باز بودن و جامعیت؛ کلید همکاری آینده آسیا-اقیانوسیه

«اَپک» به عنوان یک مجمع مهم برای همکاری‌های اقتصادی منطقه‌ای، مرکز رشد منحصر به فرد و کارآمد دیدگاه‌ها قلمداد شده و پاسخ‌هایی ملموس و عملی به چالش‌های مختلفی که منطقه آسیا-اقیانوسیه با آن روبروست، فراهم می‌کند.

این هفته رهبران برای سومین بار گرد هم می‌آیند و بر عناصر پایداری و فراگیر بودن دستور کار رشد اقتصادی پایدار و دستیابی به یکپارچگی اقتصادی گسترده‌تر و فراگیرتر در منطقه آسیا-اقیانوسیه با موضوع «توانمندسازی، فراگیری، رشد کردن» تاکید می‌ورزند.

تولید ناخالص داخلی (GDP) واقعی منطقه آسیا-اقیانوسیه طی سه دهه گذشته از ۱۹ تریلیون دلار در سال ۱۹۸۹ به بیش از ۶۴ تریلیون دلار در سال ۲۰۲۳ افزایش یافته و میانگین تعرفه‌ها از ۱۷ درصد در سال ۱۹۸۹ به ۵.۳ درصد در سال ۲۰۲۳ کاهش داشته است. اَپک به عنوان یکی از بزرگترین نهادهای همکاری اقتصادی منطقه‌ای در جهان، کمک شایانی به ترویج توسعه اقتصادی و رفاه مشترک منطقه آسیا-اقیانوسیه کرده و به خلق «معجزه آسیا-اقیانوسیه» که دنیا را حیرت زده نموده، یاری رسانده است.

دستاوردهای فوق الذکر تا حد قابل توجهی مدیون پایبندی اقتصادهای اَپک به باز بودن و «روحیه خانواده اَپک» است. بازارهای اقتصادی عضو اَپک طی «۳۰ سال طلایی» گذشته، بازتر و بازتر شده‌اند به گونه‌ای که این امر با کاهش قابل توجه موانع تجاری و سرمایه گذاری، حذف گام به گام موانع غیر تعرفه‌ای و بهبود شفافیت بازار خود را نشان داده شده است.

نشست‌های «رهبران اقتصادی اَپک» که به صورت منظم برگزار می‌شود، جوی مثبت برای تعامل و ادغام بین‌المللی فراهم کرده است. همانطور که رهبران اقتصادی اَپک در نخستین نشست خود در سال ۱۹۹۳ اظهار داشتند، «روحیه باز بودن و شراکت تعمیق می‌یابد و ما را قادر به یافتن راه‌حل‌های مبتنی بر همکاری برای چالش‌های سریعا متغیر اقتصاد منطقه‌ای و جهانی می‌کند.» این بیانیه در شرایطِ امروزی آسیا-اقیانوسیه همچنان صدق می‌کند.

در جهان امروز، تغییراتی در مقیاسی که طی یک قرن بی سابقه است، با سرعتی شتابان در حال وقوع است. رقاب قدرت‌های بزرگ، درگیری‌های ژئوپلتیک و تقابل‌های بلوکی همکاری بین‌المللی و اعتماد متقابل را مختل کرده و به چالش‌های روزافزون برای امنیت و توسعه منطقه آسیا-اقیانوسیه منتهی شده است.

ذهنیت مجموع صفر و درگیری‌های منتهی به سیاست‌های «همسایه‌ات را فقیر کن» یا راهبرد «حیاط کوچک، دیوارهای بلند»، به شکلی منفی بر همکاری آسیا-اقیانوسیه تاثیر گذاشته است.

تمام اقتصادها در این برهه تارخی باید بیاندیشند چه نوع منطقه آسیا-اقیانوسیه‌ای نیاز است در میانه این قرن داشته باشیم.

رهبران اَپک در سال ۲۰۲۰ «چشم انداز پوتراجایا اَپک ۲۰۴۰» را مطرح کردند که به ایجاد یک جامعه باز، پویا، منعطف و صلح آمیز آسیا-اقیانوسیه تا سال ۲۰۴۰ متعهد است تا رفاه را برای تمام مردم ما و نسل‌های آینده به ارمغان آورد.

چین به عنوان یک اقتصاد مهم در منطقه آسیا-اقیانوسیه فعالانه در همکاری اَپک مشارکت داشته است. «شی جین پینگ» رئیس جمهور چین در راستای «روحیه خانواده اَپک» در ۱۰ نشست رهبران اَپک حضور یافته و ایده ساخت یک «جامعه آسیا-اقیانوسیه با سرنوشت مشترک با ویژگی‌های باز بودن و فراگیری، رشد نوآورمحور، پیوند بیشتر و همکاری سودمند متقابل» را مطرح کرده است.

چین از اجرای کیفیِ «توافقنامه مشارکت اقتصادی جامع منطقه‌ای» (RCEP) و خاتمه مذاکرات نسخه ۳.۰ «منطقه آزاد تجاری چین-آسه‌آن» (FTA) گرفته تا ترویج قاطعانه پیوستن به «توافقنامه جامع و مترقی برای شراکت فرااقیانوس» (CPTPP) و «توافقنامه مشارکت اقتصاد دیجیتال» (DEPA)، به منطقه گرایی باز متعهد است و تلاش دارد نظام جدیدی از اقتصاد باز را در سطح بالاتر ایجاد کند.