده چین آماده به اشتراک گذاری فرصت‌های توسعه خود با سایر کشورها و ترویج مدرنیزاسیون تمام کشورهاست که ویژگی‌های توسعه صلح آمیز و همکاری متقابل سودمند و رفاه مشترک دارد.
چین ۸۰۰ میلیون نفر را از فقر مطلق خارج کرده و هدف کاهش فقر مندرج در «دستور کار توسعه پایدار ۲۰۳۰ سازمان ملل» را زودتر از موعد مقرر محقق ساخته و بنا بر این به تلاش‌های جهانی در حوزه کاهش فقر کمک کرده است.
آقای شی با تاکید بر اینکه تجربه موفق چین در فقرزدایی در سایر کشورها طنین انداز شده، گفت: اگر چین توانسته موفق شود دیگر کشورهای در حال توسعه هم می‌توانند از عهده آن بر آیند.
ترویج توسعه «جنوب جهانی»
از «نشست سران سازمان همکاری شانگهای» در آستانه گرفته تا «شانزدهمین اجلاس سران بریکس» در کازان و «سی و یکمین اجلاس سران اقتصادی اَپک» در لیما، چین به عنوان یک کشور بزرگ نقشی بشدت مهم در امور جهانی ایفا کرده و نقشی پیشرو و برجسته در «جنوب جهانی» دارد.
چین فعالانه در تعامل با شرکا و دوستانِ «جنوب جهانی» در سال ۲۰۲۴ شرکت کرده است.
رهبر چین با توصیف «جنوب جهانی» به عنوان نیرویی مستحکم برای صلح، نیرو محرکه اصلی برای توسعه باز، تیم سازنده حکمرانی جهانی و حامی تبادلات میان تمدن‌ها، ماموریت «جنوب جهانی» را شرح داد و یک راه حل چینی برای رسیدگی به نقصان‌های جهانی در صلح، توسعه، حکمرانی و اعتماد ارائه کرد.
همچنین تلاش‌هایی ملموس برای پشتیبانی بهتر از همکاری «جنوب جهانی» صورت گرفته است.
رئیس جمهور چین در سخنرانی خود طی «هفتادمین سالگرد پنج اصل همزیستی مسالمت آمیز» در پکن، هشت ابتکار را اعلام کرد که زمینه‌هایی مثل آموزش پرسنل، تبادلات جوانان، توسعه اقتصادی، تجارت آزاد، کشاورزی، اقتصاد دیجیتال و محیط زیست سبز را پوشش می‌دهد.
شی جین پینگ در ماه سپتامبر نطقی کلیدی در آیین گشایش «اجلاس سران پکنِ مجمع همکاری چین-آفریقا» (FOCAC) ایراد و ۱۰ اقدام مشارکتی برای نوسازی به منظور تعمیق همکاری چین-آفریقا و رهبری مدرنیزاسیون «جنوب جهانی» مطرح کرد.
فصلی جدید در ساخت جامعه‌ای با سرنوشت مشترک
طی سفر رئیس جمهور شی جین‌پینگ به برزیل در ماه نوامبر، سران دو کشور ارتقاء مناسبات دوجانبه به «جامعه‌ای با سرنوشت مشترک برای جهانی عادلانه‌‌تر و سیاره‌ای پایدارتر» را اعلام کردند.
از آمریکای لاتین گرفته تا در جهان در سطحی گسترده‌تر، تلاش برای ساختن جامعه‌ای با سرنوشت مشترک برای بشریت طی سال ۲۰۲۴، با مشارکت فعال طرف‌های مختلف، شاهد شتابی قابل توجه بوده است.
یک مثال شایان توجه راه اندازی جامعه چین-صربستان با سرنوشت مشترک در دوره جدید در سال جاری است که اولین مورد از نوع خود در مناسبات چین با کشورهای اروپایی محسوب می‌شود. همچنین «اجلاس سران پکنِ مجمع همکاری چین-آفریقا» (FOCAC) شاهد اعلام یک جامعه فراگیر چین-آفریقا با سرنوشت مشترک برای دوران جدید بود که تجسم اراده مشترک ۲.۸ میلیارد مردم چین و آفریقا برای متحد شدن در برابر چالش‌ها تلقی می‌گردد.
آقای شی با لحاظ تصویری بزرگتر از سرنوشت بشریت در ذهنش، تاکید کرد که در لحظه تاریخی که بشر باید بین صلح و جنگ، رفاه و رکود، اتحاد و تقابل یکی را انتخاب کند، «ما باید همواره برای هدف والای ساختن جامعه‌ای با سرنوشت مشترک برای بشریت به صورت خستگی ناپذیر تلاش کنیم.»
چین تلاشی فعالانه برای احیای صلح و ثبات در مناطق حساس داشته است. چین ضمن حفظ موضعی عینی و عادلانه در قبال بحران اوکراین و ترویج فعال گفتگوهای صلح، با همکاری برزیل، ۶ تفاهم مشترک برای حل و فصل سیاسی این بحران صادر کرد و سایر کشورهای «جنوب جهانی» را گرد هم آورد تا «گروه دوستان صلح» را راه اندازی نمایند تا از طریق آن راهی برای صلح بیابند.
علاو بر این، چین در خصوص مساله فلسطین-اسرائیل برای تصویب نخستین قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل متحد در خصوص آتش بس در غزه تلاش و گفتگوی آشتی میان جناح‌های فلسطینی و امضای «بیانیه پکن در خصوص پایان دادن به اختلافات و تقویت وحدت ملی فلسطین توسط ۱۴ جناح فلسطینی» را تسهیل کرد.
رئیس جمهور چین در موقعیت‌های متعدد از مفهوم مسئولیت مشترکِ ساکنان سیاره مشترک حمایت و تاکید کرده «کشورها بر بیش از ۱۹۰ قایق کوچک سوار نیستند، بلکه بر روی یک قایق بزرگ با سرنوشت مشترک سوار شده‌اند».
وی خواستار همبستگی، هماهنگی و همکاری برد-برد به عنوان روند اصلی و غالب زمانه، شده است.
