مشارکت «جنوب جهانی» در حکمرانی جهانی؛ پیشبرد جهان به سوی آینده
در سال ۲۰۲۴، ما شاهد شکنندگی نظام حکمرانی جهانی در بحران‌های متعدد، از بحران اوکراین تا درگیری اسرائیل-فلسطین، از احیای ضعیف اقتصادی تا تشدید تهدیدات امنیتی غیرسنتی مانند تروریسم و تغییرات اقلیمی بوده‌ایم.
این نه فقط یک آزمون برای نظم بین‌المللی است بلکه یک آزمایش برای همبستگی و همکاری کشورها در «جنوب جهانی» است. با توجه به این شرایط، کارشناسان و پژوهشگران اندیشکده‌های کشورهای جنوب شرق آسیا و آفریقا منشاءهای تاریخی و عوامل واقع‌بینانه پشت رویدادهای جاری را تحلیل کرده، نقش مهم «جنوب جهانی» از جمله چین در حکمرانی جهانی را مورد کاوش و بررسی قرار داده و تاکید کردند که «جنوب جهانی» در حال تبدیل شدن به یک نیروی کلیدی برای پیشبرد جهان است.
آگاهی از نظام توسعه نابرابر در چشم‌انداز حکمرانی جهانی
«جنوب جهانی» تدریجا در حال بیدار شدن و آگاه شدن از مشکلات نابرابری در تاریخ توسعه جهان طی قرن گذشته است. «تانایوت» پژوهشگر «مرکز مطالعات آسیایی» در «دانشگاه چولالونگ‌کورن» تایلند خاطرنشان کرد که مشکل نابرابری در توسعه بیشتر به دلیل انحصارگرایی «کشورهای شمالی» در نظام جهانی است.
طبق تحلیل «اندی هرمن» مشاور ارشد امور رسانه در «دفتر نخست وزیری افغانستان» کشورهای توسعه یافته همچنان در تلاش برای استفاده از ابزارهای مختلف به منظور حفظ منافع انحصاری خود هستند. کشورهایی که زمانی برای رهایی از گرداب تجارت نابرابر و دستیابی به توسعه اقتصادی رویاپردازی می‌کردند با کشورهای قدرتمند متحد شوند، پس از درک واقعیت تلخ، دیگر حاضر نیستند به این کشورهای قدرتمند، اعتماد کنند و نیاز فوری آنها به توسعه باید برآورده گردد.
کشف یک مدل توسعه جدید
توسعه سریع کشورهای نوظهور شامل چین، هند، برزیل و غیره، توازن قدرت اقتصادی جهان را تغییر داده، و تجربه و اعتماد به نفس برای دیگر کشورهای در حال توسعه به منظور دستیابی به کاهش فقر و توسعه فراهم کرده است.
«وو دالوئو» مدیر سابق «موسسه اقتصاد و سیاست جهانی» در «آکادمی علوم اجتماعی ویتنام» که اقتصاددانی مشهور است، تاکید کرد که چین به طور کامل فقر مطلق را از بین برده و ۱۰ سال زودتر به هدف کاهش فقر مندرج در دستور کار توسعه پایدار ۲۰۳۰ سازمان ملل دست یافته است. ویتنام به هدف «رهایی از فقر شدید و گرسنگی» در اهداف توسعه هزاره سازمان ملل، ۱۰ سال زودتر از موعد مقرر دست یافت. موفقیت چین و ویتنام نشان می‌دهد تا زمانیکه عزم و سیاست‌های صحیح وجود داشته باشد، کشورهای در حال توسعه می‌توانند مشکل فقر را حل کنند.
اهمیت جهانی طرح حکمرانی چین
چین با توجه به تغییرات بی‌سابقه جهانی، مفهوم ساخت جامعه بشری با آینده‌ای مشترک، ابتکار «کمربند و جاده» و سه ابتکار بزرگ جهانی برای بهبود حکمرانی جهانی را پیشنهاد کرده است. این ابتکارات بر اساس تجربه حکمرانی و میراث خردمندانه چین است و همگام با روند زمانه و وضعیت بین‌المللی مسیر آینده را نشان می‌دهد و توسعه مشترک کشورهای سراسر جهان را ترویج می‌کند و باعث تامل و اندیشه کارشناسان اندیشکده‌های بین‌المللی می‌شود.
«فرانسیس ماتامبا» مدیرعامل «مرکز همبستگی جوانان آفریقایی» گفت کانون مفهوم جامعه بشری با آینده مشترک در درنوردیدن مرزهای ملی و تاکید بر اینکه سرنوشت کشورها به هم پیوند خورده، نهفته است. مفهوم جامعه‌ای با آینده مشترک نقشه راهی را برای ترویج هماهنگی و همکاری جهانی ترسیم می‌کند. از نظر «گوا یینگ‌لون» مدیر «موسسه مطالعاتِ چینِ آکادمی سلطنتی کامبوج» ساخت مشترک ابتکار کمربند و جاده نه فقط یک تدبیر مهم برای گشایش چین به سوی جهان خارج است بلکه یک نیروی مهم برای ترویج توسعه نظم جهانی در مسیری عادلانه و عاقلانه‌تر نیز هست و پایه توسعه اتصال منطقه‌ای و همگرایی اقتصادی را بنا نهاده است.
دست در دست هم برای شکل‌دهی دوباره الگوی جدید حکمرانی جهانی
«جنوب جهانی» طی سال‌های اخیر، با توسعه و رشد قدرت جمعی و افزایش توان اقتصادی، بازبینی نظم بین‌المللی که مدت‌ها در تسلط کشورهای توسعه یافته غربی بوده را آغاز نموده و فعالانه‌تر بر سازوکارهای همکاری چندجانبه بین‌المللی و منطقه‌ای تکیه کرده است.
کشورهای «جنوب جهانی» از ابتدای سال ۲۰۲۴ با حضور موفق در مجموعه‌ای از نشست‌ها لحظات برجسته و متمایز خود را آغاز کرده‌اند. «گولر چلیک» روزنامه نگار و ستون‌نویس مشهور ترکیه‌ای خاطرنشان کرد که «جنوب جهانی» از ابتدای سال جاری میلادی، پیرامون موضوعات مهم بین‌المللی از جمله بحران اوکراین، درگیری اسرائیل-فلسطین و موضوع هسته‌ای ایران، شجاعانه با فریب، مهار و استانداردهای دوگانه برخی از کشورهای بزرگ روبرو شده و صدای رساتری داشته است.
«براونا مای بایکلو» مجری ارشد شبکه ۳ تلویزیون تایلند نیز گفت طی روند دوران اتحاد و تقویت «جنوب جهانی»، جذابیت سازوکاری همکاری «بریکس» همچنان افزایش یافته و جذابیت آن بیشتر شده است.
اعتماد به جامعیت وهمکاری برد-برد
ظهور «جنوب جهانی» و کشف مدل‌های همکاری جدید، نافی ارتباط با کشورهای توسعه یافته نیست. «جوهر سلیم» دیپلمات سابق پاکستانی و مدیر «موسسه مطالعات منطقه‌ای» گفت: امیدواریم که همکاری بتواند محدودیت‌های جغرافیایی را در هم بشکند. چه در شمال چه در جنوب ما می‌توانیم از طریق همکاری به توسعه مشترک دست یابیم. ما باید کشورهای «جنوب جهانی» و کشورها و مناطق توسعه یافته را متحد سازیم، ارتباطات را تقویت کنیم و برای توسعه و پیشرفت همکاری کنیم!
